Xuất phát từ các vấn đề trong công tác tài chính - kế toán, Hợp tác xã Vận tải Chùa Hang (phường Chùa Hang, T.P Thái Nguyên) đang xảy ra những mâu thuẫn nội bộ. Tình trạng đó nếu không được giải quyết kịp thời, dứt điểm sẽ ảnh hưởng đến sự tồn tại, phát triển của đơn vị kinh tế tập thể có thương hiệu trong lĩnh vực vận này tải này.
Ông Phạm Ngọc Lưu được Đại hội thành viên Hợp tác xã (HTX) Vận tải Chùa Hang bầu làm Trưởng Ban Kiểm soát năm 2008 (Ban Kiểm soát lúc đó gồm 2 người, sau đó 1 người được bầu vào Hội đồng Quản trị nên còn duy nhất ông Lưu). Từ đó đến nay, HTX chưa tiến hành đại hội thành viên nên ông Phạm Ngọc Lưu vẫn là Trưởng Ban Kiểm soát. Theo quy định của Luật HTX năm 2012 và Điều lệ HTX Vận tải Chùa Hang, Ban Kiểm soát hoạt động độc lập, kiểm tra, giám sát hoạt động của HTX; kiểm tra hoạt động tài chính, kế toán; được tham dự các cuộc họp của Hội đồng Quản trị; có quyền yêu cầu được cung cấp tài liệu, sổ sách, chứng từ và những thông tin cần thiết để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát… Cũng theo quy định của Luật HTX năm 2012, việc bầu, bãi nhiệm, miễn nhiệm trưởng ban kiểm soát, thành viên ban kiểm soát (kể cả chấm dứt tư cách thành viên) đều phải thông qua đại hội thành viên.
Luật và Điều lệ HTX quy định như vậy nhưng Ban Điều hành HTX Vận tải Chùa Hang đã họp và quyết định: “Tạm dừng, không giao nhiệm vụ cho ông Phạm Ngọc Lưu Trưởng Ban Kiểm soát từ ngày 29/7/2019”, với lý do ông Lưu không được ký hợp đồng lao động với HTX vì đã quá tuổi; ông Lưu thực hiện bàn giao công việc, hồ sơ cho ông Nguyễn Trung Thành, người giữ chức vụ Kiểm soát viên HTX từ ngày 29/7/2019. Từ ngày 1/8/2019, HTX Vận tải Chùa Hang dừng trả lương (phụ cấp) cho ông Phạm Ngọc Lưu… Nội dung này đã bị cá nhân ông Lưu và một số người phản đối ngay tại cuộc họp vì vi phạm Luật HTX. Mặt khác, ông Nguyễn Trung Thành không phải là Kiểm soát viên bởi không do đại hội thành viên bầu ra.
Tuy vậy, đến ngày 30/8/2019, ông Nghiêm Văn Thành trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc HTX Vận tải Chùa Hang vẫn ký “Thông báo về việc chấm dứt, thôi không giao công việc cho Ban Kiểm soát”. Thông báo này viện lý do ông Phạm Ngọc Lưu không còn vốn góp tại HTX nên không đủ tư cách thành viên. Vì vậy: “Từ ngày 1/9/2019, HTX Vận tải Chùa Hang chấm dứt các công việc kiểm soát đối với ông Phạm Ngọc Lưu”. Trải qua những cuộc tranh luận căng thẳng chưa có hồi kết, đến ngày 8-10, trong cuộc họp Hội đồng Quản trị và Ban Điều hành HTX, khi ông Lưu đến dự với tư cách Trưởng Ban Kiểm soát theo quy định của Luật thì bị “đuổi” về (!?).
Điều này khiến ông Phạm Ngọc Lưu rất bức xúc vì bị ảnh hưởng đến quyền lợi và danh dự cá nhân. Ông Lưu nói: Tôi được tín nhiệm bầu làm Trưởng Ban Kiểm soát đã nhiều năm, luôn làm đúng chức năng và hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Lý do tôi bị Hội đồng Quản trị, mà trực tiếp là ông Nghiêm Văn Thành tìm cách vô hiệu hóa, có thể vì thời gian gần đây tôi phát hiện một số dấu hiệu thiếu minh bạch về tài chính - kế toán của HTX, cụ thể là việc phát hành hóa đơn và sử dụng quỹ thiếu công khai. Khi tôi làm đơn kiến nghị những vấn đề này thì cá nhân ông Thành có ý né tránh hoặc không giải trình thỏa đáng. Điều quan trọng là khi tôi yêu cầu cung cấp báo cáo tài chính quý II/2019 và các chứng từ liên quan để kiểm tra, giám sát thì bị từ chối. Tất cả những lý do mà Hội đồng Quản trị HTX đưa ra để dừng công việc của tôi đều không đúng Luật HTX…
Qua xác minh từ nhiều nguồn thông tin, chúng tôi nhận thấy một số nội dung phản ánh của ông Phạm Ngọc Lưu về việc thiếu minh bạch tài chính và những dấu hiệu sai phạm của HTX Vận tải Chùa Hang là có cơ sở. Ông Phan Chí Nam, Chi cục phó Chi cục Thuế T.P Thái Nguyên cho biết: Tháng 5 vừa qua, Chi cục đã tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thuế của HTX Vận tải Chùa Hang, kết quả là phát hiện khá nhiều lỗi vi phạm của đơn vị này và xử phạt gần 130 triệu đồng. Mới đây, Chi cục tiếp tục nhận được đơn thư phản ánh HTX có dấu hiệu sai phạm về sử dụng hóa đơn, chúng tôi đang xác minh. Những thông tin được phóng viên cung cấp trong cuộc làm việc này về vấn đề tài chính kế toán của HTX, chúng tôi cũng sẽ xác minh và tiếp tục xử lý nếu phát hiện sai phạm.
Về việc ông Phạm Ngọc Lưu bị Ban Điều hành HTX Vận tải Chùa Hang “tạm dừng, không giao vụ, chấm dứt các công việc kiểm soát”, ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho rằng như vậy là không đúng Luật HTX. “Chúng tôi sẽ tư vấn, hướng dẫn để HTX Vận tải Chùa Hang hoạt động đúng luật” - Ông Dũng nói.
Làm việc với phóng viên, ông Nghiêm Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc HTX Vận tải Chùa Hang cũng thừa nhận việc tạm dừng công việc kiểm soát của ông Phạm Ngọc Lưu là không đúng do chưa nghiên cứu kỹ Luật. Ông Thành cho biết: Chúng tôi sẽ khắc phục bằng cách thu hồi Thông báo tạm dừng công việc của ông Lưu, chấp hành việc xử phạt của cơ quan chức năng nếu có sai phạm về tài chính - kế toán.
Rõ ràng, những “vấn đề” trong công tác điều hành và chấp hành pháp luật của HTX Vận tải Chùa Hang cần được làm rõ để chấn chỉnh, khắc phục. Điều này cần sự quan tâm vào cuộc của các cơ quan chức năng, nhưng quan trọng nhất vẫn là sự đoàn kết nội bộ và việc tự giác chấp hành nghiêm quy định pháp luật của HTX. Để đơn vị kinh tế tập thể về vận tải điển hình này (gần 100 thành viên với 110 đầu xe vận tải) ổn định và tiếp tục phát triển.