Có chuyển biến nhưng chưa bền vững

Kết quả công tác thi hành án dân sự (THADS) của tỉnh năm 2019 có nhiều chỉ tiêu đạt và vượt đã tạo điều kiện thuận lợi để triển khai các biện pháp nghiệp vụ năm 2020. Tuy nhiên, số vụ việc cơ quan THADS trong tỉnh tiếp nhận mới và số tiền phải thi hành tiếp tục tăng, trong khi việc giảm án tồn đọng vẫn còn nhiều khó khăn, do số vụ việc không có điều kiện thi hành chiếm tỷ lệ rất lớn…

Với sự nỗ lực của Ban Chỉ đạo THADS tỉnh và tập thể cán bộ cơ quan THADS 2 cấp trong tỉnh nên kết thúc năm 2019, chỉ tiêu chuyên môn hoàn thành so với chỉ tiêu Quốc hội giao. Cụ thể, năm 2019, ngành THADS tỉnh thụ lý mới 9.717 việc, tăng 425 việc so với cùng kỳ năm 2018, đưa tổng số vụ việc phải xử lý 13.844 việc với tổng số tiền thụ lý giải quyết trên 612,5 tỷ đồng. Khối lượng công việc rất lớn nhưng các cơ quan THADS tỉnh đã xác minh, phân loại để xác định được 10.095 việc có điều kiện thi hành (chiếm tỷ lệ 74,4%). 

Trên cơ sở số vụ việc có điều kiện thi hành, lãnh đạo Cục THADS và 9 Chi cục THADS đã giao khối lượng việc cụ thể cho từng chấp hành viên để có kế hoạch triển khai thực hiện kịp thời. Đồng thời, các cơ quan THADS trong tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của tỉnh; UBND 9 huyện, thành, thị trong việc rà soát án có điều kiện thi hành, xem xét miễn giảm án đối với những vụ việc kéo dài, số tiền nhỏ; phối hợp với các trại giam để vận động phạm nhân, thân nhân của phạm nhân thực hiện các khoản án phí, phần dân sự trong các vụ án hình sự... Do vậy, năm 2019, ngành THADS tỉnh đã thi hành xong 8.664 việc, đạt tỷ lệ 85,82% (vượt 12,3% so với chỉ tiêu được Quốc hội giao). Nhưng số tiền các cơ quan THADS trong tỉnh đã thi hành xong chỉ đạt trên 97 tỷ đồng (còn thiếu 2,98% so với chỉ tiêu Quốc hội giao)...

Khó khăn nhất trong năm 2020 là ngành THADS của tỉnh phải thực hiện tiếp 4.904 việc chuyển tiếp từ năm 2019 và số việc thụ lý mới (dự kiến khoảng 10 nghìn việc). Trong đó, số việc chuyển tiếp có điều kiện nhưng chưa thi hành xong là 1.431 việc, 3.473 việc còn lại chưa có điều kiện thi hành. Do vậy, ngoài giải pháp thường xuyên rà soát các vụ việc để xác minh điều kiện thi hành án, các cơ quan THADS trong tỉnh đang tập trung xử lý số vụ việc tồn đọng thuộc loại án chủ động (những vụ việc liên quan đến các khoản thu về cho ngân sách Nhà nước) nhưng lại ít hoặc không có điều kiện thi hành, gồm: Phần án phí dân sự trong các vụ án hình sự; hình phạt bổ sung đối với những đối tượng phạm tội liên quan đến ma tuý; một số vụ việc liên quan đến cơ quan, tổ chức của Nhà nước phải thi hành án; một số bản án tuyên tịch thu tài sản sung công quỹ trong các vụ án hình sự (những đồ vật không có giá kinh tế); trả lại án phí với số tiền nhỏ (dưới 200 nghìn đồng)…

Đồng thời, các cơ quan THADS trong tỉnh đã, đang làm việc với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Thái Nguyên và các hội sở ngân hàng, các chi nhánh ngân hàng để xử lý nợ xấu. Từ đó, giúp cán bộ của các ngân hàng và chấp hành viên thường xuyên có sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời hơn trong quá trình xử lý nợ xấu. Theo thông tin từ các cơ quan THADS và ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh số tiền liên quan các vụ án tín dụng đã có hiệu lực thi hành từ nhiều năm nay hiện vẫn rất khó khăn khi xử lý, dẫn đến tồn đọng 103 việc với số tiền tương ứng là 188,6 tỷ đồng. Điều này đã khiến chỉ tiêu về tiền của cơ quan THADS rất khó khăn và nếu không có sự nỗ lực thì chỉ tiêu này trong năm 2020 khó đạt kế hoạch đề ra. Cùng với đó là một số đương sự trong các vụ án dân sự phải thực thi quyết định hoặc bản án của toà án đã có hiệu lực pháp luật nhưng cố tình chây ỳ, lợi dụng quyền dân chủ để khiếu nại, tố cáo tới nhiều ngành, vượt cấp nhằm kéo dài thời gian thi hành án. 

Đây là những khó khăn lớn cho công tác thi hành án dân sự trong năm nay mà cần sự vào cuộc trách nhiệm của các cấp, ngành để giải quyết, nhất là vai trò, trách nhiệm của các thành viên trong Ban Chỉ đạo THADS cấp tỉnh, cấp huyện và đội ngũ cán bộ cơ quan THADS 2 cấp trong tỉnh.