Từ năm 2008 đến nay, gia đình ông Hoàng Văn Quảng và ông Hoàng Văn Nẩn cùng ở xóm Cầu Mai, xã Văn Hán (Đồng Hỷ) có sự tranh chấp đất rừng, với diện tích gần 2ha nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để. Mâu thuẫn của hai gia đình lên đến đỉnh điểm khi mới đây, ông Hoàng Văn Quảng cho máy móc phát chặt cây trên diện tích đất tranh chấp này.
Theo phản ánh của gia đình ông Nẩn, chúng tôi đến xóm Cầu Mai để tìm hiểu sự việc. Anh Hoàng Văn Thi, là con trai ông Nẩn đưa chúng tôi đến khu vực mà ông Quảng vừa khai thác một phần diện tích, cho biết: Toàn bộ quả đồi này gia đình tôi đã được Nhà nước giao, có giấy tờ để quản lý là hợp đồng giao khoán bảo vệ rừng và sổ lâm bạ từ năm 1994. Trong quá trình quản lý, gia đình đã phát dọn dần để trồng keo. Tuy nhiên, năm 2007 và 2008, khi chúng tôi phát dọn đến phần đất này thì gia đình ông Quảng lại cho rằng đó là phần diện tích đất của nhà ông ấy nên không cho khai phá. Đến nay, ông Quảng lại tự ý cho máy móc để khai thác trên phần diện tích đất rừng này.
Tuy nhiên khi trao đổi với chúng tôi, ông Quảng lại cho biết: Phần diện tích gần 2ha đó là do ông cha chúng tôi để lại. Mặc dù giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất bị thất lạc nhưng bà con hàng xóm ở đây ai cũng có thể làm chứng đó là đất của ông bà chúng tôi trước đây. Trước sự việc tranh chấp này, năm 2009, gia đình tôi đã có đơn gửi lên chính quyền các cấp của huyện Đồng Hỷ, trong đơn có xác nhận của nhiều hộ dân trong xóm chứng thực đó là diện tích đất do cha ông chúng tôi khai hoang. Ngày 20/1/2009, tại Công văn số 06/CV-TNMT, Phòng Tài Nguyên môi trường huyện Đồng Hỷ đã có thông báo tới 2 gia đình. Nội dung trong công văn có đề nghị gia đình ông Nẩn không được sử dụng lấn chiếm khu đất do gia đình tôi đã khai hoang phục hóa. Nhưng gia đình ông Nẩn không chấp nhận với kết luận của phòng chức năng huyện Đồng Hỷ, cho rằng cả quả đồi đó là do ông được giao quản lý lâu nay.
Sau khi nhận được thông tin phản ánh về việc tự ý khai thác rừng của gia đình ông Quảng, chính quyền xã Văn Hán đã cử cán bộ chuyên môn xuống lập biên bản đình chỉ, đồng thời tổ chức các bước hòa giải giữa hai bên nhưng không đem lại kết quả. Ông Vi Ngọc Thi, Chủ tịch UBND xã Văn Hán cho biết: Với trường hợp tranh chấp đất ở xóm Cầu Mai, xã đã tổ chức nhiều cuộc hòa giải và đã có văn bản trình UBND huyện, huyện Đồng Hỷ đã có văn bản gửi tới các hộ dân. Tuy nhiên, kết luận đó không được gia đình ông Nẩn chấp thuận. Cũng vì thế mà sự việc tranh chấp kéo dài đến nay.
Cũng theo lãnh đạo của chính quyền địa phương, cả quả đồi có diện tích đất tranh chấp rộng 8ha (đất rừng sản xuất), trong giấy tờ của gia đình ông Nẩn chỉ được giao quản lý gần 4ha. Nhưng vì không có số lô, số thửa rõ ràng trong sổ lâm bạ và hợp đồng giao khoán bảo vệ rừng nên gia đình ông Nẩn cho rằng tất cả diện tích của quả đồi đều thuộc quyền quản lý của gia đình mình. Hơn nữa, trên bản đồ địa chính của xã, quả đồi này hiện đang chỉ ghi tên người đại diện quản lý là ông Hoàng Văn Nẩn, vì thế mà ông Nẩn nhất định không chấp thuận việc hòa giải từ xóm, chính quyền địa phương.
Trao đổi về vấn đề này với lãnh đạo một số phòng, ban chuyên môn của huyện Đồng Hỷ, chúng tôi được biết, Công văn số 06/CV-TNMT ngày 20/1/2009 của Phòng Tài Nguyên Môi trường tại thời điểm này không thể thay thế và không có giá trị tương đương như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, đây là cơ sở để gia đình ông Quảng đề nghị các ngành, chức năng cấp quyền sở hữu diện tích đất này theo đúng quy định nếu có nhu cầu. Còn đối với ông Nẩn, để gia đình chấp thuận với các chủ trương của nhà nước, cần tiếp tục tuyên truyền, đồng thời tiến hành đo đạc và giao đủ diện tích mà ông đã được giao quản lý theo đúng sổ lâm bạ và hợp đồng giao khoán. Diện tích còn lại nếu hộ dân nào đang canh tác sẽ tiếp tục giao quản lý, nếu không sẽ hoàn trả lại cho địa phương…