Trong bối cảnh thu ngân sách của tỉnh gặp không ít khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19 thì nguồn thu từ sử dụng đất được xem là nhân tố quan trọng quyết định đến việc hoàn thành chỉ tiêu này cả năm. Trước thực tế này, tại cuộc họp được tổ chức sáng 11-9, đồng chí Lê Quang Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu các địa phương và sở, ngành liên quan phải khẩn trương hoàn thiện các thủ tục, hồ sơ cần thiết để sớm thực hiện đấu giá, đấu thầu các dự án khu dân cư, khu đô thị (KDC, KĐT) nhằm đảm bảo kế hoạch thu mà tỉnh đề ra.
Năm 2021, dự toán thu ngân sách của tỉnh được Trung ương giao 12.233,3 tỷ đồng; tỉnh phấn đấu đạt số thu 15.600 tỷ đồng. Tính đến hết tháng 8, tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt 10.239 tỷ đồng, bằng 65,6% dự toán năm tỉnh giao. Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch COVID-19 đang tiếp tục diễn biến phức tạp tại nhiều tỉnh, thành và trên thế giới thì nhiệm vụ thu ngân sách những tháng còn lại của năm được đánh giá là hết sức nặng nề. Trong đó, đáng chú ý có 2 khoản thu dự kiến không hoàn thành kế hoạch, bao gồm: Thu thuế xuất, nhập khẩu (mới đạt 1.389/3.000 tỷ đồng, bằng 46,3% kế hoạch năm); thu tiền thuê đất tại các khu công nghiệp (43/700 tỷ đồng, bằng 6,14% kế hoạch năm). Do đó, để bù đắp 2 khoản thu này, một trong những giải pháp chính được tỉnh đưa ra là tăng cường thu tiền sử dụng đất tại các địa phương thông qua đấu giá, đấu thầu các dự án KDC, KĐT. Tuy nhiên, quá trình triển khai, phần lớn các dự án đang vướng về hồ sơ, thủ tục.
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, trên địa bàn tỉnh hiện có 43 dự án KDC, KĐT sử dụng đất đang đề nghị xin chấp thuận chủ trương đầu tư để thực hiện đấu giá, đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến nay, mới có 5 dự án hoàn thành thủ tục thẩm định để trình UBND tỉnh phê duyệt; số còn lại đều gặp vướng mắc. Cụ thể: 13 dự án chưa bố trí đủ 20% quỹ đất dành cho xây dựng nhà ở xã hội theo quy định; 15 dự án có diện tích đất đề xuất thực hiện không đúng với diện tích được phê duyệt trong danh mục dự án thu hồi đất tại Nghị quyết của HĐND tỉnh; 5 dự án chưa đủ điều kiện chấp thuận chủ trương đầu tư do chưa phù hợp với quy hoạch; 5 dự án mới trình bổ sung chưa hoàn thiện thủ tục thẩm định.
Do chưa hoàn thiện các thủ tục đấu thầu để lựa chọn chủ đầu tư nên Dự án Khu đô thị số 11 phường Túc Duyên (T.P Thái Nguyên) vẫn chưa thể triển khai giải phóng mặt bằng.
Theo ông Nguyễn Linh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư: Một trong những nguyên nhân khiến tiến độ triển khai đấu giá, đấu thầu các dự án KDC, KĐT bị chậm là do hồ sơ trình thẩm định của các địa phương gửi đến Sở không đảm bảo chất lượng và chưa đúng với quy định nên buộc Sở phải trả lại nhiều lần. Còn theo đại diện lãnh đạo một số địa phương thì trình tự, thủ tục thực hiện đấu thầu, đấu giá để lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án này hiện nay chưa thống nhất; một số quy định mới được triển khai nên còn lúng túng. Đơn cử như, hiện Bộ Xây dựng vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể trong việc bố trí 20% quỹ đất dành cho nhà ở xã hội tại các dự án phát triển nhà ở thương mại, KĐT theo quy định của Luật Nhà ở.
Ông Trần Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND T.X Phổ Yên nêu thực tế: Hiện nay, thị xã đang triển khai thực hiện một số dự án thành phần cùng thuộc một đồ án quy hoạch chi tiết đã được cấp thẩm quyền phê duyệt. Trong đồ án quy hoạch, đã bố trí đủ 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định. Song, ở từng dự án thành phần thì yêu cầu này lại không đảm bảo. Do vậy, đề nghị UBND tỉnh thống nhất triển khai theo hướng “dành 20% tổng diện tích đất trong đồ án quy hoạch chi tiết” là đủ điều kiện để triển khai thực hiện dự án.
Tuy nhiên, ông Hoàng Đức Khánh, Giám đốc Sở Xây dựng cho rằng: Nếu các dự án KDC, KĐT chưa được địa phương bố trí đủ 20% quỹ đất dành cho nhà ở xã hội thì nhất thiết phải điều chỉnh quy hoạch theo đúng quy định của Bộ Xây dựng. Còn những dự án đề xuất diện tích lớn hơn diện tích được phê duyệt, bà Nguyễn Thị Loan, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường đề xuất giải pháp: Các địa phương có thể chia giai đoạn để thực hiện. Trong đó, ở giai đoạn 1, địa phương thực hiện theo đúng phần diện tích đã được phê duyệt; giai đoạn tiếp theo, sẽ thực hiện sau khi phần diện tích đề nghị bổ sung được HĐND tỉnh thông qua.
Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, đồng chí Lê Quang Tiến nhấn mạnh: Việc tháo gỡ khó khăn vướng mắc để các KĐT, KDC có thể sớm thực hiện đấu giá, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng trong những tháng còn lại của năm. Do đó, thời gian tới, các địa phương, sở ngành liên quan cần coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để tập trung thực hiện. Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh thống nhất với ý kiến của Sở Tài nguyên và Môi trường trong việc giải quyết vướng mắc các dự án có đề xuất diện tích lớn hơn diện tích được phê duyệt; còn về việc bố trí quỹ đất dành cho nhà ở xã hội tại các dự án KDC, KĐT thì nhất thiết phải đảm bảo đủ 20% theo đúng quy định. Cơ bản những vướng mắc hiện nay, các địa phương đều có thể tự tháo gỡ. Do đó, ngay trong tháng 9 này, các địa phương phải giải quyết dứt điểm, hoàn thiện xong hồ sơ, thủ tục, trình UBND tỉnh thẩm định, để trong tháng 10 có thể thực hiện việc đấu thầu, đấu giá các dự án này.