Phòng ngừa sạt lở tại mỏ khoáng sản Tây Núi Pháo

Dự án mỏ thiếc - bismuth Tây Núi Pháo của Công ty CP Kim Sơn tại xã Hà Thượng (Đại Từ) đã đi vào hoạt động từ nhiều năm nay. Đơn vị này cũng đã chấp hành các yêu cầu của cơ quan chức năng về  bảo vệ môi trường, an toàn. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Công ty CP Kim Sơn mở rộng thi công trên sườn núi nên có nguy cơ sạt lở đất đá xuống khu vực dân cư, nhà văn hóa và đường giao thông...

Để việc khai thác khoáng sản tại mỏ thiếc - bismuth Tây Núi Pháo được hiệu quả, an toàn, Công ty CP Kim Sơn đã xây dựng các hạng mục công trình bảo vệ môi trường theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Trong đó có một số hạng mục đơn vị này nâng cấp để đảm bảo an toàn trong mùa mưa, như: Gia cố bờ đập khu vực chứa chất thải rắn; xây dựng bờ kè, trồng cây chống sạt lở đất.

Kết quả kiểm tra của Sở Tài nguyên và Môi trường và chính quyền địa phương cho thấy Công ty CP Kim Sơn đã thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường; phòng ngừa sạt lở đất.

Có một thực trạng là khai trường của Công ty CP Kim Sơn nằm trên sườn của núi Pháo và trong quá trình khai thác phải xúc bốc, di chuyển lượng lớn đất đá bề mặt, khoáng sản thô.

Do vậy, hoạt động khai thác của doanh nghiệp này không tránh khỏi những tác động tới môi trường và tiềm ẩn sạt lở trong mùa mưa. Quá trình khai thác, tuyển rửa khoáng sản của doanh nghiệp lại phát sinh khoảng 100m3 nước thải/ngày và vật thể sau tuyển quặng.

Toàn bộ lượng nước, chất thải được xử lý tại các hồ lắng dung tích từ 15.000m3, 3.000m3, 4.800m3, lớn nhất là bể nước chảy tràn khoảng 90.000m3. Một số công đoạn xử lý nước thải của Công ty CP Kim Sơn theo quy trình tuần hoàn để tái sử dụng.

Mặc dù chủ đầu tư đã lu lèn thân đập cao 7m, chiều rộng mặt đập 5m, chiều rộng thân đập 15m, có phủ bạt chống thấm lót đáy nhưng vấn đề sạt lở vào mùa mưa tại khu vực khai trường của Công ty vẫn khiến người dân ở một số vùng của xã Hà Thượng lo xảy ra sự cố. Đặc biệt là từ khi Công ty tổ chức thi công một số điểm gần Quốc lộ 37 đã tạo ra những ta-luy, lượng đất đá có nguy cơ sạt lở xuống khu vực dân cư.

Nhà văn hóa xóm 2 nằm trong khu vực mất an toàn.

Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Hồng, Bí thư Đảng ủy xã Hà Thượng cho biết: Các hoạt động thi công của Công ty CP Kim Sơn tại mỏ thiếc - bismuth Tây Núi Pháo đã được địa phương thành lập đoàn kiểm tra, tổng hợp báo cáo UBND huyện Đại Từ. Nguy cơ sạt lở đất đá từ khai trường, đường vào mỏ là có thể xảy ra nên doanh nghiệp đã phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan chức năng thực hiện công tác đền bù, di dời 47 hộ dân xóm 2. Hiện tại, khu vực này chỉ còn 9 hộ dân nhưng ở những điểm cao hơn so với khu vực khai thác của Công ty nên đề nghị chính quyền cho sáp nhập vào xóm Suối Cát.

Tìm hiểu thực tế khu vực dân cư của xã Hà Thượng nằm phía dưới khai trường của Công ty CP Kim Sơn, chúng tôi thấy phần lớn các hộ dân đã tự tháo dỡ công trình, di dời sau khi nhận tiền đền bù.

Trong khu vực hiện chỉ còn 2 hộ dân đề nghị được ở lại đến hết tháng 6-2022 để chờ xây nhà mới. Vướng mắc hiện nay là Nhà văn hóa xóm 2 cũ nằm trong khu vực nguy cơ sạt lở nên buộc phải ngừng hoạt động nhưng chưa thể đền bù vì liên quan tới tài sản công.

Vẫn theo Bí thư Đảng ủy xã Hà Thượng thì công trình Nhà văn hóa xóm 2 cũ không còn phát huy giá trị vì xóm đã sáp nhập nên sử dụng chung nhà văn hóa của xóm 6. Riêng về tài sản của Nhà văn hóa, xã đã có văn bản xin ý kiến chỉ đạo của UBND huyện.

Đối với các nội dung liên quan đến nguy cơ sạt lở, ông Hoàng Tiến Hưng, Phó giám đốc Công ty CP Kim Sơn cho biết: Trong kế hoạch triển khai Dự án, chúng tôi đã thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn, chống sạt lở. Những hộ dân nằm trong khu vực nguy cơ mất an toàn đã được đền bù, di dời, khu vực tiếp giáp với Quốc lộ 37 cũng đã có kè chắn cao hơn so vời mặt đường nên đất đá không thể tràn qua. Hiện đơn vị đang cho xây dựng kè, trồng cây, thảm cỏ để bảo vệ đường vào Mỏ và một số công trình, hạng mục có nguy cơ sạt trong mùa mưa.

Thời tiết hiện nay diễn biến bất thường, nhất là trong mùa mưa nên việc tự kiểm tra, gia cố các công trình của Công ty CP Kim Sơn cần được tăng cường hơn nữa. Chính quyền xã Hà Thượng, cơ quan chức năng của huyện Đại Từ, của tỉnh cũng nên thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn để doanh nghiệp này thực hiện tốt việc phòng ngừa sạt lở và các yêu cầu an toàn khác.