Nâng cao khả năng tiếp cận vốn vay cho các hợp tác xã

Nguồn vốn cho sản xuất, kinh doanh (SXKD) là một trong những yếu tố cần thiết để các thành phần kinh tế phát triển, trong đó có hợp tác xã (HTX). Mặc dù thời gian qua, các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ vốn cho các HTX, song việc tiếp cận được nguồn vốn là điều không dễ đối với nhiều HTX. Để tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Thái Nguyên đã phỏng vấn bà Vũ Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, Giám đốc Quỹ hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh.

P.V: Theo bà, lý do nào khiến các HTX vẫn khá khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn vay?

Bà Vũ Thị Thu Hương: Tính chung trong cả nước hiện chỉ có khoảng 2% HTX tiếp cận được nguồn vốn của các tổ chức tín dụng. Dư nợ tín dụng đối với khu vực kinh tế tập thể (KTTT) vẫn còn thấp, chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng dư nợ cho vay. Có nhiều nguyên nhân khiến các HTX khó tiếp cận được vốn từ các tổ chức tín dụng. Trong đó, nguyên nhân khách quan là do các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng chưa thực sự quan tâm đúng mức đến phát triển KTTT. Nhiều ngân hàng có những yêu cầu cao về điều kiện cho vay. Bên cạnh đó, nguồn vốn hỗ trợ phát triển KTTT được cấp từ ngân sách nhà nước của tỉnh còn hạn chế, số HTX được vay vốn chỉ chiếm khoảng 15% đối với HTX. Nguyên nhân chủ quan chủ yếu là do các HTX thiếu tài sản thế chấp để đảm bảo cho khoản vay; hiệu quả hoạt động của HTX còn thấp, chưa xây dựng được phương án kinh doanh khả thi để thuyết phục ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Thêm vào đó, rủi ro trong hoạt động sản xuất của các HTX khá cao, đặc biệt là rủi ro trong nông nghiệp do điều kiện thời tiết, khí hậu, thiên tai, dịch bệnh...

P.V: Được đánh giá là một trong những kênh hỗ trợ vốn tích cực cho các HTX, vậy vai trò của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX (thuộc Liên minh HTX tỉnh) trong thời gian qua được thể hiện như thế nào, thưa bà?

Bà Vũ Thị Thu Hương: Sau hơn 9 năm hoạt động, nguồn vốn vay ưu đãi của Quỹ hỗ trợ đã mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp cho nhiều HTX, THT mở rộng SXKD, đổi mới công nghệ, góp phần tăng doanh thu, tạo việc làm ổn định cho hàng chục nghìn lao động địa phương. Đồng thời, góp phần xây dựng nhiều mô hình HTX kiểu mới điển hình tiên tiến trong các lĩnh vực trên địa bàn.

Từ khi thành lập đến nay, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh đã ký hợp đồng cho vay vốn ưu đãi với 425 lượt khách hàng là các HTX, THT, thành viên các HTX trên địa bàn tỉnh. Doanh số cho vay đạt 121,65 tỷ đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2018, Quỹ đã giải ngân số tiền là 15,53 tỷ đồng cho 46 HTX, thành viên các HTX để đầu tư phát triển SXKD.

Về chất lượng tín dụng, tính đến ngày 30/06/2018, tất cả khách hàng vay vốn tại Quỹ đã thanh toán lãi vay đầy đủ, đúng thời gian quy định, 100% các khoản nợ của Quỹ đều được phân loại ở Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn, an toàn), không có nợ quá hạn, nợ xấu phát sinh. Các HTX sau khi vay vốn đều sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, góp phần cải thiện đáng kể hoạt động sản xuất, kinh doanh; doanh thu tăng bình quân 25,7%; lợi nhuận tăng bình quân 20,5% qua các năm; giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho thành viên và người lao động.

P.V: Trên thực tế, nhu cầu vay vốn của các HTX còn khá lớn, trong khi đó nguồn vốn mà Quỹ đang quản lý chưa nhiều. Do vậy, để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của các HTX trong việc mở rộng, đầu tư SXKD, theo bà nên chăng cần tiếp tục bổ sung nguồn vốn cho Quỹ?

Bà Vũ Thị Thu Hương: Nhu cầu vốn cho phát triển SXKD của khu vực KTTT, HTX là rất lớn, nhất là các HTX sản xuất theo chuỗi giá trị, nguồn vốn tín dụng là yếu tố quyết định để tăng trưởng quy mô, thực hiện phát triển SXKD, nhưng các HTX không có khả năng tự lực về vốn. Trong khi đó, nguồn vốn mà Quỹ quản lý và phối hợp quản lý hiện là 41,34 tỷ đồng. Vì vậy đề nghị UBND tỉnh, các cấp, ngành tiếp tục quan tâm, đầu tư các nguồn lực, cấp bổ sung vốn điều lệ để nâng cao khả năng cung ứng vốn của Quỹ hỗ trợ HTX. Đồng thời, tập trung thực hiện chính sách hỗ trợ vốn tín dụng ưu đãi cho khu vực KTTT.

P.V: Nhằm giúp các HTX nâng cao khả năng tiếp cận vốn, bà có khuyến cáo gì?

Bà Vũ Thị Thu Hương: Trước hết, các HTX cần tường bước đổi mới hoạt động cho phù hợp, tăng cường áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định… Khi những điểm nghẽn này được giải quyết, khó khăn về vốn sẽ được hóa giải. Bên cạnh đó, cần tiếp tục đào tạo, nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ quản lý, kế toán HTX nhằm quản lý sử dụng nguồn vốn vay an toàn, hiệu quả. Ngoài ra, các HTX cần chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm cũng như tạo dựng niềm tin với các tổ chức tín dụng bằng kế hoạch sản xuất cụ thể, có như vậy mới thu hút được các nguồn vốn đầu tư để phát triển bền vững.

Các HTX có nhu cầu vay vốn cần mạnh dạn đề xuất với Liên minh HTX tỉnh, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ các đơn vị trong thực hiện các thủ tục, đồng hành cùng các HTX chuẩn bị tốt các điều kiện để có thể vay vốn cũng như có những định hướng cho các HTX trong phát triển sản xuất, kinh doanh…