Mặc dù đã có phương án hỗ trợ người dân vùng sụt lún do ảnh hưởng của hoạt động khai thác khoáng sản tại khu vực Trại Cau, huyện Đồng Hỷ từ tháng 12-2018, nhưng đến nay nhiều hộ dân trong diện ảnh hưởng nghiêm trọng vẫn chưa được hỗ trợ di dời. Để có câu trả lời cho vấn đề này, phóng viên Báo Thái Nguyên đã có cuộc trao đổi với lãnh đạo chính quyền sở tại và đơn vị liên quan.
P.V: Mỏ sắt Trại Cau (Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên - gọi tắt là Công ty Gang thép) được xác định là chủ thể chính gây ra hiện tượng sụt lún, mất nước của người dân địa phương. Vậy, phương án hỗ trợ của doanh nghiệp này được xác định ra sao?
Ông Vũ Đăng Khoa, Chủ tịch UBND thị trấn Trại Cau: Sau khi xác định được chủ thể, UBND huyện Đồng Hỷ đã phối hợp cùng Công ty Gang thép hợp đồng với đơn vị tư vấn kiểm định chất lượng công trình xây dựng, đồng thời tiến hành phê duyệt phương án, dự toán bồi thường, hỗ trợ cụ thể. Theo đó, hỗ trợ sản lượng nông nghiệp bị ảnh hưởng đối với 187 hộ dân, diện tích gần 323.000m2; bồi thường, hỗ trợ di dời 12 hộ dân thuộc tổ 14, thị trấn Trại Cau do bị sụt lún, nứt nhà, mất nước nghiêm trọng.
Ông Mạc Đăng Niên, Giám đốc Mỏ sắt Trại Cau: Theo phương án được phê duyệt, số tiền mà Công ty Gang thép phải hỗ trợ, bồi thường cho người dân vùng sụt lún là trên 17,4 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí bồi thường, hỗ trợ nhà dân bị ảnh hưởng là trên 15,2 tỷ đồng, số còn lại là kinh phí hỗ trợ sản lượng nông nghiệp.
P.V: Hiện nay, người dân vùng sụt lún đã được hỗ trợ như thế nào thưa ông?
Ông Vũ Đăng Khoa: Trước Tết Nguyên đán Kỷ Hợi, UBND huyện Đồng Hỷ đã tạm ứng 1,1 tỷ đồng để chi trả hỗ trợ sản lượng cho bà con. Phía Công ty Gang thép vẫn chưa tiến hành hỗ trợ, bồi thường đối với bất kỳ hộ dân ảnh hưởng nào. Bởi vậy, hiện nay người dân đã có đơn gửi đến UBND thị trấn Trại Cau phản ánh về việc chậm chi trả của doanh nghiệp này.
P.V: Tại sao đến nay đã gần 3 tháng kể từ khi phương án hỗ trợ, bồi thường được duyệt, Công ty Gang thép vẫn chưa hoàn thành việc chi trả cho người dân, thưa ông?
Ông Mạc Đăng Niên: Từ năm 2016 đến nay, Công ty Gang thép đã tạm ứng chi trả tiền bồi thường thiệt hại cho các hộ dân bị ảnh hưởng tại xã Cây Thị và thị trấn Trại Cau với số tiền gần 19 tỷ đồng. Hiện nay, tình hình tài chính của Công ty đang cực kỳ khó khăn do vướng mắc của Dự án Giai đoạn 2 vẫn chưa được giải quyết, dẫn tới hệ thống ngân hàng đã chuyển các khoản nợ của đơn vị sang nhóm 5 (nhóm nợ xấu cấp độ cao nhất, sẽ bị các ngân hàng từ chối cho vay). Việc bố trí nguồn vốn cho hoạt động sản xuất bị thiếu hụt nghiêm trọng nên thời điểm này chưa bố trí được kinh phí hỗ trợ, bồi thường sụt lún cho bà con.
Hiện nay, huyện Đồng Hỷ còn nợ Công ty Gang thép tiền sử dụng đất 2 khu tái định cư Tiến Bộ và Tầng sâu Núi Quặng trên 10 tỷ đồng. Công ty đang đề nghị huyện bố trí kinh phí thanh toán khoản nợ trên để Công ty chi trả bồi thường cho người dân. Mặt khác, Công ty đã có văn bản đề nghị được tỉnh hỗ trợ chi phí đền bù hoặc miễn giảm phí môi trường của đơn vị trong năm 2019 với số tiền tương ứng để cân đối chi trả bồi thường.
Ông Vũ Đăng Khoa: Được biết, ngày 14-3 vừa qua, huyện Đồng Hỷ có văn bản đề nghị UBND tỉnh cho vay ngân sách tỉnh để trả cho Công ty Gang thép trong thời gian sớm nhất vì hiện tại ngân sách địa phương gặp khó khăn, chưa có khả năng cân đối chi trả khoản nợ trên.
P.V: Vậy, trong thời điểm chờ quyết định của tỉnh, chính quyền sở tại và doanh nghiệp liên quan làm gì để hỗ trợ người dân khắc phục khó khăn trước mắt, đồng thời đảm bảo an toàn về tính mạng, tài sản?
Ông Vũ Đăng Khoa: Thị trấn cắt cử người thường xuyên kiểm tra, ứng trực, kịp thời hỗ trợ bà con khắc phục khó khăn. Đặc biệt, đối với những hộ trong vùng nguy hiểm, chính quyền luôn có phương án hỗ trợ kịp thời nhất. Dịp Tết Nguyên đán vừa qua, thị trấn đã phối hợp di chuyển chỗ ở tạm thời cho gia đình ông Vũ Văn Tiến, tổ 14 ra bên ngoài vì nhà của ông này bị sập mái che phía trước, tường nhà có nhiều vết nứt lớn, không đảm bảo an toàn. Chính quyền thị trấn cũng đã hỗ trợ không ít bà con sửa chữa mái nhà, chuyển các téc nước sinh hoạt bị nghiêng sụt về vị trí an toàn; phối hợp với Nhà máy nước Trại Cau và Mỏ sắt Trại Cau kéo mạng nước sạch phục vụ người dân khu vực mất nước sinh hoạt… Ngoài tiếp tục tuyên truyền, động viên người dân trong vùng sụt lún khắc phục khó khăn trước mắt, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản, chúng tôi mong muốn tỉnh, huyện và Công ty Gang thép nhanh chóng có phương án hỗ trợ người dân để bà con vùng sụt lún có cuộc sống ổn định hơn.
P.V: Xin cảm ơn những chia sẻ của hai ông!
