Tôn vinh những nhà báo dấn thân, cống hiến hết mình với nghề

Tối 21/6, Lễ trao Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVIII diễn ra trang trọng tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội). Hàng trăm nhà báo đến từ khắp mọi miền Tổ quốc đã tụ hội về đây, dự Lễ trao giải, vinh danh những nhà báo với những tác phẩm báo chí xuất sắc.

Đến dự Lễ trao giải có đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh; Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh.

Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương và thành phố Hà Nội; các tác giả, đại diện nhóm tác giả có tác phẩm đoạt giải,...

Thông tin báo chí cách mạng phải thực sự trở thành dòng chủ lưu trong không gian số

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, nhân kỷ niệm 99 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước Tô Lâm gửi đến các thế hệ nhà báo, người làm báo, công chúng báo chí trong, ngoài nước những tình cảm thân thiết, lời thăm hỏi ân cần, lời chúc mừng tốt đẹp nhất của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Chủ tịch nước nhiệt liệt biểu dương, ghi nhận, đánh giá cao những thành tích, kết quả của báo chí và đội ngũ những người làm báo đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước trong suốt 99 năm qua; đồng thời chúc mừng các tác giả, nhóm tác giả được trao Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVIII.

"Các tác phẩm đoạt giải đã phản ánh bức tranh lao động sôi động của báo giới cả nước trong năm qua, đồng thời đại diện cho thành tựu to lớn của đội ngũ những người làm báo Việt Nam hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam", đồng chí nêu rõ.

Trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang nỗ lực thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Chủ tịch nước Tô Lâm đề nghị tập trung xây dựng đội ngũ những người làm báo thực sự là những người lính trên mặt trận văn hóa tư tưởng, có "tâm sáng, lòng trong, bút sắc", "vừa hồng, vừa chuyên"; kiên định lý tưởng, giá trị cao đẹp của nghề báo, tuân thủ nguyên tắc, giữ gìn đạo đức nghề nghiệp, có tinh thần tiến công, đấu tranh loại bỏ cái xấu, cái sai, bảo vệ cái đúng, cái tốt, luôn hết lòng, hết sức vì sự nghiệp chung.

Bên cạnh đó, cần phát huy cao độ vai trò của báo chí - công cụ đấu tranh xã hội, đấu tranh dân tộc, đấu tranh giai cấp, thực sự là vũ khí sắc bén, công cụ đắc lực của Đảng trên mặt trận tư tưởng, có nhiều hơn nữa các tác phẩm báo chí có tính lý luận và chính luận cao.

Đồng chí cũng lưu ý, cần tăng cường giá trị văn hóa trong các tác phẩm báo chí. Theo đó, mỗi tác phẩm báo chí phải là một sản phẩm văn hóa tinh thần có giá trị và giá trị sử dụng cao, chuẩn mực về nội dung, tươi mới và hấp dẫn về hình thức, hiện đại trong phương pháp thể hiện và phương thức phát hành.

Các tác phẩm báo chí phải không ngừng giữ gìn, phát huy giá trị đạo đức, bản sắc văn hóa Việt Nam; định hình và lan tỏa chuẩn mực văn hóa ứng xử trong xã hội, góp phần xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

Nhiều tác phẩm báo chí có tính thời sự cao, đi vào các điểm nóng của xã hội

"Hội đồng Chung khảo đã chấm 165 tác phẩm tiêu biểu được chọn từ vòng Sơ khảo và quyết định trao 10 giải A, 26 giải B, 45 giải C, 41 giải Khuyến khích theo 11 loại giải cho những tác phẩm xuất sắc nhất, có tính phát hiện đề tài, nội dung tư tưởng tốt, mang tính chiến đấu cao, có sáng tạo trong cách thức thể hiện", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho biết.

Đặc biệt, có nhiều tác phẩm không chỉ ở các cơ quan báo chí trung ương mà các cơ quan báo chí địa phương đã ứng dụng công nghệ làm báo hiện đại, thu hút và tạo ra trải nghiệm mới, hấp dẫn công chúng báo chí.

Thay mặt Hội đồng Giải Báo chí quốc gia, đồng chí Lê Quốc Minh gửi lời chúc mừng đến các tác giả đoạt giải và chúc mừng những thành tích của đội ngũ những người làm báo trong cả nước. Đồng chí bày tỏ tin tưởng, với truyền thống tốt đẹp của báo chí cách mạng, với bản lĩnh chính trị vững vàng và đạo đức nghề nghiệp, trình độ chuyên môn cao, đội ngũ những người làm báo Việt Nam sẽ ngày càng phát triển và tiếp tục gặt hái nhiều thành công mới.

Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVIII có 1.905 tác phẩm gửi về tham dự, trong đó có 1.827 tác phẩm đủ điều kiện theo quy định. Quá trình chấm sơ khảo được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, đúng hướng dẫn và quy chế của Hội đồng Giải.

Theo đánh giá của Hội đồng, các tác phẩm dự giải năm nay có chất lượng tốt, đã bám sát các chủ đề lớn từ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng và các mặt của đời sống trong năm 2023.

Nhiều tác phẩm có tính phát hiện vấn đề mới, phản biện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước; đề xuất nhiều giải pháp kiến tạo, cách làm hay có sức lan tỏa, ảnh hưởng trong xã hội.

Điểm nổi bật năm nay chính là các sản phẩm báo chí đa phương tiện được đầu tư công phu, hấp dẫn. Nhiều cơ quan báo chí đã đổi mới, tiếp cận công nghệ làm báo hiện đại, phát triển báo chí đa nền tảng, đa phương tiện và các hình thức báo chí sáng tạo nhằm tăng sức hấp dẫn, tăng khả năng tiếp cận của công chúng.

Dấn thân, không ngại hiểm nguy

Tại Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVIII, năm 2023, nhóm tác giả Võ Mạnh Hùng, Nguyễn Hoài Nam, phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus (Liên chi hội Nhà báo Thông tấn xã Việt Nam) giành giải A thể loại Tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, tọa đàm, giao lưu trực tuyến (Báo điện tử), với loạt 5 bài: “Thảm họa khốc liệt từ thiên tai, sạt lở đất đá: Còn phá, còn đau!”.

Bày tỏ niềm vui khi nhận giải thưởng, nhà báo Võ Mạnh Hùng cho biết, để thực hiện loạt tác phẩm này, trong suốt gần 5 tháng trời, nhóm phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus đã đi thực tế tại hàng chục “điểm nóng” về thiên tai, sạt lở ở gần 30 tỉnh, thành phố trên cả nước. Cùng với “tư liệu sống” từ thực tế và hàng chục cuộc trao đổi, phỏng vấn với giới chuyên gia, lãnh đạo các bộ, ban, ngành, địa phương, nhóm đã triển khai xây dựng loạt bài chuyên đề “Thảm họa khốc liệt từ thiên tai, sạt lở đất đá: Còn phá, còn đau!” với hy vọng không để ai bị bỏ lại phía sau.

Trong quá trình tác nghiệp, nhà báo Võ Mạnh Hùng và phóng viên ảnh Hoài Nam đã chứng kiến, ghi nhận vô số hình ảnh, câu chuyện tai nạn thương tâm do sạt lở đất gây ra. Trong đó, nguyên nhân không chỉ do thiên tai, còn bởi sự tác động của bàn tay con người. Đó là tình trạng bạt núi, phá rừng làm nhà ở, khu du lịch, trồng cây công nghiệp, làm nương rẫy tự phát; hàng nghìn điểm sạt lở đất ven đường giao thông do không được kè chắn. Cũng bởi thế, có những vụ sạt lở nghiêm trọng, cướp đi hàng chục sinh mạng xảy ra trước đó nhiều năm, nhưng đến nay vẫn còn hiện hữu nỗi lo, ám ảnh với người còn sống.

Trên cơ sở thông tin ghi nhận được trong suốt gần 4 tháng đi thực tế tìm hiểu, cùng ý kiến của giới chuyên gia, lãnh đạo các ngành, các cấp từ Trung ương tới địa phương, đầu tháng 12/2023, nhà báo Võ Mạnh Hùng đã xâu chuỗi nội dung và xây dựng loạt bài.

Theo nhà báo Võ Mạnh Hùng, điều vui mừng nhất là sau khi loạt bài đăng phát và được chia sẻ rộng rãi, nhiều địa phương trên cả nước đã nhanh chóng vào cuộc kiểm tra, rà soát các điểm có nguy cơ sạt lở để kịp thời nắm bắt tình hình và khắc phục. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh thời gian tới các bộ, ngành, địa phương cần có những giải pháp cụ thể, tuyệt đối không chủ quan trước thiên tai, biến đổi khí hậu.

Loạt bài cũng được Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá cao, đồng thời khẳng định trong năm 2024 sẽ phối hợp với địa phương để triển khai “Đề án Cảnh báo sớm sạt lở đất, lũ quét khu vực miền núi, trung du Việt Nam”.

Về phía quốc tế, sau khi đọc loạt bài này, Đại diện thường trú Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam - bà Ramla Khalidi đánh giá cao vai trò tích cực của Báo Điện tử VietnamPlus (Thông tấn xã Việt Nam) trong việc đi sâu phân tích, làm rõ các nguyên nhân khách quan, chủ quan; đưa tin về thiên tai lũ quét, sạt lở, cũng như tuyên truyền góp phần giảm thiểu thiệt hại thiên tai hiệu quả. Bà Ramla Khalidi cũng khẳng định, thời gian tới UNDP sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ và hỗ trợ Chính phủ Việt Nam nhằm hiện thực hóa một Việt Nam xanh, bền vững và tự cường hơn...

“Đây là loạt bài chuyên đề mà tôi rơi nước mắt nhiều nhất; trải qua nhiều pha thoát chết bởi hành trình một mình lái xe xuyên ngày đêm trên muôn nẻo đường khó khăn ở giữa rừng, giữa hẻm núi đang trượt lở. Vì thế, sau mỗi chuyến đi, đối diện hiểm nguy ở hiện trường, ghi nhận những vụ việc thương tâm, tôi luôn trăn trở và mong muốn loạt bài sẽ “thức tỉnh” được mọi người”, nhà báo Võ Mạnh Hùng chia sẻ.

Cuộc “Trở về” xúc động

Chùm tác phẩm “Trở về” của nhóm tác giả Nguyễn Vũ Duy, Nguyễn Thị Thu Hòa, Nguyễn Phạm Huân, Nguyễn Quỳnh Hoa vinh dự được trao Giải A, thể loại tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, chuyên luận, tọa đàm, chuyên đề phát thanh tổng hợp (Phát thanh).

Chia sẻ về quá trình thực hiện tác phẩm, nhà báo Nguyễn Thị Thu Hòa, Ban Thời sự, Liên chi hội Nhà báo Đài Tiếng nói Việt Nam cho biết, trong những ngày Tết Quý Mão 2023, câu chuyện về cựu binh Mỹ Peter Mathews đang tìm chủ nhân của cuốn sổ tay mà ông giữ của một liệt sỹ ở Hà Tĩnh xuất hiện trên báo chí. Ngay lúc đó, nhà báo Vũ Duy - Trưởng Ban Thời sự VOV1 giao cho chị tìm hiểu. Chị đã liên lạc với phóng viên Phạm Huân – Thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam tại Hoa Kỳ để liên lạc với ông Peter Mathews và lên kịch bản phỏng vấn, xây dựng chương trình.

Từ đầu mối ông Peter Mathews, nhóm phóng viên kết nối được với những nhân chứng tại Việt Nam và lên kế hoạch có mặt tại nhà liệt sỹ tại Hà Tĩnh, ghi lại những câu chuyện từ gia đình liệt sỹ Cao Văn Tuất, những thời khắc xúc động của cuộc hội ngộ và quá trình trao trả cuốn sổ cho gia đình liệt sỹ.

“Đó thực sự là những giây phút vô cùng xúc động với những ai được chứng kiến khoảnh khắc đó”, nhà báo Nguyễn Thị Thu Hòa tâm sự. Và câu chuyện xúc động đó được lồng ghép với hiệu ứng tiếng vang, âm nhạc, tiếng động hiện trường... đã “chạm” vào cảm xúc người nghe.

“Trở về” là một câu chuyện không mới, nhưng khá đặc biệt, bởi đó là câu chuyện xúc động về hàn gắn vết thương chiến tranh, một cựu binh Mỹ giữ cuốn sổ tay mà ông nhặt được trên chiến trường suốt 50 năm muốn trả lại cho gia đình người chiến sỹ Việt Nam. Với gia đình liệt sỹ Cao Văn Tuất, khi nhận về cuốn sổ tay, cũng giống như cuộc “đoàn tụ” đặc biệt với người thân sau 60 năm xa cách và hơn 50 năm từ khi nhận được tin liệt sỹ hy sinh.

Chia sẻ cảm xúc khi nhận giải A tại Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVIII, chị Thu Hòa bày tỏ, chị và các đồng nghiệp thấy vui và tự hào khi tác phẩm được đánh giá cao. “Giải thưởng niềm vinh dự, tự hào cũng là động lực để chúng tôi tiếp tục cống hiến, tiếp tục sáng tạo để có những tác phẩm có chất lượng tốt hơn”, nhà báo Thu Hòa bày tỏ.