Núi Pháo góp phần “hồi sinh” những giá trị văn hóa dân tộc Cao Lan

“Mỗi khi có lễ hội, cả làng lại vang lên tiếng hát Sình Ca, những điệu múa Tắc Xình uyển chuyển hòa quyện cùng nhịp trống rộn ràng. Những giai điệu ấy không chỉ là âm thanh, mà còn là nhịp đập của trái tim người Cao Lan, là hồn cốt của văn hóa được truyền lại qua nhiều thế hệ. Thế nhưng, những tiếng hát, điệu múa ấy ngày càng thưa vắng, nếu chúng ta không giữ gìn, đến một ngày sẽ không còn nữa…”.

Câu lạc bộ Văn hóa Văn nghệ dân tộc Cao Lan được thành lập với 26 thành viên là công dân đang cư trú trên địa bàn xã Hà Thượng.

Đó là chia sẻ của các bậc cao niên tại xóm Suối Cát, xã Hà Thượng (Đại Từ), cũng chính là lời nhắc nhở cho các thế hệ con cháu về việc gìn giữ giá trị văn hóa phi vật thể - những thứ tưởng như vô hình nhưng lại là linh hồn của cả một cộng đồng. Chính vì lẽ đó, Câu lạc bộ (CLB) Văn hóa Văn nghệ dân tộc Cao Lan xã Hà Thượng đã được thành lập.

Ngày 28/11/2024, Công ty Núi Pháo phối hợp với UBND xã Hà Thượng, Ban Công tác Mặt trận xóm Suối Cát tổ chức chương trình ra mắt CLB Văn hóa Văn nghệ dân tộc Cao Lan xã Hà Thượng với mục đích bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa phi vật thể của người Cao Lan.

CLB gồm 26 thành viên do chị Nguyễn Thị Vinh – xóm Suối Cát, xã Hà Thượng làm Chủ nhiệm. Chị Vinh cho biết: Cao Lan là một trong những dân tộc thiểu số có bề dày văn hóa độc đáo, với những giá trị phi vật thể như hát Sình ca, múa Tắc xình - những di sản đặc trưng gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần của bà con.

Công ty Núi Pháo phối hợp tổ chức chương trình ra mắt Câu lạc bộ Văn hóa Văn nghệ dân tộc Cao Lan xã Hà Thượng.

Việc thành lập CLB Văn hóa Văn nghệ dân tộc Cao Lan - nơi sẽ là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, giữa những giá trị truyền thống và nhịp sống hiện đại. CLB không chỉ là nơi gìn giữ và thực hành văn hóa mà còn là địa chỉ để bà con giao lưu, kết nối. Đây cũng là nơi để thế hệ trẻ được học hỏi và hiểu sâu sắc hơn về bản sắc dân tộc mình. Những bài hát Sình ca sẽ được ngân vang trở lại, những điệu múa Tắc xình sẽ tiếp tục làm sống động các lễ hội.

Tại buổi ra mắt, các đại biểu đã được thưởng thức làn điệu Sình Ca, điệu múa Tắc Xình và tham gia vào các hoạt động giao lưu văn hóa cùng nhiều trò chơi vui nhộn. Dân ca Cao Lan hay còn gọi là Sình ca và điệu múa Tắc Xình là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian độc đáo của đồng bào dân tộc Cao Lan, lần lượt được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2012 và 2014.

Chị Nguyễn Thị Tâm, Chủ nhiệm CLB Cao Lan xã Phú Thịnh nói: Nhân sự kiện ra mắt CLB Văn hóa Văn nghệ dân tộc Cao Lan xã Hà Thượng, chúng tôi đã tham gia biểu diễn điệu múa Tắc Xình. Bài múa tái hiện lại nét đẹp trong đời sống văn hoá và nét đẹp trong lao động của người dân tộc Cao Lan, các động tác tuy đơn giản nhưng vẫn có nét đặc trưng riêng, không bị pha tạp, xen lẫn.

Trong cuộc sống, có nhiều thứ không thể đo đếm được bằng những con số định lượng nhưng nhìn vào đó, ai cũng có thể cảm nhận được giá trị to lớn, tình cảm, tâm huyết của cả người cho và người nhận. Bà Chu Thị Hoa, Trưởng xóm Suối Cát xã Hà Thượng xúc động chia sẻ: Xóm 6 có gần 180 hộ dân, trong đó người dân tộc Cao Lan chiếm tới gần 60% số hộ. Có được không gian trưng bày văn hóa, rồi lại thành lập được CLB Văn hóa Văn nghệ, tôi không biết nói gì hơn ngoài lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo Công ty Núi Pháo, cấp ủy, chính quyền địa phương đã tạo điệu kiện hỗ trợ về cả tinh thần lẫn vật chất, góp phần gìn giữ những giá trị văn hóa của người dân tộc Cao Lan sống mãi với thời gian.

Cuộc sống ngày càng phát triển văn minh, hiện đại. Trong dòng xoáy của sự vận động, phát triển, nhiều giá trị văn hóa truyền thống có nguy cơ bị mai một, lãng quên. Nhưng “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, văn hóa còn thì dân tộc còn” - câu nói của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là lời căn dặn chúng ta, bằng bất kỳ giá nào cũng phải giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mình.

Người Cao Lan ở huyện Đại Từ sống tập trung tại các xã như Phục Linh, Na Mao, Phú Thịnh, Yên Lãng, Hà Thượng, Tân Linh, Phú Cường, Minh Tiến.

Nhận thức được tầm quan trọng đó, từ năm 2014, Công ty Núi Pháo đã hỗ trợ xã Hà Thượng sưu tầm, phục dựng, xây dựng góc trưng bày văn hóa dân tộc Cao Lan tại nhà văn hóa xóm Suối Cát (Hà Thượng).

Góc trưng bày đã lưu giữ trên 20 hiện vật về đời sống vật chất và tinh thần của người dân tộc Cao Lan, như công cụ lao động sản xuất, các vật dụng sinh hoạt hằng ngày, trang phục truyền thống, bản đồ cư trú của dân tộc Cao Lan.

Đến tháng 10-2023, Công ty Núi Pháo tiếp tục đồng hành hỗ trợ địa phương kinh phí để sửa chữa, nâng cấp góc trưng bày dân tộc Cao Lan. Qua đó, góp phần không nhỏ trong việc giúp thế hệ trẻ, cộng đồng lân cận và du khách hiểu thêm những giá trị văn hóa của người Cao Lan, những tinh hoa văn hóa được vun đắp qua hàng nghìn năm.

Việc ra mắt Câu lạc bộ không phải là sự khởi đầu mà là bước tiếp nối quan trọng trong hành trình bảo tồn văn hóa, gắn kết cộng đồng. Chính quyền địa phương, Công ty Núi Pháo và bà con dân tộc Cao Lan sẽ tiếp tục đồng hành cùng nhau để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc này. Chúng ta đang không chỉ giữ lại di sản cho hiện tại mà còn để lại một tài sản quý giá cho mai sau. Hãy để tiếng hát, điệu múa của người Cao Lan không chỉ vang lên trong các dịp lễ hội mà còn là giai điệu thân thuộc trong cuộc sống hằng ngày. Hãy để mỗi thế hệ người Cao Lan tự hào về cội nguồn và văn hóa của mình.