Vì sao công trình cấp nước sản xuất ở Khe Đù kém hiệu quả?

Là một vùng sản xuất cây ăn quả trọng điểm của tỉnh, năm 2020, xóm Khe Đù, xã Phúc Thuận (TP. Phổ Yên), được Nhà nước đầu tư công trình dẫn nước tự chảy phục vụ sản xuất. Bà con trong xóm rất phấn khởi và hy vọng sẽ không còn cảnh cây trồng bị khô hạn vì thiếu nước. Tuy nhiên, từ khi đưa vào sử dụng đến nay, công trình chưa phát huy được hiệu quả, nhiều bể chứa nước được xây dựng kiên cố đang bị bỏ không.

Người dân xóm Khe Đù kiểm tra ống thu nước của công trình hệ thống tưới cây ăn quả tập trung đặt tại khe suối.

Công trình hệ thống tưới cây ăn quả tập trung xóm Khe Đù do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP. Phổ Yên làm chủ đầu tư với số tiền hơn 13 tỷ đồng. Kết cấu công trình gồm có: Đập tràn ngăn nước, 14 bể chứa nước; hệ thống đường ống lấy nước (từ nguồn về các bể chứa); hệ thống đường ống cấp nước tưới (từ bể chứa cấp đến khu tưới)…

Công trình được đầu tư với mục tiêu cung cấp nước tưới cho 120ha cây ăn quả của bà con trong vùng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa phương. Thế nhưng, từ khi đưa vào sử dụng đến nay, một số bể chứa vẫn còn khô cong vì chưa có nước chảy về.

Nói về thực trạng này, ông Nguyễn Duy Dính, một người dân trong xóm, chia sẻ: Chúng tôi chủ yếu trồng các loại cây ăn quả, keo và chè. Do không có hệ thống kênh mương, hồ đập nên việc sản xuất của chúng tôi chủ yếu phụ thuộc vào nguồn nước trời. Vì thế, sau khi Nhà nước có chủ trương đầu tư hệ thống tưới, chúng tôi rất đồng thuận. Tuy  nhiên, từ ngày công trình đi vào hoạt động, nhiều bể chứa vẫn “nằm im” vì không có nước.

Anh Nguyễn Văn Thắng, Trưởng xóm Khe Đù , cho biết: Nhân dân trong xóm mong muốn có nguồn nước ổn định để chủ động sản xuất, nâng cao thu nhập. Vì thế, bà con đã tự nguyện hiến đất, bàn giao mặt bằng để xây dựng 14 bể chứa và hơn 10km đường ống dẫn nước. Năm 2021, công trình được đưa vào sử dụng, chúng tôi đã thành lập Tổ vận hành quản lý khai thác. Mặc dù vậy nhưng nguồn nước chảy về rất ít, mới chỉ đủ phục vụ cho một vài hộ ở đầu nguồn. Chúng tôi cũng đã tuyên truyền, vận động bà con gìn giữ, bảo quản các hạng mục của công trình và kiến nghị cấp trên tìm hướng giải quyết.

Hiện trạng cống thu nước của công trình hệ thống tưới cây ăn quả tập trung xóm Khe Đù, xã Phúc Thuận (TP. Phổ Yên).

Để tìm hiểu thực tế, chúng tôi đã đến suối Khe Đù tại vị trí có đập tràn ngăn nước và cửa thu nước. Quan sát chúng tôi thấy nước ở suối cũng không có nhiều, bên dưới con đập, ngoài cửa thu nước của công trình hệ thống tưới cây ăn quả tập trung xóm Khe Đù còn có 1 cửa thu nước sinh hoạt của thị trấn Quân Chu (Đại Từ). Do nguồn nước ở suối ít nên khi chảy về chỉ được một lượng nhỏ, không đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất của bà con trong xóm.

Như vậy, công trình được đông đảo người dân xóm Khe Đù mong đợi nhưng kết quả lại đang nằm “đắp chiếu”, nguyên nhân chính là do chủ đầu tư trong quá trình lập dự án chưa chú trọng khâu khảo sát địa hình, khảo sát địa chất, thủy văn. Theo đó, những chiếc bể xây để chứa nước hiện đang bị bỏ không, hiệu quả sử dụng của công trình không đạt như thiết kế ban đầu.

Ông Tạ Văn Ngọc, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP. Phổ Yên, chủ đầu tư công trình hệ thống tưới cây ăn quả tập trung xóm Khe Đù, cho biết: Chúng tôi đã trao đổi với lãnh đạo xã Phúc Thuận về việc chậm phản ánh với chủ đầu tư để kịp thời kiểm tra, đề xuất phương án khắc phục, xử lý khi công trình chưa phát huy hiệu quả. Thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp với chính quyền địa phương đánh giá tổng thể công trình và tham mưu cho UBND thành phố hướng giải quyết.

Thiết nghĩ, cơ quan chức năng TP. Phổ Yên cần sớm kiểm tra, làm rõ và có hướng khắc phục tồn tại của công trình, tránh lãng phí.