Những năm qua, ngoài việc trồng ngô, mía, người dân xã Tràng Xá (Võ Nhai) còn mạnh dạn đưa bưởi Diễn, bưởi Hoàng, bưởi da xanh về trồng trên đất vườn, đồi của gia đình. Đến nay, nhiều hộ đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm từ cây bưởi...
Vào một ngày đầu tháng 10, theo chân ông Nguyễn Hữu Tưởng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Tràng Xá đến một số xóm trên địa bàn xã, chúng tôi đã được thỏa thê ngắm nhìn những vườn, đồi bưởi diễn, bưởi hoàng sai trĩu quả. Đưa chúng tôi đi thăm vườn bưởi của gia đình, chị Lê Thị Quyến, ở xóm Nà Lưu chia sẻ: Sau những chuyến về quê ở Hưng Yên, vợ chồng tôi nhận thấy bưởi Diễn, bưởi Hoàng đem lại hiệu quả kinh tế khá cao, năm 2004, chúng tôi mạnh dạn mua 300 gốc bưởi Diễn về trồng trên phần đất trồng ngô trước đây. Đến nay, số cây này cho thu hoạch khoảng 6.000 đến 7.000 quả/năm. Với giá bán tại vườn từ 20 đến 22 nghìn đồng/quả, trừ chi phí cho thu lãi trên 100 triệu đồng. Ngoài bưởi Diễn, gia đình còn trồng thêm 100 gốc bưởi Hoàng, bắt đầu bói quả. Năm ngoái, gia đình tôi cũng trồng thêm gần 400 gốc bưởi Diễn, còn năm nay tiếp tục dành 3ha đất đồi còn lại để trồng bưởi Diễn, bưởi da xanh, bưởi Hoàng, bưởi ruột đỏ...
Rời gia đình chị Quyến, chúng tôi tiếp tục đến xóm Mỏ Đinh, xóm có hộ trồng bưởi nhiều nhất xã. Chỉ cho chúng tôi vườn bưởi sai trĩu quả gần nhà, ông Ngô Văn Thế, một hộ dân trồng bưởi ở xóm Mỏ Đinh cho biết: Vào năm 2006, ngoài việc trồng ngô lai, gia đình tôi đã mạnh dạn trồng 500 cây bưởi Diễn, bưởi Hoàng. Sau 3 năm chăm sóc, cây bắt đầu bói quả. Đến nay, số cây bưởi trên cho thu hoạch khoảng 10 nghìn quả mỗi năm, trừ chi phí, thu lãi khoảng 200 triệu đồng. Thấy được hiệu quả kinh tế từ việc trồng bưởi, trong 2 năm gần đây, gia đình tôi đã trồng thêm khoảng trên 1.500 cây bưởi Diễn, bưởi Hoàng...
Gia đình chị Quyến và ông Thế chỉ là hai trong số hàng trăm hộ dân trên địa bàn xã đã mạnh dạn chuyển đổi một phần diện tích trồng ngô, mía, đỗ tương sang trồng cây ăn quả, bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao. Theo thống kê, toàn xã Tràng Xá hiện có khoảng 45ha bưởi Diễn, bưởi Hoàng, bưởi da xanh, tập trung chủ yếu tại các xóm: Mỏ Đinh, Nà Lưu, Lò Gạch, Cầu Nhọ... Nhiều hộ có diện tích trồng bưởi lớn, đem lại nguồn thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, như hộ ông Ngô Văn Thế, xóm Mỏ Đinh (thu nhập trên 200 triệu đồng/năm), ông Lương Đình Trường, xóm Lò Gạch (thu nhập khoảng 200 triệu đồng/năm), ông Lê Xuân Điệp, xóm Nà Lưu (thu nhập trên 100 triệu đồng/năm)...
Theo chia sẻ của người dân trồng bưởi ở Tràng Xá, bưởi Diễn, bưởi Hoàng và bưởi da xanh trồng khoảng 3 năm thì cho thu hoạch. Mỗi cây bưởi sẽ cho ra trung bình thì 40-50 quả, nhiều thì 80 đến trên 100 quả. Với giá bán tại nhà khoảng 20 đến 22 nghìn đồng/quả như hiện nay, mỗi cây bưởi thu lãi khoảng 800 nghìn đồng đến 2 triệu đồng. Hằng năm cứ vào tháng 11 và 12 âm lịch, thương lái ở một số nơi như Hà Nội, Hưng Yên, T.P Thái Nguyên đến tận vườn thu mua.
Nhận thấy hiệu quả kinh tế từ cây bưởi mang lại, vài năm trở lại đây, cấp ủy, chính quyền xã đã tuyên truyền, vận động và tổ chức cho các hộ nông dân trong xã có điều kiện về đất đai, lao động đi học tập kinh nghiệm mạnh dạn chuyển đổi, mở rộng diện tích trồng bưởi và một số loại cây ăn quả khác. Cùng với đó, xã đã mở các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bưởi. Ngoài các xóm có diện tích cây ăn quả đã cho thu nhập, xã cũng khuyến khích người dân thuộc các xóm có diện tích lớn như: Chòi Hồng, Là Đông, Là Bo, Khuôn Ruộng, Tân Đào để hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã cho biết: Từ nguồn vốn của Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình 135, xã đã ưu tiên hỗ trợ giá giống, phân bón và tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả, trong đó có cây bưởi. Chỉ tính riêng 2 năm 2015 và 2016, xã đã hỗ trợ trên 15 nghìn gốc giống bưởi Diễn, bưởi Hoàng, bưởi da xanh (tương đương 30,1ha) cho 244 hộ nghèo, cận nghèo của 8 xóm miền Đông Bo và một số xóm phụ cận. Ngoài ra, xã cũng khuyến khích bà con mạnh dạn chuyển đổi số diện tích trồng ngô, mía, cấy lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả. Để người dân yên tâm tập trung phát triển cây ăn quả, sắp tới, xã sẽ xúc tiến các hoạt động tìm đầu ra ổn định cho các loại cây ăn quả nói chung, cây bưởi nói riêng. Xã cũng sẽ phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện xây dựng thương hiệu cho bưởi Diễn ở Tràng Xá...