Với đặc thù là huyện miền núi có địa hình phức tạp, nhiều núi đá cao, độ dốc lớn, lại bị chia cắt bởi các khe suối nên Định Hóa thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai. Đặc biệt, công tác, việc phòng, chống sạt lở đất đá tại các khu vực xung yếu còn gặp khó khăn, nhiều người dân vẫn còn lơ là, thiếu cảnh giác.
Ở Định Hóa, các xã: Linh Thông, Lam Vỹ, Sơn Phú, Phú Đình, Quy Kỳ, Bình Thành, Kim Phượng… là những địa phương có nguy cơ sạt lở cao do có nhiều hộ dân sinh sống tại khu vực chân núi có liên kết đất, đá kém. Một trong những vụ sạt lở nghiêm trọng xảy ra gần đây nhất là tại xóm Nà Khao, xã Trung Hội vào cuối tháng 3-2020.
Vụ sạt lở khiến hàng trăm m3 đất, đá đổ ập xuống và vùi lấp hoàn toàn ngôi miếu của xóm và hơn 2 sào đất nông nghiệp. Nhiều hòn đá nặng hàng tấn lăn xuống, chỉ cách nhà dân khoảng 20m, rất may không có thiệt hại về người. Sự cố này phần nào cho thấy tính chất nguy hiểm của các vụ sạt lở đất đá và nguy cơ tiềm ẩn tại các khu vực xung yếu.
Thêm vào đó, trong những năm gần đây, đời sống người dân trên địa bàn huyện ngày càng phát triển, nhu cầu về xây dựng nhà ở tăng cao. Tuy nhiên, đối với một số khu vực, người dân sinh sống ngay dưới chân đồi, núi cao nên thiếu diện tích đất bằng phẳng để xây nhà. Do vậy, nhiều hộ dân bất chấp nguy hiểm khoét núi để làm nhà mặc dù đã được chính quyền địa phương tuyên truyền, cảnh báo về nguy cơ sạt lở.
Đơn cử như trường hợp của gia đình bà Ma Thị Lê, xóm Văn La 2, xã Lam Vỹ. Do khoét núi để làm nhà nên năm 2020, trong 1 trận mưa lớn, ta luy phía sau ngôi nhà đã bị sạt lở khiến hàng trăm con gia súc, gia cầm của gia đình cùng chuồng trại bị vùi lấp.
Theo thống kê, huyện Định Hóa hiện có gần 900 hộ với khoảng 3.000 nhân khẩu đang sinh sống ở khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở đất, đá. Trước diễn biến thiên tai ngày càng nguy hiểm, huyện Định Hóa đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp với các địa phương thống kê những điểm có nguy cơ sạt lở cao, thường xuyên kiểm tra và lên phương án di dời người dân đến nơi an toàn.
Cùng với đó, huyện tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức đề phòng, khi phát hiện có những dấu hiệu bất thường cần báo ngay với chính quyền địa phương để có phương án xử lý kịp thời.
Ông Lý Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Định Hóa cho biết: Chỉ tính riêng trong năm 2020, UBND huyện đã thực hiện bố trí dân cư theo hình thức xen ghép, ổn định tại chỗ để phòng, chống thiên tai đối với 29 hộ. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, huyện đang gặp một số khó khăn về kinh phí và quỹ đất.
Cụ thể, số tiền hỗ trợ các hộ di dời đến nơi ở mới còn thấp (20 triệu đồng/hộ), chưa đảm bảo chi phí để di chuyển chỗ ở cho người dân. Do đó, chúng tôi rất mong cấp ủy, chính quyền các cấp bố trí kinh phí để di dời các hộ dân đến nơi ở an toàn, giúp bà con ổn định cuộc sống, yên tâm lao động sản xuất.
