Người được dân tin

Ở xóm người Dao Tân Lập, xã Phú Xuyên (Đại Từ), ông Dương Trung Thi đã được bà con tín nhiệm bầu làm Trưởng xóm, rồi Bí thư Chi bộ liên tục từ năm 1995 đến nay. Không phụ sự tin tưởng, ông luôn là người nêu gương sáng, đi đầu trong mọi công việc…

Chúng tôi tìm đến xóm người Dao Tân Lập đúng hôm thời tiết ảnh hưởng của cơn bão số 3 gây mưa lớn. Hỏi thăm một người dân ở đầu xóm, tôi được chỉ lên vườn chè trước mặt, ở đó hai vợ chồng ông Thi cùng gần chục người khác đang đội mưa thu hoạch chè. Đứng giữa những luống chè xanh mướt với búp non mơn mởn, ông Thi nói như phân trần: “Mưa cũng phải hái chú ạ, chậm một buổi là chè ban mất. Để kịp lứa, tôi phải thuê thêm gần chục người để thu hái giúp”. Hỏi thêm mới biết, ông Thi là người đầu tiên mang giống chè cành lên đất này trồng, cũng là một trong những gia đình có diện tích chè nhiều nhất ở Tân Lập. Năm 2005, khi ông được bầu làm Bí thư Chi bộ xóm Tân Lập đồng thời là Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã, ông đã lặn lội sang tận Phú Thọ để học hỏi kinh nghiệp trồng và chăm sóc chè. Sau chuyến đi đó, ông quyết định chọn giống chè lai LDP1 để thay thế cho giống chè trung du lâu năm của gia đình. Hơn 2 nghìn cây giống được ông trồng thử trên diện tích đất mới san ủi trước cửa nhà. Ông phân tích: Chè cành đòi hỏi nhiều phân bón, công chăm sóc nhưng bù lại thời gian cho thu hoạch mỗi lứa rút ngắn, năng suất và chất lượng tốt nên hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn. Những năm tiếp theo, ông từng bước thay thế chè trung du bằng các giống chè cành mới hơn là TRI 777 và Phúc Vân Tiên. Tư duy thu hoạch và chế biến chè của ông Thi cũng rất khác so với mọi người, riêng gia đình ông thuê hái chè với mức giá 6 nghìn đồng/kg chè tươi (bình thường ở xóm chỉ 4 nghìn đồng/kg) với điều kiện phải hái ngắn để ít cuộng và lá vàng. Chè tươi hái về được hong cho vừa héo trước khi mang đi sao sấy. Chính vì vậy, sản phẩm chè của gia đình ông Thi luôn bán được giá cao hơn so với các gia đình trong xóm. Hiện nay, mỗi lứa gia đình ông thu hoạch khoảng 1,5 tạ chè búp khô, giá bán trung bình từ 120 đến 130 nghìn đồng/kg.

Học tập cách làm của Bí thư Chi bộ, hầu hết các hộ dân ở xóm đều trồng mới và thay thế dần giống chè trung du. Hiện, toàn xóm có 30ha chè thì đã có một nửa diện tích là chè giống mới. Có nguồn thu nhập cao hơn từ chè đã giúp xóm Tân Lập giảm được gần 20 hộ nghèo trong vòng 5 năm qua. Trong tổng số 103 hộ dân, hiện xóm Tân Lập còn 28 hộ thuộc diện nghèo.

Không chỉ đời sống được cải thiện, những hủ tục trong tín ngưỡng, văn hóa của người Dao xóm Tân Lập trong những năm gần đây cũng không còn. Điều này có sự đóng góp rất lớn của Bí thư Chi bộ Dương Trung Thi. Khoảng mười năm về trước, hủ tục trong ma chay, cưới hỏi ở xóm khá phổ biến. Người chết được để trong nhà từ 3 đến 4 ngày, dân làng đến phúng viếng thường ở lại ăn uống nhiều bữa đến khi đưa ra đồng. Gia chủ còn phải mổ lợn mời thầy cúng bái rất tốn kém. Đám cưới cũng tổ chức linh đình với hàng trăm mâm khách. Quyết không để tình trạng đó tiếp diễn, ông Thi đã tổ chức họp toàn thể nhân dân trong xóm để lấy ý kiến xây dựng hương ước, quy định các quy tắc ứng xử, thời gian và quy mô tổ chức các hoạt động ma chay, cưới hỏi… Những gia đình vi phạm sẽ có quy định xử phạt bằng tiền tuy theo mức độ. Để làm gương, gia đình ông là người đầu tiên thực hiện hương ước. Đám cưới người con đầu của ông Thi được tổ chức gọn nhẹ chỉ 30 mâm, việc uống rượu cũng được hạn chế. Cùng với xây dựng quy chế, từ năm 2007 tới nay, ông Thi đã chỉ đạo Trưởng xóm tổ chức và duy trì cho bà con trong xóm định kỳ họp thôn 2 tháng một lần. Dẫu không có công việc đặc biệt thì vẫn tổ chức để bà con trao đổi kinh nghiệm sản xuất và tăng cường tình đoàn kết. Chính vì vậy, mặc dù cộng đồng người Dao ở Tân Lập từ nhiều tỉnh như: Bắc Kạn, Tuyên Quang, Phú Thọ… di cư về quần tụ nhưng luôn giữ được sự mối liên hệ bền chặt. Ông Dương Đức Minh, một người dân trong xóm tự hào: “Tinh thần đoàn kết, tối lửa tắt đèn có nhau thì chẳng ở đâu bằng Tân Lập. Ở đây, bất cứ gia đình nào trong xóm có công việc gì là tất cả đều xúm lại chung tay giúp đỡ”.

Từ năm 2005 đến nay, ông Dương Trung Thi được bầu là Bí thư Chi bộ xóm Tân Lập. Qua 8 năm, Chi bộ đã phát triển thêm được 5 đảng viên mới, nâng tổng số đảng viên ở xóm lên 18. Nhiều năm liên tục, Chi bộ được đánh giá đạt trong sạch vững mạnh. Khi được hỏi có bí quyết được nhân dân tín nhiệm công tác ở xóm gần 20 năm liên tục, ông Thi cười: “Người Dao vốn thật thà và thẳng tính, muốn bà con làm theo trong sản xuất thì mình phải làm trước để họ thấy hiệu quả cũng như cách làm. Còn để được bà con tín nhiệm tôi luôn tâm niệm mình phải thật thà, nhiệt tình trong mọi việc, làm hết trách nhiệm trên cương vị được giao”.