Chuyện cụ Y

Cụ Nguyễn Quốc Y, 86 tuổi, Chi hội trưởng Người Cao tuổi ở xóm Quang Trung 2, xã Sơn Cẩm (Phú Lương). Cụ có 8 người con, 24 cháu, 21 chắt nội ngoại. Các con của cụ đều trưởng thành. Các cháu, chắt của cụ siêng năng học tập, lao động sản xuất, không có ai vướng mắc vào các tệ nạn xã hội. Gia đình cụ nhiều năm đạt danh hiệu: Ông bà mẫu mực, con cháu thảo hiền.

Cụ sinh ra ở một làng quê thuộc xã Quang Châu, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Cụ có một tuổi thơ không may mắn.

Năm 9 tuổi, phụ mẫu thân sinh lần lượt qua đời, cậu bé Y nhếch nhác về ở cùng chị gái, hằng ngày đi chăn trâu, cắt cỏ, cày mướn lấy tiền công đong gạo. Tuy cuộc sống khó khăn, nhưng cậu bé Y vẫn theo các bạn tìm thầy xin học chữ. Năm 16 tuổi, Y đọc thông, viết thạo, anh viết đơn xung phong nhập ngũ. Sau huấn luyện, anh cùng đồng đội lập công trên mặt trận… Chỉ cho tôi xem vết sẹo dài ở cẳng chân, cụ hóm hỉnh: Cuối năm 1949, đánh trận ở Phố Lu (Lao Cai), một viên đạn thù cày qua phần mềm, máu đỏ chân quần, “tạc” vào cơ thể tôi một vết sẹo đen đúa.

Sau chiến dịch Điện Biên Phủ thì tôi được luân chuyển về làm ở Tổng Cục Hậu cần (Hà Nội). Đến những năm đất nước kháng chiến chống Mỹ, tôi theo đơn vị sơ tán về Thái Nguyên, tiếp tục công tác đến năm 1981 thì nghỉ hưu. Cụ bảo: “Đất lành chim đậu”, vợ chồng tôi chọn khu đất bên dòng sông Giang Tiên định cư, xóm Quang Trung 2 bây giờ. Năm đó, tôi mới 51 tuổi. Thấy nhiều đất đai hoang hoá, vợ chồng tôi bỏ sức phát cây, dọn bãi, dần dà cũng có được trong tay hơn 30.000m3 đất. Chỗ đồi cao tôi tra mố, trồng sắn, trồng chè; khu đất bằng tôi san lấp, cải tạo làm ruộng. Nhờ chuyên cần lao động, cuộc sống gia đình tôi ổn định, đủ lương thực nuôi 8 đứa con thành người.

Chuyện cụ Y kể mộc mạc, chân chất, nhưng thu hút được sự quan tâm chú ý của mọi người. Đồng chí Dương Thị Tư, Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác mặt trận xóm cho biết: Ở xóm, cụ Y là một trong những hộ khai hoang, phục hoá được nhiều đất sản xuất, song cụ cũng là người có nhiều đất hiến cho xóm xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Có mặt ở đó, ông Nguyễn Xuân Ngọc, Trưởng xóm nói: Với vai trò là Chi hội trưởng Người cao tuổi, cụ Y tích cực tuyên truyền, vận động các cụ trong Hội tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, xây dựng gia đình văn hoá, xóm văn hoá. Nhất là trong thời gian 5 năm gần đây, xóm tập trung xây dựng các công trình nhà văn hoá, sân chơi thể thao, cụ Y còn thường xuyên đến các gia đình tuyên truyền, vận động mọi người cùng tham gia. Do là người luôn tiên phong đi đầu phong trào, nên nghe cụ phân tích điều hay, lẽ đúng, bà con ai nấy phấn chấn, hưởng ứng, sẵn sàng hiến đất để mở rộng đường xóm và làm sân vận động.

Đưa chúng tôi đi trên trục đường bê tông, ông Phạm Xuân Hải, Chi Hội trưởng Cựu chiến binh xóm cho biết: Trong năm 2015 vừa qua, nhân dân trong xóm làm được nhiều việc hữu ích lâu dài, như xây dựng hoàn thành đường bê tông về các ngõ; xây dựng hoàn thành nhà văn hoá và sân chơi thể thao. Quá trình triển khai thực hiện, hơn 100 công dân đang sinh sống ở xóm đều tích cực ủng hộ, nhưng người được bà con kính nể nhất phải kể đến cụ Y. Cụ đã hiến cho xóm gần 900m2 đất làm đường, hơn 1.000m2 đất làm sân tập luyện thể dục thể thao. Vậy mà khi được hỏi về nguyện vọng cá nhân, cụ Y điềm đạm nói: Đó là việc tôi và mọi người nên làm. Vì hôm nay không làm, sẽ chẳng bao giờ làm được nữa.