Du lịch cộng đồng - Bài học kinh nghiệm ở Sông Công

Sau 4 tháng gián đoạn bởi sự cố, đến nay, Hợp tác xã (HTX) du lịch cộng đồng Ghềnh Chè, xóm Tiền Tiến, xã Bình Sơn (TP. Sông Công) đã được phép hoạt động trở lại. Đây là tín hiệu đáng mừng đối với các thành viên trong HTX cũng như khách du lịch, song cũng đặt ra cho các cấp chính quyền địa phương cần có những giải pháp để du lịch cộng đồng nơi đây phát triển bền vững.

Việc HTX du lịch cộng đồng Ghềnh Chè được phép mở cửa đón khách trở lại vào dịp Quốc khánh 2-9 vừa qua đã thu hút đông đảo khách du lịch từ các nơi đến tham quan, trải nghiệm.

Ông Lê Văn Hiệp, Giám đốc HTX Du lịch cộng đồng Ghềnh Chè, cho biết: Trong thời gian tạm ngừng hoạt động, chúng tôi đã tập trung hoàn thiện việc đăng kiểm cho 8 phương tiện thuyền vận chuyển khách theo quy định; hoàn thành chứng chỉ hành nghề cho 12 thuyền viên; chuẩn bị các điều kiện, đảm bảo an toàn, sẵn sàng cho việc đón khách. Việc mở cửa trở lại đúng dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2-9 vừa qua, HTX đã đón tiếp hơn 1.000 lượt khách du lịch từ các nơi trên địa bàn tỉnh đến tham quan, trải nghiệm.

Trước đó, ngày 1/5/2022, trong quá trình tham quan tại hồ Ghềnh chè, 1 khách du lịch đã bị đuối nước, dẫn đến tử vong khi tự ý nổ máy mô tô nước của HTX. Sau khi sự việc đáng tiếc xảy ra, TP. Sông Công đã thực hiện rà soát tất cả các nội dung theo Nghị định số 80/2020/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng viện trợ không hoàn lại không thuộc hỗ trợ phát triển chính thức của cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài dành cho Việt Nam và Quy định số 45/2010/QĐ-UBND của tỉnh Thái Nguyên về việc ban hành quy chế quản lý và sử dụng viện trợ phi chính phủ nước ngoài trên địa bàn tỉnh đối với HTX nêu trên.

Qua kiểm tra, rà soát cho thấy, HTX du lịch cộng đồng Ghềnh Chè chưa đủ điều kiện trước khi hoạt động, mô tô nước gây tai nạn là do Quỹ toàn cầu hóa nông thôn mới của Hàn Quốc tài trợ từ năm 2019 nhưng không có biên bản bàn giao; bến thủy, phương tiện thuyền chở khách cũng như người điều khiển những phương tiện này đều chưa được cấp phép sử dụng cũng như chưa có chứng nhận đủ điều kiện vận hành. Từ những tồn tại, bất cập này, hoạt động du lịch tại hồ Ghềnh Chè đã bị đình chỉ ngay sau đó.

Cũng liên quan đến vấn đề này, thời gian qua, tại xóm Tiền Tiền đã xảy ra tình trạng một số hộ dân xây dựng trái phép công trình phục vụ phát triển du lịch. Theo ông Phạm Văn Chính, Bí thư Chi bộ xóm Tiền Tiến: Sau khi Quỹ toàn cầu hóa nông thôn mới của Hàn Quốc hỗ trợ xây dựng làng Saemaul, HTX du lịch cộng đồng Ghềnh Chè được thành lập đã góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên. Từ đây, nhiều hộ dân ven hồ Ghềnh Chè cũng đã chủ động chỉnh trang nhà cửa, thậm chí đầu tư hàng tỷ đồng xây dựng các công trình (đảo hoa, chòi, lán…) phục vụ việc đón khách. Tuy nhiên, các công trình này đều xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, cây lâu năm, xâm hại hành lang bảo vệ hồ nên lực lượng chức năng yêu cầu buộc tháo dỡ, khắc phục hậu quả.

Trong thời gian tạm ngừng hoạt động, cùng với việc hoàn thiện các thủ tục cần thiết, HTX du lịch cộng đồng Ghềnh Chè đã nâng cấp, cải tạo các thuyền, đảm bảo an toàn để sẵn sàng đón khách trở lại.

Thực tế cho thấy, sau một thời gian hoạt động, các điểm du lịch cộng đồng tại xã Bình Sơn đã góp phần tạo việc làm, cải thiện thu nhập cho không ít người dân tại địa phương. Tuy nhiên, việc sốt sắng làm giàu, nóng vội thu lợi nhuận của một số hộ dân, trong khi chính quyền địa phương còn chậm vào cuộc là những nguyên nhân khiến loại hình du lịch này ở Sông Công  thời gian qua còn bộc lộ những bất cập, hạn chế.

Vừa qua, thành phố đã tiến hành kiểm tra, rà soát và đánh giá thực trạng hoạt động du lịch cộng đồng tại xã Bình Sơn. Theo đó, thành phố yêu cầu HTX du lịch cộng đồng Ghềnh Chè tiếp tục hoàn thiện, nâng cao chất lượng cơ cấu, bộ máy tổ chức, đảm bảo hoạt động hiệu quả; thực hiện chế độ báo cáo thường xuyên với UBND thành phố để kịp thời nắm bắt, xử lý những khó khăn, vướng mắc phát sinh. Căn cứ vào thực tế địa phương, thành phố cũng đã phối hợp hướng dẫn người dân trong việc đầu tư xây dựng các công trình phục vụ phát triển du lịch, ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái. Đồng thời, tạo mọi điều kiện thuận lợi để người dân có cơ hội tham gia vào hoạt động du lịch cộng đồng; phối hợp tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn du lịch cộng đồng (phương thức làm du lịch, nghiệp vụ tiếp đón khách du lịch,…) cho người dân...

Theo ông Ngô Quảng Bá, Trưởng Phòng Kinh tế TP. Sông Công: Cùng với hồ Ghềnh Chè, xã Bình Sơn còn có Làng nghề chè truyền thống xóm Khe Lim, xóm Tiền Tiến và Trại ngựa Bá Vân, thu hút đông đảo khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm. Đây là những điều kiện thuận lợi góp phần thúc đẩy du lịch cộng đồng trên địa bàn thành phố tiếp tục phát triển. Tuy nhiên, những bất cập, hạn chế tại HTX du lịch cộng đồng Ghềnh Chè thời gian qua sẽ là bài học kinh nghiệm để các tổ chức, cá nhân cũng như chính quyền địa phương cần thiết phải có những định hướng, giải pháp cụ thể, kịp thời để phát triển loại hình du lịch này trong thời gian tới.