Đình Hộ Lệnh - Di tích Quốc gia đang hư hại

Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia đình Hộ Lệnh, thuộc xóm Trung 2, xã Điềm Thụy (Phú Bình), được xây dựng vào thời Hậu Lê, khoảng thế kỷ XVII. Hiện Di tích này đã xuống cấp nghiêm trọng, rất cần sớm được quan tâm tu bổ.

Đình Hộ Lệnh (xã Điềm Thụy) được công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia năm 2001.

Đình Hộ Lệnh được nhân dân địa phương dựng lên để thờ các vị Thành hoàng làng như Tam Sơn, Quý Minh và Tam Giang (theo truyền thuyết dân gian, họ là những thuộc tướng phò giúp vua đánh giặc, giữ nước, lập nhiều công lớn và trở thành những người anh hùng dân tộc).

Tại đình, dân làng còn thờ Dương Tự Minh, một tướng tài dưới thời Lý. Ông là người có công lớn trong việc đánh đuổi quân Tống xâm lược, bảo vệ và giữ vững biên cương phía Bắc của nước Đại Việt xưa.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đình Hộ Lệnh là địa điểm sơ tán của nhân dân và trở thành nơi trú quân, nghỉ ngơi của nhiều đơn vị vũ trang.

Năm 2001, đình Hộ Lệnh được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia. Đến năm 2002, đình được tôn tạo với kinh phí 150 triệu đồng.

Dẫn chúng tôi đi một vòng quanh đình, ông Dương Tuấn Tài (83 tuổi), thành viên Ban Quản lý Cụm di tích đình, chùa Hộ Lệnh, vừa xếp gọn những thanh gỗ mục ruỗng, vừa cho biết: Đình được xây dựng đã lâu, đến nay bị xuống cấp trầm trọng. Đặc biệt là gian hậu cung, nhiều hoành, xà bị mối mọt; các cấu kiện bằng gỗ bị mối xông, mục ruỗng; phần trần (màn) đã rơi xuống. Phần trần (màn) của gian giữa cũng bị võng hẳn xuống, có thể rơi bất cứ lúc nào. Chúng tôi mong các cấp, ngành sớm quan tâm tu bổ đình.

Phần trần (màn) của gian hậu cung đã bị mục ruỗng, rơi xuống. Trong ảnh: Ông Dương Tuấn Tài xếp gọn phần trần bị rơi xuống vào một góc trong đình.

Bà Nguyễn Thị Trang, Trưởng Phòng văn hóa- Thông tin huyện Phú Bình, cho biết: Chúng tôi đã phối hợp với UBND xã Điềm Thụy tiến hành khảo sát, đánh giá mức độ xuống cấp của đình và báo cáo UBND huyện; đồng thời có văn bản đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch quan tâm đầu tư tu bổ. Tuy nhiên, căn cứ vào mức độ xuống cấp của di tích và khả năng cân đối ngân sách, tháng 5-2023, UBND tỉnh quyết định phê duyệt danh mục tu bổ đối với đình An Châu (xã Nga My); đình Quan Tràng (xã Thượng Đình) và chùa Úc Kỳ (xã Úc Kỳ) với tổng kinh phí 5,2 tỷ đồng. Các công trình khác, trong đó có đình Hộ Lệnh, tiếp tục được UBND tỉnh xem xét, tu bổ trong thời gian tới.

Đình Hộ Lệnh được thiết kế theo phong cách truyền thống, kiểu 3 gian, 2 chái, có chiều rộng 21m, chiều dài 9m. Các bộ vì kèo được trang trí “Tứ linh” (Long, Ly, Quy, Phượng); ván lá gió chạm thủng với đề tài “Long vân hội tụ” (Rồng mây quần tụ) và “Rồng ổ” (Rồng mẹ, rồng con). Hai bộ vì hướng vào hậu cung đình được chạm khắc đề tài “Sư hỷ hí cầu” và “Tứ quý” (thông, trúc, cúc, mai)… thể hiện lối trang trí, đục chạm công phu, tinh tế, đạt tới trình độ nghệ thuật cao… Ngôi đình vẫn giữ được nét cổ kính, tôn nghiêm và trở thành nơi giáo dục truyền thống cho các thế hệ.

Trước thực trạng ngôi đình xuống cấp đã nhiều năm, các cấp, ngành chức năng cần sớm quan tâm tu bổ, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân địa phương.