Nâng cao chất lượng xây dựng gia đình văn hóa

Tạo dựng gia đình hạnh phúc, hòa thuận, tiến bộ, làm tốt nghĩa vụ công dân, đoàn kết với xóm giềng, thích ứng với những đòi hỏi của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa… đó là những tiêu chí cơ bản của một gia đình văn hóa. Tuy nhiên, trong thời đại hội nhập thế giới và công nghệ thông tin bùng nổ, tổ ấm gia đình đang đứng trước nhiều thách thức, chính vì thế, việc nâng cao chất lượng xây dựng gia đình văn hóa càng trở nên thiết thực. Bà Hứa Thị Châu Giang, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thái Nguyên, đúc kết.

Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình và Ngày Gia đình Việt Nam (28-6), Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh vừa tổ chức chương trình giao lưu các mô hình câu lạc bộ gia đình hạnh phúc, “5 không, 3 sạch” năm 2024. Ảnh: T.L

“Gia đình hạnh phúc - Quốc gia thịnh vượng” là chủ đề của Ngày Gia đình Việt Nam năm 2024. Đây không chỉ là một khẩu hiệu, mà mang ý nghĩa kêu gọi mọi công dân, cụ thể là các thành viên trong cùng gia đình biết gìn giữ, vun đắp cho mái ấm của mình thực sự trở thành một pháo đài chắc chắn không để các tệ nạn xã hội, những thói hư, tật xấu làm lung lay hạnh phúc gia đình.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Quan tâm đến gia đình là đúng, vì nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình càng tốt hơn…”.

Vâng lời dạy của Người, các thế hệ cán bộ, nhân dân Thái Nguyên tích cực triển khai phong trào xây dựng gia đình văn hóa, xây dựng “hạt nhân của xã hội” phát triển lành mạnh, văn minh. Hiện, toàn tỉnh có trên 333.300 hộ cư trú tại hơn 2.250 xóm, tổ dân phố; 177 xã, phường, thị trấn. Hằng năm, số hộ đăng ký xây dựng gia đình văn hóa đạt bình quân khoảng 98%, nhiều khu dân cư có 100% số hộ đăng ký tham gia. Kết quả bình xét thi đua năm 2023, có hơn 94% hộ đạt tiêu chí gia đình văn hóa.

Cái gốc của gia đình chính là gia phong có nền nếp. Nhưng trong xã hội hiện đại, quyền bình đẳng, tự do của mỗi người được đề cao. Phía sau mặt tích cực còn có không ít những hệ luỵ ảnh hưởng đến xã hội, cụ thể là tình trạng ly hôn gia tăng, chủ yếu ở giới trẻ. Theo đó, có những mô hình gia đình mới được thiết lập, như gia đình đa huyết thống; gia đình đa chủng tộc; gia đình đơn thân nuôi con…

Dù sao, đó cũng là một gia đình, song đòi hỏi mỗi thành viên cần có sự thích ứng phù hợp, thông hiểu để có thái độ ứng xử linh hoạt, không để “cái sảy nảy cái ung”, cảm thông để cùng nhau tạo dựng hạnh phúc gia đình; từ đó mới phát huy được giá trị tích cực của “hạt nhân xã hội”. Nhất là trong thời đại công nghệ thông tin, tiện ích của các thiết bị điện tử trở thành ma lực hấp dẫn, kéo các thành viên trong gia đình ra xa nhau hơn.

Nhằm hạn chế tình trạng trên, năm 2022, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch - cơ quan Trường trực Ban Chỉ đạo công tác gia đình của tỉnh, đã lựa chọn triển khai thực hiện thí điểm tại xã Nam Hòa (Đồng Hỷ) và phường Mỏ Chè (TP. Sông Công). Sau đó tổ chức tống kết, đúc rút kinh nghiệm và triển khai rộng rãi trên toàn tỉnh vào tháng 4-2023.

Các con thành đạt, có cuộc sống riêng, vợ chồng nghệ sĩ Trần Yên Bình - Nguyễn Thị Thanh (tổ 1A, phường Tân Lập, TP. Thái Nguyên) bầu bạn bên nhau cùng cây đàn Tính.

Điều trân quý là Bộ tiêu chí được đông đảo nhân dân hào hứng đón nhận, coi đó như một cẩm nang giúp các thành viên trong gia đình ứng xử với nhau có chuẩn mực văn hóa hơn. Ông Nguyễn Ngọc Tuân, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo công tác gia đình tỉnh, nhấn mạnh: Mục đích của Bộ tiêu chí nhằm xác định và từng bước đưa vào cuộc sống các chuẩn mực giá trị đạo đức, văn hóa con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức trong gia đình và xã hội.

Bộ tiêu chí bao gồm các nội dung chính: tiêu chí ứng xử chung; tiêu chí ứng xử của vợ, chồng; tiêu chí ứng xử của cha mẹ với con, ông bà với cháu; tiêu chí ứng xử của con với cha mẹ, cháu với ông bà; tiêu chí ứng xử của anh, chị, em. 

Bà Nguyễn Thị Thuận, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Gia đình hạnh phúc tổ dân phố Giang Bình, thị trấn Giang Tiên (Phú Lương), chia sẻ: Không có thành viên nào trong gia đình muốn tổ ấm của mình bị đổ vỡ. Cốt lõi gìn giữ tổ ấm là cách ứng xử có văn hóa, biết tôn trọng nhau giữa các thành viên trong gia đình.

Hạnh phúc nhường nào khi các thành viên trong một nhà biết yêu thương, đùm bọc, sẻ chia. Điển hình trong số hộ nhiều năm đạt tiêu chí gia đình văn hóa của tỉnh phải kể đến gia đình ông bà Dương Minh Huệ - Nguyễn Thị Thắng, tổ dân phố An Châu, phường Mỏ Chè (TP. Sông Công). Một gia đình có “Tam đại đồng đường” cùng chung sống dưới một mái nhà, song lúc nào cũng êm ấm. Giữa các thế hệ trong nhà có thái độ sống, ứng xử có tôn ti trật tự, đúng mực.

Ông Huệ tự hào: Trong nhà, ông bà, cha mẹ như tấm gương để con cháu soi vào hằng ngày. Mình sống có chuẩn mực, con cháu sẽ chăm ngoan, học giỏi, biết kính trên, nhường dưới, khi ra ngoài xã hội tự khắc biết ứng xử có văn hóa.

Hiện nay, phong trào xây dựng gia đình văn hóa đã thẩm thấu sâu vào tư duy, nếp nghĩ của mỗi người dân. Hằng năm, từng gia đình dựa trên tiêu chí, tự chấm điểm, ban công tác mặt trận xóm, tổ dân phố bình xét nghiêm túc, không nể nang. Tại Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc, với hộ chưa đạt vì một số lý do như vợ chồng xảy ra xô xát, trong nhà có bạo lực hoặc tệ nạn xã hội được nhắc nhở, động viên khéo léo. Còn hộ đạt tiêu chí gia đình văn hóa điển hình được khen thưởng công khai. Với mỗi gia đình, đó còn là niềm tự hào, hãnh diện. Chính vì thế, chất lượng phong trào xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn tỉnh ngày càng được nâng cao.