Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới do tập đoàn Intra Nhật Bản đầu tư 100 triệu USD trên diện tích 45,33ha tại T.P Thái Nguyên đã được cấp phép đầu tư tháng 1-2007. Đây là Dự án lớn, tác động mạnh đến sự phát triển của tỉnh cũng như tạo uy tín với giới đầu tư trong và ngoài nước. Nhưng hiện nay, Dự án này đang triển khai chậm so với kế hoạch vì nhà đầu tư chưa chuyển kinh phí đền bù, bàn giao hết mốc giới.
Mặc dù phải thực hiện công tác giải phóng mặt bằng cho nhiều dự án triển khai trên địa bàn nhưng Ban giải phóng mặt bằng của T.P Thái Nguyên đã nỗ lực huy động nhân lực để thực hiện việc kiểm kê tài sản, lên phương án đền bù, chuẩn bị giải phóng mặt bằng cho Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới. Đến hết tháng 4-2007, các tổ công tác của Ban đã kiểm đếm, hỗ trợ di dời trên 300 ngôi mộ, thống kê tài sản 5 công trình công cộng (gồm đất và tài sản trên đất), 29ha đất nông nghiệp cũng đã được kê khai, lên phương án đền bù. Và nếu chủ đầu tư chuyển vốn kịp thời, Ban giải phóng mặt bằng sẽ phối hợp các ngành liên quan, phường Phan Đình Phùng trả tiền đền bù cho dân, bàn giao mặt bằng phần diện tích đất nông nghiệp để chủ đầu tư thi công trước. Công tác kiểm đếm tài sản của các hộ dân nằm trong vùng Dự án bắt buộc phải di dời cũng đang được thực hiện. Theo đồng chí Lê Đình Linh, Trưởng Ban giải phóng mặt bằng Thành phố thì thời gian thực hiện Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới T.P Thái Nguyên nhanh hay chậm phụ thuộc nhiều nguyên nhân, trong đó có các nguyên do phía nhà đầu tư Nhật Bản như: Chưa chuyển kinh phí để chi trả đền bù cho dân; các điểm mốc giới của Dự án cũng chưa bàn giao hết để Ban định vị khi kiểm đếm tài sản.
Nhưng việc xây dựng Khu tái định cư (Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng 2) thì nhanh hay chậm lại thuộc trách nhiệm của T.P Thái Nguyên và chỉ khi nào Khu tái định cư này hoàn thiện thì các hộ dân trong vùng Dự án mới có thể di dời đến nơi ở mới. Tìm hiểu về quá trình triển khai xây dựng Khu tái định cư, chúng tôi được biết: T.P Thái Nguyên đã quy hoạch Khu tái định cư rộng 31,18ha trên địa bàn tổ 25, tổ 32 của phường Phan Đình Phùng, đảm bảo tái định cư cho 500 hộ dân (bao gồm cả những hộ bị thu hồi đất ở để xây dựng Khu tái định cư). Khu dân cư này nằm liền kề với Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới trong tương lai. Kinh phí đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho Khu tái định cư khoảng 64 tỷ đồng. Mặc dù được thực hiện song song với Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới nhưng đến thời điểm này Ban giải phóng mặt bằng Thành phố mới kiểm đếm xong và lên phương án đền bù 8ha đất nông nghiệp. Còn lại phần đất ở và tài sản trên đất của các hộ dân phải di dời vẫn chưa kiểm kê hết vì một số hộ dân chưa đồng tình. Khi chúng tôi tiếp xúc với các hộ dân, một số người còn thắc mắc giá đền bù đất, tài sản còn thấp và chênh lệch giữa các hộ; cơ sở hạ tầng Khu tái định cư thế nào dân vẫn chưa biết? Và buộc phải di dời để bàn giao mặt bằng khi chưa có khu tái định cư thì họ sẽ đi đâu?...
Đem những thắc mắc này trao đổi với đồng chí Bùi Xuân Hoà, Phó Chủ tịch UBND T.P Thái Nguyên, chúng tôi nhận được thông tin: Đây là một Dự án lớn, được sự quan tâm đặc biệt của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, vì vậy Thành phố sẽ tập trung nguồn lực để thực hiện Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới cũng như xây dựng Khu tái định cư. Riêng với Khu tái định cư, Thành phố cam kết sẽ xây dựng cơ sở hạ tầng hoàn thiện như: Đường giao thông, hệ thống thoát nước, điện, nước sinh hoạt, đèn chiếu sáng, cây xanh và các công trình phúc lợi khác (gần tương xứng với khu đô thị mới); giá đất trong Khu tái định cư sẽ thấp hơn so với giá đền bù. Đặc biệt đối với những hộ được tiêu chuẩn tái định cư mà muốn chuyển đến ở các khu dân cư khác trên địa bàn nếu vẫn còn quỹ đất Thành phố sẽ chấp thuận. Về giá đền bù đất, tài sản trên đất của các cá nhân, tập thể và quá trình bố trí các hộ vào Khu tái định cư sẽ được Thành phố thực hiện công bằng, đúng chính sách...
Theo đúng quy định thì cơ sở hạ tầng của Khu tái định cư phải hoàn thiện thì dân mới bàn giao mặt bằng nơi ở cũ để đến nơi ở mới. Nhưng trong điều kiện thời gian ngắn, nguồn kinh phí đầu tư cho xây dựng cơ sở hạ tầng Khu tái định cư lên tới hàng trăm tỷ đồng mà đỏi hỏi phải làm đồng bộ ngay trong vài tháng thì quả là khó khăn với UBND Thành phố. Để Dự án sớm triển khai và đi vào hoạt động, các ngành chức năng của tỉnh đã được giao nhiệm vụ cần thường xuyên đốc thúc nhà đầu tư thực hiện các điều khoản như đã cam kết, đồng thời hỗ trợ về chuyên môn cùng với Thành phố thực hiện công tác giải phóng mặt bằng theo đúng pháp luật. Về phía những hộ dân bị ảnh hưởng của Dự án, ngoài việc đòi hỏi các quyền lợi chính đáng mà Nhà nước đã quy định cũng nên vì sự phát triển chung của tỉnh, hợp tác với các cơ quan chức năng trong việc kiểm đếm tài sản, nhận tiền đền bù, sớm bàn giao mặt bằng để T.P Thái Nguyên thi công xây dựng Khu tái định cư cũng như bàn giao mặt bằng cho Tập đoàn Intra Nhật Bản xây dựng Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới.





