Nguồn nước ngầm tại một số vùng ở Thái Nguyên đã bị nhiễm một số hoá chất như: Độ pH thấp, các chất Sn, Mg, Fe và một số kim loại nặng khác với tỷ lệ cao hơn mức cho phép. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do một số tổ chức, cá nhân khi khai thác nước ngầm đã không xử lý lỗ khoan để các chất bề mặt thẩm thấu...
Trên địa bàn tỉnh hiện nay có 7.497 giếng khoan, trong đó 7.344 giếng khoan của các hộ gia đình, 153 giếng khoan của các công ty và tổ chức xã hội Địa phương có số giếng khoan nhiều nhất là T.P Thái Nguyên (2.754), ít nhất là huyện Võ Nhai (124). Nhu cầu sử dụng nguồn nước từ giếng khoan cũng khác nhau, nhiều nhất là người dân ở T.X Sông Công (6,3%), huyện Đồng Hỷ (5,9%)... và ít nhất là huyện Đại Từ (0,2%).
Theo quy định thì việc khoan giếng lấy nước sử dụng trong phạm vi gia đình không phải xin phép cơ quan có thẩm quyền nhưng tất cả những người hành nghề khoan giếng bắt buộc phải xin cấp phép hành nghề và yêu cầu những người này phải có bằng kỹ sư địa chất thuỷ văn hoặc công nhân được đào tạo chuyên ngành khai thác nước tay nghề bậc 5 trở lên. Đối với các tổ chức khi khoan giếng lấy nguồn nước ngầm bắt buộc phải xin phép nhưng đến thời điểm này Sở Tài nguyên và Môi trường mới cấp phép được 3 đơn vị.
Chính vì không quản lý được những người hành nghề khoan giếng và việc chấp hành các quy định của Nhà nước khi khai thác nguồn nước ngầm không được thực thi nghiêm túc nên vấn đề ô nhiễm nguồn nước do khai thác bừa bãi ngày càng nghiêm trọng.
Theo ông Trịnh Đình Tám, Trưởng phòng Quản lý Tài nguyên nước (Sở Tài nguyên và Môi trường) để bảo vệ tài nguyên nước không bị ô nhiễm thì việc chấp hành quy trình khi khoan giếng và cách thức xử lý lỗ khoan để chống ô nhiễm cần thực hiện nghiêm túc. Việc xử lý các giếng khoan nhằm hạn chế ô nhiễm không khó, ít tốt kém và cách đơn giản nhất là dùng đất sét tráng theo lỗ khoan, sau đó dùng bê tông phủ kín khu vực miệng giếng khoan. Quy trình đơn giản như vậy nhưng những người hành nghề khoan giếng vẫn không thực hiện, thậm chí nhiều lỗ khoan không có nước bị bỏ nguyên trạng, không hoàn thổ.
Để bảo vệ nguồn nước ngầm, ngoài việc thắt chặt quản lý khai thác, chế biến khoáng sản, xử lý rác, nước thải... các ngành chức năng của tỉnh cần tăng cường tuyên truyền về bảo vệ nguồn nước. Đồng thời cần xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nguồn nước ngầm không đúng quý định, đặc biệt là những trường hợp gây ô nhiễm nguồn nước ngầm.
