Thời gian gần đây, tình trạng xây nhà trái phép, không phép đang xảy ra khá phổ biến ở một số địa phương tỉnh Thái Nguyên, đặc biệt là tại các khu vực đã được quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, cụm công nghiệp.
Xây nhà trái phép, không phép đúng là chuyện không còn lạ lẫm gì, nhưng vẫn phải nói ra vì tính chất và mức độ ảnh hưởng của nó ngày càng phức tạp. Trong bài viết này, chúng tôi xin không nêu lại các trường hợp xây nhà trái phép, không phép ở T.P Thái Nguyên trước đây và mới phát sinh ở các địa phương khác mà chỉ đi sâu tìm hiểu thực trạng này ở địa bàn T.X Sông Công, cụ thể là ở khu vực đã quy hoạch xây dựng KCN Sông Công, thuộc xã Tân Quang.
Mới đây, thị xã đã tiến hành kiểm tra 37 hộ dân đang sống trong các xóm: Làng Mới, Dọc Dài, Chương Lương và Cầu Sắt-nơi có một phần diện tích đất nằm trong quy hoạch KCN.
Kết quả, có 35 hộ vi phạm về xây dựng trái phép và sử dụng đất sai mục đích. Theo đánh giá của đoàn kiểm tra thì hiện tượng xây dựng các công trình sinh hoạt trái phép ở đây bắt đầu xuất hiện từ năm 2004. Trước đó, UBND tỉnh, thị xã đã có Quyết định công bố quy hoạch KCN và thông báo đến các hộ dân trong khu vực. thế nhưng, năm 2006, bất chấp các quy định trong quản lý xây dựng đô thị của Nhà nước, nhiều hộ dân đã ồ ạt xây các công trình dân sinh.
Cao điểm nhất là từ tháng 5, tháng 6 năm nay, khi Công ty CP may xuất khẩu Thái Nguyên đưa Nhà máy TNG Sông Công vào hoạt động, nhiều hộ dân đã đua nhau xây nhà trọ cho công nhân may thuê. Điều đáng lưu ý là những nhà trọ này được xây chủ yếu trên đất canh tác lâu năm, đất trong quy hoạch chuẩn bị bàn giao mặt bằng và cả đất lấn chiếm. Hơn nữa, khi xây dựng, các chủ hộ đều không xin phép chính quyền địa phương, các ngành chức năng. Tại thời điểm đầu tháng 7-2007, ở khu vực này vẫn có 5 công trình đang xây dựng dở dang. Các công trình xây dựng chủ yếu là nhà cấp 4, xây gạch chỉ, mái lợp prôximăng với nhiều phòng nhỏ nằm sát nhau.
Hiện nay, đáng chú ý nhất là 12 trường hợp xây nhà trái phép trong khu vực rộng 15,7ha-nơi thị xã đang gấp rút tiến hành GPMB để kịp bàn giao cho nhà đầu tư nước ngoài. Tất cả các hộ vi phạm đều không thừa nhận việc xây dựng công trình là sai mà lại lấy lý do không biết việc quy hoạch KCN, không biết các quy định về thủ tục xây dựng... để không ký biên bản vi phạm. Thậm chí, tại xóm Chương Lương, xã Tân Quang, cả Bí thư Chi bộ, trưởng xóm và một số đảng viên cũng vi phạm. Lý do các hộ xây dựng nhà trái phép đưa ra là: Có nhu cầu tách chỗ ở hoặc cho thuê trọ để đảm bảo cuộc sống. Mặt khác, nhiều hộ dân nhận tiền bồi thường từ các dự án trước nhưng không biết sử dụng vào mục đích gì, liều xây dựng nhà trọ trái phép.
Ông Trịnh Văn Thuận, Trưởng phòng Quản lý đô thị T.X Sông Công cho biết: Qua kiểm tra, chúng tôi nhận thấy có rất nhiều trường hợp xây dựng công trình với quy mô lớn, thời gian xây dựng kéo dài, ở vị trí dễ nhận biết, nhưng không thấy xã Tân Quang lập biên bản xử lý. Một số trường hợp đã lập biên bản vi phạm nhưng lại để quá thời hạn, không ra quyết định xử phạt hoặc người vi phạm không chấp hành quyết định... Ông Thuận đã ví dụ một trường hợp có quyết định xử phạt đến lần thứ 3 mà vẫn không chấp hành. Đó là gia đình ông Phạm Văn Ngó, xóm Làng Mới, xây dựng trái phép nhà trọ cho thuê.
Có một điều mà hẳn ai cũng hiểu đó là, tới đây khi GPMB khu vực này, chắc chắn các hộ xây dựng trái phép trên sẽ đòi tiền bồi thường tài sản trên đất. Nếu không giải quyết dứt điểm, mức độ phức tạp và kinh phí dành cho công tác GPMB sẽ tăng lên rất nhiều. Do vậy, hiện nay T.X Sông Công, xã Tân Quang đang đẩy mạnh thực hiện các biện pháp nhằm giải quyết nhanh, gọn tình trạng này. Ông Nguyễn Đức Minh, Chủ tịch UBND thị xã tỏ rõ thái độ: Chúng tôi sẽ cương quyết xử lý vi phạm theo các mức độ khác nhau. Trước tiên sẽ là xử phạt vi phạm hành chính. Tiếp theo, yêu cầu tháo dỡ và tổ chức cưỡng chế các trường hợp cố tình chống đối, không tuân thủ các quy định của pháp luật. Ngược lại, thị xã sẵn sàng để nguyên hiện trạng nếu các hộ vi phạm cam kết khi Nhà nước thu hồi đất thì không đòi đền bù công trình đã xây dựng trái phép trên đất quy hoạch KCN.
Được biết, hiện nay tại khu vực xã Hồng Tiến, huyện Phổ Yên, tình trạng xây nhà không phép, trái phép để đón đền bù cũng đang diễn ra khá phổ biến. Như vậy, việc các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương phải nhanh chóng vào cuộc, ngăn chặn và giải quyết dứt điểm tình trạng này là cấp thiết hiện nay. Đối với Sông Công và Phổ Yên, hai địa phương đang dần trở thành đầu tầu về thu hút đầu tư của tỉnh mà để xảy ra tiền lệ về vấn đề này thì tới đây sẽ gặp nhiều trở ngại trong cải thiện môi trường đầu tư vào địa phương.
