Sự việc tối 25-10-2007, lực lượng Công an xã Thần Sa (Võ Nhai) bắt giữ một xe công nông vận chuyển trái phép gần 1m3 gỗ trai nghi là của một cán bộ kiểm lâm (Báo Thái Nguyên điện tử đã phản ánh), vụ việc này đang được dư luận hết sức quan tâm...
Khi mọi việc còn đang chờ kết luận của cơ quan điều tra, chúng tôi đã “tiếp cận” địa bàn xã Thần Sa. Thực tế cho thấy đây là một “điểm nóng” khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép.
Một thông tin khá “đắt” được chính những người có trách nhiệm của xã Thần Sa cung cấp: “Tối hôm xảy ra vụ việc (25-10) có rất nhiều người dân địa phương kéo đến trụ sở UBND xã, trong đó có không ít đối tượng là dân chuyên đi gỗ lậu. Và việc Công an xã bắt được xe gỗ vận chuyển trái phép đó chỉ là một trong hàng chục vụ xảy ra trên địa bàn xã từ đầu năm đến giờ”.
Chúng tôi trở lại Thần Sa mấy hôm sau vụ việc tối 25-10. Lần này, do nắm được nguồn tin từ trước nên tôi chạy xe thẳng một mạch vào khu vực rừng Kim Sơn-nơi được xem là có nhiều đối tượng khai thác gỗ trái phép nhất. Ngay khi đến bìa rừng, tôi đã nghe thấy những tiếng cưa xẻ lẹt xẹt vẳng lại từ xa. Đẩy chiếc xe máy vào một hõm đá rậm rạp toàn cây leo bên đường, tôi đánh bạo trèo lên rừng. Đi bộ mỏi nhừ hai khớp gối thì phía trước tiếng cưa lốc, cưa xẻ nghe rõ mồn một. Một toán khoảng 5 người đang vần, cắt khúc một thân cây gỗ nghiến. Tôi tiến sát hơn với ý định sẽ chụp ảnh minh chứng cho bài viết thì bỗng phía sau có tiếng quát: “Làm gì thế?”. Một người đàn ông trạc 40 tuổi, trông lam lũ tiến lại phía tôi với một con dao đi rừng bên hông. Lúng túng, tôi đành giả đò là đi tìm cây thuốc để lấn lá ở lại. “Đây là khu vực cấm, kể cả hái lá thuốc, biết không?”-Người đàn ông gằn giọng. Thấy vẻ dữ dằn của ông ta, tôi đành im lặng, rút lui ra phía bìa rừng...
Lâm sản Hạt kiểm lâm Võ nhai thu giữ chủ yếu là các loại gỗ quý hiếm, trong đó phần lớn từ Thần Sa.
Qua thông tin của lực lượng kiểm lâm huyện Võ Nhai thì ở Thần Sa còn có một số khu vực rừng tự nhiên, nhiều gỗ quý đang bị lâm tặc khai thác triệt để là: Ngọc Sơn 2, Hạ Sơn Dao, Hạ Sơn Tày, Lũng Then, Lũng Đinh. Đây là những khu vực có địa hình phức tạp, núi đá, đường đi lại khó khăn, nhưng lại tiếp giáp với một số xã của huyện Đồng Hỷ, Phú Lương và huyện Chợ Mới (Bắc Kạn), thuận lợi cho việc tẩu tán, vận chuyển lâm sản trái phép.
Thủ đoạn của bọn lâm tặc ngày càng tinh vi hơn. Chúng thường hoạt động vào ban đêm, nên việc kiểm soát, truy quét của lực lượng chức năng gặp rất nhiều trở ngại. Đặc biệt, thời gian gần đây, lợi dụng có sông Thần Sa chảy qua, các đối tượng khai thác gỗ lậu đã đóng bè gỗ xuôi dòng về địa bàn xã Văn Lăng và Hoà Bình (Đồng Hỷ) tiêu thụ. Nhiều đêm, lực lượng kiểm lâm huyện và công an xã đã phối hợp truy quét các đối tượng vận chuyển gỗ lậu trên sông. Nhưng thường các đối tượng dùng dao chặt đứt dây, nhấn chìm bè gỗ và tẩu thoát, nên số gỗ lậu thu được thường không có chủ. Có nhiều khi, thấy lực lượng chức năng quá mỏng, các đối tượng đi gỗ đã tập trung lại ném đá, đe doạ để sẵn sàng ập vào cướp lại gỗ, tẩu tán đi nơi khác.
Mới đây, lợi dụng nước sông Thần Sa lên to, một số đối tượng đã đóng bè vận chuyển gần 2m3 gỗ lậu. Nhận được tin báo, lực lượng kiểm lâm huyện đã triển khai các phương án chặn bắt khi các bè gỗ xuôi từ Thần Sa xuống gần đến địa phận xã Văn Lăng. Sau khi bỏ bè chạy thoát, các đối tượng đã dùng xuồng chở cát định cướp lại số gỗ trên. Ngay lập tức, lực lượng chức năng của huyện khoảng 50 người gồm công an, quân đội, kiểm lâm được huy động và ngăn chặn kịp thời.
Cách đây chưa lâu, một số đối tượng vận chuyển gỗ trái phép đã hành hung, gây thương tích đối với một cán bộ lâm nghiệp xã Thần Sa vì ông này ngăn cản hoạt động của bọn chúng. Được biết, các đối tượng khai thác vận chuyển gỗ lậu ở Thần Sa đều là người bản địa, quen thung thổ, làm thuê cho các đầu nậu ở nơi khác. Trong đó có nhiều kẻ vì nghiện ma tuý mà làm liều.
Việc QLBV rừng ở Thần Sa đang gặp rất nhiều khó khăn. Thời gian qua, mặc dù có các lực lượng cùng tham gia bảo vệ là: Kiểm lâm (gồm cả Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa-Phượng Hoàng và Trạm kiểm lâm La Hiên), Công an, dân quân, các tổ tự quản của xã, nhưng tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép ở đây vẫn chưa thể kiểm soát được.
Ông Phạm Văn Cường, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm La Hiên cho biết: Các đối tượng thường hoạt động rất cơ động, máy móc toàn loại hiện đại, mang vác dễ dàng. Hơn nữa, địa hình phức tạp, lại là vùng giáp ranh nên rất khó quản lý. Khi phát hiện hoặc nhận được nguồn tin báo, lực lượng chúng tôi vào tới nơi cũng mất 3-4 tiếng đi đường rừng và thường thì lâm tặc đã tẩu tán hết tang vật...
Có tiếp cận và tìm hiểu thực tế ở Thần Sa mới thấy hết được tính phức tạp của một xã vùng cao sở hữu tới hàng nghìn héc ta rừng, trong đó còn nhiều diện tích rừng nguyên sinh. Qua đây, mong rằng huyện Võ Nhai, các cơ quan chức năng của huyện, xã, các địa phương vùng giáp ranh sớm có biện pháp giải toả kịp thời “điểm nóng” về tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép này.
