Mấy ngày nay, người tiêu dùng thực sự hoang mang trước thông tin, nông dân trồng rau ở Hà Tây, Hà Nội sử dụng thuốc kích thích có tác dụng như “thần dược” giúp rau sinh trưởng nhanh, “bắt mắt”.
Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) đã có công văn yêu cầu Chi cục Bảo vệ thực vật hai địa phương trên kiểm tra, xác minh nhưng đến nay vẫn chưa phát hiện trường hợp cụ thể tàng trữ, sử dụng loại “thần dược” giúp rau lớn nhanh như thổi ấy.
Truy tìm “thần dược”
Những thông tin về loại “thần dược” dành cho rau đã ít nhiều ảnh hưởng đến tâm lý của người tiêu dùng và nông dân. Nhiều người tiêu dùng tỏ ra hoang mang, nghi ngại, bởi đi chợ bây giờ không biết đâu là rau sạch, đâu là rau sử dụng thuốc kích thích tăng trưởng, cá biệt có những người còn tạm ngừng ăn rau. Với người nông dân một nắng hai sương, vào thời điểm mong được gặt hái ít nhiều trong vụ Tết này, nhìn chung họ đều không muốn tiếp chuyện người lạ về vấn đề này.
Khi được hỏi về loại “thần dược” kích thích tăng trưởng giúp rau lớn nhanh như thổi chỉ sau một đêm hoặc vài ba ngày, như một vài cơ quan báo chí đã đưa tin, tất cả nông dân chúng tôi gặp ở cánh đồng rau tại Đặng Xá (Gia Lâm) và Cự Khối (Long Biên) đều khẳng định không biết. Không ít người còn tỏ rõ sự thất vọng bởi thông tin về “thần dược” đã tác động không nhỏ tới người tiêu dùng, làm ảnh hưởng đến sản xuất.
Đại diện Cục Bảo vệ thực vật cũng như Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội cũng khẳng định mới chỉ nghe... đồn, chưa từng tận mắt chứng kiến dù đã rất nỗ lực tìm kiếm loại chất kích thích đó. Qua các đợt kiểm tra, cơ quan chức năng đã phát hiện bao bì thuốc kích thích sinh trưởng không rõ nguồn gốc, nằm ngoài danh mục bị vứt trên một số thửa ruộng tại Hà Tây, Hà Nội. Nhưng chưa cơ quan nào phân tích được hoạt chất trong thuốc, thử nghiệm và khẳng định sự xuất hiện của “thần dược”. Tuy chưa thể xác định rõ hoạt chất, nhưng trước tính chất nghiêm trọng của vấn đề, hôm nay (31-1), tại phường Giang Biên, quận Long Biên, Chi cục Bảo vệ thực vật sẽ tổ chức thử nghiệm trên một số ruộng rau để truy tìm “thần dược”. Biện pháp thí nghiệm là phun thuốc kích thích sinh trưởng hợp pháp và bất hợp pháp lên cùng một chủng loại rau, tại cùng một ruộng để so sánh tốc độ phát triển.
Có hay không có “thần dược”, sớm nhất phải vài ba ngày nữa mới có kết quả, nhưng đây là việc làm hết sức cần thiết để có thể đưa ra thông tin chính xác giúp nhân dân yên tâm ăn Tết mà không sợ “bệnh vào từ miệng”. Chưa biết có truy ra “thần dược” hay không, nhưng một cán bộ bảo vệ thực vật cho biết: nếu có, nông dân đã giàu từ lâu.
Bài học “ăn bưởi bị ung thư” còn nguyên giá trị
Còn nhớ, năm 2007, một số phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin “ăn bưởi có nguy cơ bị ung thư”. Thông tin này được trích dẫn từ một nghiên cứu của người Anh đã khiến nhiều người tiêu dùng “nói không với bưởi”. Nông dân trồng bưởi ở phía Nam, đặc biệt là Vĩnh Long, Bến Tre, Tiền Giang một phen khốn khổ vì rớt giá, ế hàng. Nhờ các nhà khoa học phân tích, khẳng định các loại bưởi đang trồng ở nước ta khác với loại bưởi người Anh nghiên cứu. Đáng nói hơn, bưởi của nước ta không những vô hại mà còn... rất tốt cho sức khỏe. Nhờ đó, cây bưởi mới được “minh oan”. Thế mới thấy, thông tin chưa được kiểm chứng đã tung ra công luận có hại thế nào tới xã hội.
Quay trở lại chuyện “thần dược” cho rau, dù chưa bị tác động lớn như bưởi ngày nào, nhưng rõ ràng sức ép đang thực sự đè nặng lên đôi vai những người nông dân đang ngày ngày tần tảo, mong chờ vụ bội thu cuối năm. Nếu đặt giả thiết có loại thần dược nào đó, chắc hẳn số người sử dụng để chăm bón cho rau, chí ít là ở Hà Nội sẽ không lớn. Đơn giản, nếu nông dân dùng nhiều, chắc chắn hệ thống buôn bán, tiêu thụ và sử dụng loại sản phẩm này sẽ lớn mạnh hơn nhiều. Thêm vào đó, các khu sản xuất rau an toàn lớn ở thành phố hiện vẫn được Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội cử cán bộ thường xuyên bám cơ sở, giám sát sản xuất.
Tuy nhiên, nhìn xa hơn, việc quy hoạch, quản lý phát triển sản xuất rau ở nước ta vẫn còn nhiều hạn chế. Được biết, hiện nay, thành phố chỉ tự đáp ứng khoảng 40% nhu cầu rau xanh của người tiêu dùng, còn lại là lấy từ các tỉnh lân cận. Bộ NN&PTNT đã có chủ trương quy hoạch vùng sản xuất rau an toàn ở các tỉnh trung du, đồng bằng Bắc bộ, tiếc là kết quả đạt được chưa đáng là bao. Theo ông Đào Duy Tâm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT thành phố, mình Hà Nội nỗ lực thôi chưa đủ. Như vậy, vấn đề đặt ra hiện nay đối với sản xuất rau nói riêng và nông nghiệp nói chung là ngoài hướng dẫn, nâng cao kiến thức cho nông dân, phải làm tốt công tác quản lý quy hoạch, quản lý chặt chẽ sản xuất, vật tư nông nghiệp.
Việt Nam đã hội nhập kinh tế quốc tế, nhưng rõ ràng công tác quản lý sản xuất, chất lượng nông sản vẫn còn không ít kẽ hở. Và chính những kẻ hở đó đã phần nào hình thành nên thông tin về loại “thần dược” cho rau.
