Máu và chế phẩm của máu là loại sản phẩm sinh học quý nhất, đóng vai trò duy trì sức khỏe cho con người mà chưa có chất gì thay thế được. Máu là món quà lớn mà mỗi người có thể trao tặng để cứu sống người. Các y, bác sĩ gọi người tình nguyện hiến máu bằng cái tên rất trân trọng: Anh hùng của những bệnh nhân.
Chia cho người giọt máu quí
35 là tổng số lần anh nông dân xã Tiên Dược- Sóc Sơn – Hà Nội Lê Hữu Thanh (40 tuổi) hiến máu tình nguyện trong 10 năm qua.
Số lần hiến máu của anh được Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đánh giá là nhiều nhất miền Bắc.
Anh Thanh tâm sự, năm 1990, mẹ anh đã từng bị nhiễm trùng máu sau một lần đi làm đồng giẫm phải gai. Từ đó, anh hiểu máu quý như thế nào đối với người bệnh phải cấp cứu. Như định mệnh, vừa qua, bố anh cũng nằm điều trị ở Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương vì bị ung thư máu.
Lần giở những kỷ niệm cũ thì anh Thanh tham gia hiến máu tình nguyện từ rất sớm. Năm 1995, chàng lính trẻ Lê Hữu Thanh xuất ngũ về địa phương và “bập” ngay vào làm công tác Đoàn ở xã Tiên Dược. Khi Đoàn Thanh niên huyện Sóc Sơn tổ chức Hiến máu tình nguyện năm 1997 tại xã, là Bí thư Đoàn- anh Thanh xung phong hiến máu “để còn lấy thực tế vận động các đoàn viên trong xã cùng hiến”.
Vượt qua nỗi sợ hãi “cái kim to tướng chọc vào tay”, vượt qua nỗi ám ảnh: “ba bát cơm bằng một hạt máu”, anh Thanh hiến 1 lần, 2 lần, rồi tới chục lần. Những năm sau đó, anh còn vận động được hàng ngàn lượt thanh niên trong xã tham gia hiến máu.
“Mới đầu các đoàn viên sợ, họ sợ 1 thì bố mẹ họ sợ 10. Các bậc phụ huynh cấm con mình đi hiến máu! Vận động mãi, một số bạn mới đi hiến máu, về được tặng cái áo có giọt máu tình nguyện không ai dám mặc vì sợ... lộ, bố mẹ biết thì mắng té tát. Mãi rồi quen, nhiều bậc phụ huynh được đả thông tư tưởng nên cũng không cấm đoán nữa”, anh Thanh nhớ lại.
Giờ, anh vẫn hứa với lòng mình sẽ tiếp tục hiến máu cho tới 50 tuổi, như vậy, cơ số máu anh sẽ hiến có thể ngang bằng với số máu đã hiến từ trước đến nay.
“Thành tích” kém anh Thanh một chút nhưng anh Nguyễn Tuấn Anh- cán bộ công ty môi trường Từ Liêm- Hà Nội cũng có số lần hiến máu đáng nể: 26 lần.
Anh Tuấn Anh thuộc nhóm máu B+, ít phổ biến hơn nhóm máu O. Máu của anh đã kịp thời cứu cho nhiều bệnh nhân khỏi cửa tử, trong đó có nhiều em bé bị ung thư máu. Anh là người tham gia hiến máu rất sớm, từ những năm 1994-1995 ở Bệnh viện Saint Paul (Hà Nội), sau đó hiến ở Công ty và ở Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, nhưng chưa bao giờ anh hỏi về những người nhận máu của mình.
Anh Tuấn Anh trầm ngâm: “Có lần tôi cũng đề nghị Bác sĩ Nguyễn Chí Tuyển, lúc đó là Trưởng khoa Truyền máu, rằng nếu ai cần máu trực tiếp cứ gọi tôi, tôi hiến ngay. Nhưng Bác sĩ Tuyển nói không hiến trực tiếp vì phải giữ bí mật về người cho và nhận máu, để người bệnh không có cảm giác ơn huệ, để họ thanh thản chữa bệnh”.
Đôi ba lần hiến máu tại Viện, anh Tuấn Anh có lên khoa C7, C8 ngồi trò chuyện với bệnh nhân. “Tôi thương nhất là những bệnh nhân bị máu khó đông, họ sống bằng máu của người khác và chế phẩm máu suốt đời, rồi tóc rụng, da xanh... Nhiều người cũng chỉ bằng tuổi mình. Thành ra lúc nào mình cũng tâm niệm: cảm thấy sức khoẻ tốt thì sẵn sàng tiếp tục hiến máu để san sẻ sự không may với người khác”, anh chia sẻ.
Người tích cực nhất, đồng thời là Phó chủ nhiệm CLB những người có nhóm máu hiếm - rất bất ngờ với chúng tôi, lại là một cô sinh viên nhỏ nhắn của khoa Kế toán, ĐHDL Thăng Long- Đỗ Thị Thuỳ Dung. 22 tuổi, Dung đã có tới 12 lần hiến máu. Thuỳ Dung sẵn sàng hiến máu bất cứ khi nào Viện Huyết học gọi.
Trường hợp ấn tượng nhất với Dung là lần Dung và 3 bạn trong CLB máu hiếm trực tiếp hiến 4 đơn vị máu cứu sản phụ Lê Ngọc Lan (ở 25 Bát Đàn, Hà Nội) khi chị Lan bị tai biến sau sinh. Chị Lan bị băng huyết nặng sau khi sinh bé thứ 2.
“Sau khi khoẻ lại, chị Lan đã trở thành thành viên CLB của chúng em và sau đó đã hiến máu 2 lần”, Dung nói. Tuy nhiên, Dung cũng tiết lộ, khi cần hiến máu, các thanh niên chưa lập gia đình thường xung phong hiến trước, những người có gia đình, có con nhỏ thì khi nào thật cần thiết mới gọi.
PGS. TS Nguyễn Anh Trí – Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đánh giá cao nghĩa cử cao đẹp của những người hiến máu tình nguyện. Tuy nhiên, phong trào hiến máu tình nguyện cần được nhân rộng hơn nữa. Bởi tình trạng thiếu máu theo mùa vẫn liên tiếp xảy ra trong nhiều năm qua. “Chúng tôi không đủ máu để xuất cho các khoa phòng để điều trị cho bệnh nhân, mặc dù hiện tại đang là cao điểm của phong trào hiến máu tình nguyện” – ông Trí cho biết hôm 9/6.
Trước tình trạng thiếu máu trong điều trị như hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã kêu gọi tất cả người dân Việt Nam hãy trở thành những người hiến máu tình nguyện, thường xuyên.
Việc tiếp cận với truyền máu an toàn là một quyền lợi của con người trên toàn cầu. Tuy nhiên mục tiêu này thường không đạt được – đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển. Việt Nam vẫn chỉ thu được khoảng 40% trong tổng nhu cầu về máu. 60% còn thiếu đó vẫn lấy đi mạng sống của nhiều người.
"Việc thường xuyên thiếu nguồn cung cấp máu xảy ra suốt năm ở nhiều vùng của Việt Nam," Tiến sỹ Jean-Marc Olivé, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam cho biết. "Có những bệnh nhân tử vong vì thiếu lượng máu truyền cần thiết. Nhiều người trong số này là các phụ nữ và trẻ em và từ các vùng nông thôn nghèo," Tiến sỹ Olivé nói.
Theo ông Trí và đại diện của WHO tại Việt Nam, điều quan trọng là phải tăng tổng lượng máu hiến tình nguyện (không nhận tiền) trên khắp cả nước và từ tất cả các thành phần xã hội.
Có khoảng 80% người hiến máu tại Việt Nam dưới 35 tuổi. "Các sinh viên và thanh niên là những người hiến máu sôi nổi nhất – và chúng ta chân thành cảm ơn họ vì những nỗ lực đó," Tiến sỹ Olivé nói.
