Kết bạn với nhau qua “chát”, tụ tập ở hàng nước, quán karaôkê, thậm chí còn rủ nhau sống “bầy đàn”... là một trong những lý do dẫn tới tình trạng phạm tội của trẻ em vị thành niên. Không chỉ mâu thuẫn rồi dẫn đến xô xát, cố ý gây thương tích, một số cậu ấm, cô chiêu còn dùng cả hung khí để phạm tội....
Sinh ra trong gia đình nghèo, bố mẹ mải kiếm tiền nên Ma Quý Thành ở xóm Sơn Tiến, xã Quyết Thắng (T.P Thái Nguyên) đã chểnh mảng việc học hành, sớm đua đòi, theo chân các đối tượng bất hảo trong xóm làm những việc bị người dân địa phương lên án. Ở tuổi 13 Thành cùng 5 tên đồng bọn dùng dao, mã tấu đe doạ gây ra 10 vụ cướp xe máy, điện thoại và tiền của người đi đường hoặc những đôi nam nữ ngồi tâm sự ở khu vực vắng vẻ thuộc các phường: Thịnh Đán, Tân Thịnh và xã Quyết Thắng. Chưa đến tuổi trưởng thành nên Thành không bị xử lý hình sự mà được quản lý, giáo dục tại địa phương. Về địa phương, Thành tiếp tục đàn đúm với một số thanh niên hư hỏng, ngày 30/3/2008, Thành và Nguyễn Thế Trọng sinh năm 1990 ở cùng xóm đã chặn đường, dùng xi lanh đe doạ và cướp 2 điện thoại di động, 1 dây chuyền của 2 em học sinh lớp 12. Sau đó 2 tên này đã hiếp dâm 2 nữ sinh. Phạm tội nhiều lần và đặc biệt nguy hiểm nên mới đây Thành đã bị truy tố và chịu hình phạt nghiêm khắc của pháp luật.
Đây chỉ là một trong rất nhiều vụ án xẩy ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên mà đối tượng phạm tội đang ở lứa tuổi vị thành niên. Trong năm 2007 và những tháng đầu năm 2008, địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã xảy ra 227 vụ, 303 đối tượng phạm tội ở lứa tuổi chưa thành niên. Trong đó tội giết người 03 vụ, cướp 20 vụ, cố ý gây thương tích và gây rối trật tự công cộng 43 vụ, hiếp dâm 06 vụ, trộm cắp tài sản 75 vụ, mua bán sử dụng ma tuý 02 vụ. Trong đó, lứa tuổi dưới 14 là 09 đối tượng; từ 14 đến dưới 16 tuổi là 81 đối tượng, từ 16 đến dưới 18 tuổi là 211 đối tượng.
Phân tích của cơ quan chuyên môn cho thấy đối tượng gây án tuổi chưa thành niên vì những lý do rất đơn giản, nhiều khi chỉ là sự bột phát tức thời như mâu thuẫn trong lúc cùng nhau đi chơi hoặc thiếu tiền tiêu xài cùng nhau đi cướp, cưỡng đoạt tài sản của người khác. Thiếu tá Nguyễn Phương Nam- Phó trưởng phòng CSĐT tội phạm về TTXH- Công an tỉnh cho biết nguyên nhân cơ bản dẫn tới trẻ em phạm tội là do nhiều loại hình dịch vụ vui chơi giải trí phát triển như: “game”, “chat”, phim bạo lực đã tác động tiêu cực đến giới trẻ. Trong số thanh niên, thiếu niên phạm tội, nhiều em có hoàn cảnh éo le như cha mẹ bỏ nhau, đi tù, bệnh tật, nghèo khó… Khi tổ ấm bị tan vỡ dẫn tới các em mất định hướng và lao vào cuộc sống bất cần. Nguyên nhân nữa là sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục chưa được chặt chẽ, sâu sát. Nhiều bậc cha mẹ chỉ mải làm ăn, không quan tâm chăm sóc dạy bảo con cái, bản thân các em cũng thiếu hiểu biết về pháp luật nên phạm tội.
Tội phạm vị thành niên chưa có dấu hiệu giảm mà còn thuộc nhóm có nguy cơ cao bởi trong thực tế sự quản lý con em của nhiều gia đình vẫn đang bị buông lỏng. Hiện tại các quán internet sau 23 giờ vẫn còn nhiều em chơi điện tử, trong giờ học nhưng các quán nước nước gần các trường học vẫn có nhiều học sinh tụ tập. Đặc biệt, tại T.P Thái Nguyên đã, đang xuất hiện những tốp thanh niên ăn mặc, đầu tóc khác thường tụ tập với nhau, trong người, trong xe máy có khi còn mang theo cả hung khí. Đây là những đối tượng rất dễ phạm tội vì gia đình, nhà trường, chính quyền sở tại không quản lý được việc làm hàng ngày và hành tung của các em.
Để giảm thiểu những vụ án do lứa tuổi vị thành niên gây ra, các gia đình nên tăng cường phối hợp với nhà trường và các tổ chức xã hội quản lý con em mình. Cùng với đó lực lượng công an nên giám sát chặt chẽ một số nhóm đối tượng có dấu hiệu càn quấy quấy, tụ tập tại những nơi công cộng, khu vực gần các trường học, điểm vui chơi giải trí…nhằm kịp thời ngăn chặt những hành vi xấu có thể xảy ra.
