Sự quản lý, giáo dục của gia đình, nhà trường và toàn xã hội rất quan trọng đối với trẻ vị thành niên. Đây là lứa tuổi dễ bị dao động, nếu không có sự quản lý chặt chẽ sẽ dẫn tới những hậu quả khôn lường. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi chỉ xin đề cập đến một số trường hợp trẻ vị thành niên do thiếu sự quan tâm giáo dục của gia đình dẫn đến hành vi phạm tội trên địa bàn huyện Đồng Hỷ.
Ngày 27/7/2008, Trần Đình Giang (sinh năm 1991, tổ 31, Thị trấn Chùa Hang) là chủ mưu cùng với Dương Hồng Quang (sinh năm 1990, tổ 38, Thị trấn Chùa Hang) đã cưỡng đoạt chiếc xe mi ni của Ngô Văn Hoàng (sinh năm 1994, là học sinh lớp 8, xóm Việt Cường, xã Hoá Thượng) đem bán được 1 triệu đồng chia nhau. Ngày 14/1/2008, các đối tượng Nguyễn Quốc Công (chủ mưu) cùng với Lê Hữu Dương, Nguyễn Văn Tùng, Nguyễn Đức Trung, Vũ Văn Hào, Trần Hoàng Long và Quản Trọng Thịnh (đều trú tại thị trấn Chùa Hang, huyện Đồng Hỷ) đã rủ nhau cướp 2 xe đạp mi ni của Ma Văn Hoàng và Phan Duy Vũ (đều sinh năm 1991, ở xã Hoá Thượng) đem bán được 690.000 đồng chia nhau tiêu xài. Trong số các đối tượng trên có Trần Hoàng Long và Quản Trọng Thịnh đang là học sinh THPT. Cơ quan điều tra Công an huyện Đồng Hỷ đã hoàn tất hồ sơ chuyển cơ quan chức năng xử lý theo pháp luật.
Đó chỉ là 2 trong nhiều vụ cướp, cưỡng đoạt tài sản mà các đối tượng đều đang ở tuổi vị thành niên gây ra trên địa bàn huyện Đồng Hỷ. Hầu hết các đối tượng trên khi còn ngồi trên ghế nhà trường là những học sinh cá biệt, học kém nên đã bỏ học, lang thang, hiện tại không có việc làm, trong khi lại muốn có tiền để tiêu xài. Điều đáng nói là trong số đối tượng của 2 vụ án trên, có 4 đối tượng bố mẹ đã chết, ly hôn hoặc đang trong trại cải tạo. Sự thiếu hụt vai trò của người cha hoặc mẹ trong gia đình đã ảnh hưởng rất lớn đến suy nghĩ, hành động của con cái. Những đứa trẻ sống trong một gia đình không hoàn hảo sẽ nảy sinh tâm lý chán nản, bi quan, bất cần nên rất dễ dẫn đến những việc làm trái pháp luật.
Trong báo cáo phân tích tội danh người chưa thành niên làm trái pháp luật của Công an huyện Đồng Hỷ, tính đến hết quý III/2008 trên địa bàn đã xảy ra 11 vụ với 16 đối tượng, trong đó cướp tài sản 1 vụ, 2 đối tượng; cưỡng đoạt tài sản 2 vụ, 3 đối tượng; cố ý gây thương tích 2 vụ, 2 đối tượng, trộm cắp tài sản 2 vụ, 3 đối tượng; mua bán, tang trữ trái phép chất ma tuý 2 vụ, 2 đối tượng... Số đối tượng trên chủ yếu từ 16-18 tuổi, có 4 đối tượng từ 14 đến 16 tuổi.
Trước thực trạng trên, để hạn chế số vụ và số đối tượng vị thành niên vi phạm pháp luật rất cần sự vào cuộc của gia đình, nhà trường và toàn xã hội trong công tác quản lý, giáo dục trẻ vị thành niên. Các gia đình nên quan tâm quản lý con em chặt chẽ hơn và thường xuyên có mối liên hệ với nhà trường, các tổ chức đoàn thể ở địa phương để kịp thời ngăn chặn những biểu hiện, hành động bất thường của con cái.
Về phía Công an huyện Đồng Hỷ cần đẩy mạnh hơn nữa việc chủ động phối hợp với các ngành, cơ quan, trường học trong thực hiện nghị quyết liên tịch về công tác phòng ngừa trẻ em vi phạm pháp luật và trẻ bị xâm hại, tuyên truyền chính sách pháp luật có liên quan đến đối tượng chưa thành niên; thường xuyên phối hợp với gia đình, nhà trường và địa phương có biện pháp quản lý, giáo dục các em, đặc biệt là các trường hợp cá biệt có biểu hiện vi phạm pháp luật, từ đó có biện pháp uốn nắn, răn đe để các em không vi phạm pháp luật. Đối với các hành vi vi phạm đều phải lập hồ sơ xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
