Cùng với các địa phương trong nước, sáng 01/4, các huyện, thành, thị trên địa bàn Thái Nguyên đã tiến hành cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở. Theo báo cáo của Cục Thống kê - cơ quan thường trực Ban chỉ đạo cuộc Tổng điều tra, trên địa bàn tỉnh có 3.064 địa bàn điều tra, trong đó có 450 địa bàn điều tra mẫu với 1.600 điều tra viên và 400 tổ trưởng điều tra.
Ngay trong buổi sáng ra quân, đồng chí Đặng Viết Thuần, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở tỉnh đã đi kiểm tra công tác này ở một số địa phương.
Tại địa bàn điều tra số 17, phường Hoàng Văn Thụ (T.P Thái Nguyên) do điều tra viên Dương Thị Nhu phụ trách lúc đoàn kiểm tra đến là khoảng gần 9 giờ sáng, chị Nhu đã điều tra được 3 người lang thang cơ nhỡ và một số hộ thuộc diện điều tra mẫu. Tại địa bàn điều tra số 31 thuộc phường Phan Đình Phùng (T.P Thái Nguyên), đoàn đã gặp điều tra viên đang phỏng vấn tại hộ dân, điều tra viên này đã tiến hành được gần chục phiếu. Trực tiếp nghe điều tra viên phỏng vấn tại hộ với các câu hỏi trong phiếu điều tra thì thấy: Điều tra viên đã quá cứng nhắc khi phỏng vấn hộ dân và vội vàng ghi vào phiếu điều tra. Qua kiểm tra sơ bộ các phiếu điều tra đều không đảm bảo yêu cầu, chưa ghi đầy đủ các thông tin về dân số và nhà ở. Đồng chí Trưởng ban Chỉ đạo đã yêu cầu Ban chỉ đạo T.P Thái Nguyên tiếp tục kiểm tra tại các phường, xã và kịp thời chấn chỉnh, rút kinh nghiệm với các điều tra viên.
Tại Thị trấn Ba Hàng (Phổ Yên) lúc 10 giờ sáng, Đoàn kiểm tra đã gặp điều tra viên tại trụ sở. Trong buổi sáng, điều tra viên đã điều tra được 8 phiếu thuộc diện điều tra toàn bộ nhưng tất cả các phiếu đều chưa ghi đầy đủ thông tin, có những thông tin nhầm lẫn, như: Số con trong hộ phải ghi bằng con số nhưng lại đánh dấu nhân (x); ô ghi giới tính bỏ trống…
Theo đánh giá của đồng chí Ngô Đức Quý, Phó Cục trưởng Cục Thống kê, thành viên Ban chỉ đạo cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở thì quy trình phỏng vấn của các điều tra viên chưa đúng, còn quá máy móc lệ thuộc vào các câu hỏi có sẵn trong phiếu dẫn đến khi đặt các câu hỏi thiếu tế nhị, gây phản cảm cho người được điều tra; tốc độ điều tra quá nhanh (theo quy định ngày đầu chỉ điều tra từ 1-3 phiếu điều tra mẫu, 5-6 phiếu điều tra toàn bộ) trong khi chỉ yêu cầu điều tra từ 1-2 phiếu để rút kinh nghiệm.
Sau khi thực tế tại một số địa phương, Đoàn kiểm tra đã tổ chức họp rút kinh nghiệm tại Cục Thống kê. Tại đây, các thành viên ban chỉ đạo được phân công theo dõi các huyện đã báo cáo nhanh tình hình triển khai cuộc Tổng điều tra ở các huyện, thành, thị trong tỉnh. 9/9 huyện, thành, thị đã tổ chức ra quân điều tra dân số và nhà ở và thành lập các đoàn trực tiếp xuống cơ sở: Đại Từ thành lập 5 đoàn, Đồng Hỷ thành lập 4 đoàn, Phú Bình thành lập 3 đoàn… thành phần trong các đoàn kiểm tra đều có đồng chí Bí thư, Chủ tịch xã. Nhiều địa phương đã sáng tạo trong công tác tuyên truyền như huyện Phú Bình, Đồng Hỷ huy động đoàn viên thanh niên dùng xe máy cổ động tạo khí thế, động viên nhân dân tích cực tham gia và sẵn sàng hợp tác với các điều tra viên. Số điện thoại đường dây nóng của Ban chỉ đạo tỉnh đã nhận được gần 20 câu hỏi về nghiệp vụ của các điều tra viên…
Thực tế tại cơ sở thì phần lớn các phiếu điều tra thu được trong sáng 01/4 đều thiếu và sai một số thông tin. Đồng chí Đặng Viết Thuần đã yêu cầu: Trong ngày 01/4, Thường trực Ban chỉ đạo tổng hợp các câu hỏi và giải đáp để gửi cho các địa phương vì đây cũng là những thắc mắc thường gặp của các điều tra viên; các địa phương cần kê chỉnh việc thông báo thời gian đến hộ theo chỉ đạo của tỉnh tránh mất thời gian của nhân dân; các điều tra viên cần quan sát, nắm chắc câu hỏi để khi tiếp xúc tại hộ tránh đặt ra những câu hỏi không cần thiết, gây ức chế cho người dân… Cùng với đó, Ban chỉ đạo cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở tỉnh có công điện khẩn gửi các địa phương về những tồn tại, vướng mắc trong ngày đầu ra quân Tổng điều tra dân số và nhà ở để các huyện kê chỉnh, đồng thời yêu cầu các huyện rà soát, báo cáo những vấn đề phát sinh để Ban chỉ đạo tỉnh kịp thời có văn bản kê chỉnh…
