Biến đổi khí hậu (BĐKH) đang được xem là vấn đề nóng bỏng nhất, yếu tố tác động toàn diện đến sự phát triển bền vững trên thế giới.
Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, một trong năm ổ bão của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với bờ biển dài 3.260km và hai vùng đồng bằng châu thổ có cao độ thấp, Việt Nam là một trong 5 quốc gia sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi BĐKH. Những đợt hạn hán, nắng nóng kéo dài và mực nước biển dâng là những hậu quả khác của BĐKH đã gây những hệ lụy đáng kể đối với phát triển bền vững ở Việt Nam. Trong 12 năm gần đây, các loại thiên tai như bão, lũ, lũ quét, sạt lở đất, úng ngập, hạn hán… tại Việt Nam đã gây thiệt hại nhiều về người và tài sản, ước tính khoảng 1,5% GDP/năm. Mức độ thiên tai ở Việt Nam ngày càng tăng cả về quy mô cũng như chu kỳ lặp lại kèm theo những đột biến khó lường. Ở nhiều nơi có nguy cơ bị ngập lụt, xâm nhập mặn, đặc biệt là hai vùng đồng bằng lớn nhất của Việt Nam là Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng.
Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) nhận định, trong thời gian tới, chắc chắn diễn biến của BĐKH sẽ phức tạp và nghiêm trọng hơn về hậu quả. Hàng triệu hécta đất canh tác có thể bị ngập lụt nếu nước biển dâng cao, tình trạng đói nghèo có thể tăng 21,2% đến 35%. Đó là chưa kể đến khoảng 27% diện tích rừng ngập mặn và 20% diện tích rừng đầm lầy sẽ bị ngập hoàn toàn và sản lượng lương thực có nguy cơ giảm sút lớn, đe dọa tới an ninh lương thực của đất nước. BĐKH sẽ có tác động rất mạnh đến kinh tế, xã hội và môi trường, là một thách thức hiện hữu cho mục tiêu xóa đói, giảm nghèo và nguy cơ lớn đối với phát triển bền vững cũng như thực hiện mục tiêu Thiên niên kỷ của Việt Nam… đòi hỏi phải có biện pháp ứng phó.
Những năm qua, nhận thức sâu sắc ảnh hưởng của BĐKH, Chính phủ Việt Nam đã sớm ký và phê chuẩn Công ước khung của Liên hợp quốc về BĐKH (Công ước Khí hậu - 1994) và Nghị định thư Kyoto (2002). Để thực hiện nghĩa vụ thành viên của Công ước và Nghị định thư, Việt Nam đã và đang có nhiều cố gắng để cùng với cộng đồng quốc tế ứng phó có hiệu quả với BĐKH. Các hoạt động tích cực gần đây nhất có thể kể đến là việc hoàn thiện và công bố Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH (ngày 2-12-2008) và Kịch bản BĐKH và nước biển dâng (ngày 9-9-2009). Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo chương trình Mục tiêu Quốc gia ứng phó với BĐKH, ngày 7-12 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhấn mạnh, trong năm 2010 và những năm tới, trên cơ sở kịch bản về BĐKH, các bộ, ngành địa phương cần đề cao tính chủ động trong công việc và cần hết sức lưu ý tới công tác quy hoạch. Đồng thời tập trung triển khai mạnh mẽ công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn xã hội về vấn đề BĐKH và nước biển dâng...
Cũng với những nỗ lực của Việt Nam, các hoạt động ứng phó với BĐKH cũng nhận được sự quan tâm và hỗ trợ tích cực của cộng đồng quốc tế dưới nhiều hình thức hợp tác song phương và đa phương. Mới đây, tại Hội nghị tư vấn Nhóm các nhà tài trợ cho Việt Nam (CG) 2009, tổ chức trong hai ngày (3 và 4-12) tại Hà Nội, Liên minh châu Âu (EU) đã ra tuyên bố chúc mừng Chính phủ Việt Nam về những hành động ứng phó kịp thời với thách thức về BĐKH mà Chương trình mục tiêu quốc gia là một ví dụ điển hình…
