Do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu nên trên địa bàn Thái Nguyên đã có doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, dẫn tới nhiều lao động thiếu, mất việc làm. Đến đầu năm 2009, một số doanh nghiệp trong tỉnh vẫn dự báo sẽ xảy ra tình trạng thiếu, mất việc làm với con số trên 2.000 lao động.
Tuy nhiên, với các giải pháp vĩ mô của Nhà nước và những nỗ lực trong việc giải quyết việc làm của các cơ quan, địa phương trong tỉnh, vấn đề thiếu, mất việc làm đã từng bước được giải quyết…
Năm 2008, trên địa bàn tỉnh có 35 lao động mất việc làm, 1.139 lao động thiếu việc làm (thời gian từ 3 tháng trở lên) do các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Trước tình hình đó, nhiều doanh nghiệp lo ngại vấn đề thiếu, mất việc làm sẽ tiếp tục xảy ra trong năm 2009 và số liệu dự báo của các doanh nghiệp về lao động thiếu, mất việc gửi tới Sở Lao động-Thương binh và Xã hội là trên 2.000 người (mất việc làm hoàn toàn 378 lao động). Trong đó, tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp luyện, cán thép; chế biến quặng, gia công cơ khí.
Qua số thống kê của Sở Lao động-Thương binh và Xã hội thực hiện ở 22 doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh đã có 437 lao động bị mất việc làm như: Công ty cổ phần Thép Thái Nguyên cắt giảm 125/342 lao động; Nhà máy Gạch Việt Ý cắt giảm 110/214 lao động; Công ty TNHH Hương Đông cắt giảm 55/78 lao động… Tình trạng người lao động phải nghỉ luân phiên để thay nhau đi làm trong tháng cũng đã xảy ra với nhiều doanh nghiệp. Anh Lê Chí Thành, Phó phòng Việc làm (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) cho biết: “Thời điểm giữa năm 2009, chúng tôi đi kiểm tra thấy nhiều doanh nghiệp không lo đủ việc làm, nên người lao động đi làm không đủ công hoặc phải nghỉ luân phiên, nhất ở những đơn vị có nguồn nguyên liệu, sản phẩm phụ thuộc vào xuất, nhập khẩu…”.
Trước thực trạng trên, Chính phủ đã có các gói kích cầu và cơ chế cho vay để trả lương, nộp BHXH cho người lao động đối với những doanh nghiệp gặp khó khăn nên vấn đề thiếu, mất việc làm từng bước được giải quyết. Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cắt giảm lao động do thu hẹp sản xuất trong quý II/2009, đến hết quý III đã gọi người lao động đi làm trở lại. Khi trao đổi với chúng tôi về biện pháp duy trì việc làm cho người lao động, 3 lãnh đạo doanh nghiệp đang có cơ sở sản xuất tại Khu Công nghiệp Sông Công đã cho biết: Nếu không có nguồn vốn vay kích cầu của Chính phủ thì doanh nghiệp sẽ gặp rất nhiều khó khăn về vốn. Sự kích cầu của Chính phủ cũng đã tạo ra nhu cầu tiêu thụ hàng hóa trên thị trường nên sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất ra không bị tồn đọng, nhờ đó mà người lao động không bị thiếu, mất việc làm. Các gói kích cầu không chỉ giúp các doanh nghiệp gặp khó khăn duy trì sản xuất mà đã tạo đà để nhiều doanh nghiệp đầu tư mở rộng sản xuất nên ngoài việc tạo đủ việc làm cho số lao động hiện có còn tuyển thêm lao động mới. Ông Nguyễn Văn Thời, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại TNG khi trao đổi với chúng tôi đã thông tin: Chúng tôi không chỉ duy trì đủ việc làm cho gần 6.000 cán bộ, công nhân mà trong năm 2009 còn có nhu cầu tuyển dụng thêm lao động để đảm bảo khả năng sản xuất, giao hàng đúng hẹn.
Bên cạnh chính sách kích thích của Nhà nước cũng phải kể đến sự nỗ lực của UBND tỉnh, ngành Lao động-Thương binh và Xã hội trong công tác giải quyết việc làm: Nhiều văn bản chỉ đạo về công tác giải quyết việc làm của tỉnh đã được gửi về các địa phương, đơn vị để đốc thúc; theo kế hoạch, mỗi quý, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức một phiên giao dịch việc làm nhưng để tạo điều kiện, cơ hội cho người lao động, doanh nghiệp, Sở đã nâng lên một tháng/lần. Đồng thời, các cơ quan liên quan đã tổ chức các phiên giao dịch việc làm lưu động tại một số huyện trong tỉnh; việc giải quyết việc làm tại chỗ thông các chương trình, dự án cũng được quan tâm thực hiện…
