Mỗi năm, cả nước có hàng triệu sinh viên, học sinh (SV, HS) ra trường, bắt đầu con đường lập thân, khởi nghiệp. Do còn thiếu một số kỹ năng ngoài sách vở, nên nhiều bạn trẻ lúng túng và mất thời gian để định hướng trong tương lai. Đối với họ, tìm kiếm một việc làm chưa phải là khó, nhưng để tìm được môi trường làm việc phù hợp với năng lực, chuyên môn không dễ chút nào.
Học hỏi từ thực tế…
Anh Vũ Hùng Quân, kỹ sư xây dựng mới ra trường, nhà ở quận Hà Đông cho biết: "Khi đi xin việc, tôi mới thấy mình còn thiếu nhiều kiến thức về xã hội, nhất là kỹ năng thuyết trình, giao tiếp… Mặc dù đã có việc làm nhưng tôi vẫn thấy chưa phù hợp. Bạn bè tôi có người chung vốn mở công ty làm ăn nhưng cũng thấy "chênh vênh" lắm''.
Vừa qua, tại buổi giao lưu trực tuyến "Cùng thanh niên lập nghiệp" do TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và Cổng tri thức Thánh Gióng tổ chức, có hơn 50% câu hỏi của các bạn trẻ liên quan đến vấn đề bắt đầu lập nghiệp, khởi nghiệp cần yếu tố gì, điều kiện ra sao? Anh Phạm Huy Giang, Trưởng ban Thanh niên nông thôn TƯ Đoàn cho biết, nếu hiểu "lập nghiệp" theo nghĩa rộng là bắt đầu đi làm sau khi ra trường, thì hành trang của bạn ngoài những kiến thức đã học trong giảng đường, còn cần rất nhiều kiến thức, kỹ năng khác như kỹ năng tin học, ngoại ngữ, kỹ năng mềm (giao tiếp, làm việc nhóm, thuyết trình, quản lý…) và đặc biệt là kiến thức thực tế trong từng ngành nghề. Nếu thanh niên đã tích lũy được những kiến thức, kỹ năng đó thì cơ hội tìm việc làm tăng lên rất nhiều. Còn hiểu theo nghĩa hẹp là khởi nghiệp, khởi sự doanh nghiệp (DN) (hoặc cửa hàng, trang trại v.v.) thì đòi hỏi kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm hơn nhiều lần, bên cạnh đó còn nhiều điều kiện khác nữa.
Theo anh Phạm Huy Giang, mỗi bạn trẻ cần có kinh nghiệm sâu trong một lĩnh vực nào đó, tích lũy qua thực tế nhiều năm làm việc. Ngoài ra, bạn cần có hiểu biết về quản lý, làm việc với các đối tác và đồng nghiệp khác nhau, về thị trường, tài chính, về hoạt động sản xuất, kinh doanh… Tuy nhiên, thông thường một cá nhân rất hiếm khi hội tụ đủ những yếu tố đó (mặc dù rất nhiều bạn trẻ cho rằng mình đã có đủ), vì vậy các bạn trẻ nên khởi nghiệp theo nhóm, trong đó các cá nhân đoàn kết, thân thiết với nhau nhưng có kỹ năng đa dạng để bổ sung cho nhau. Về điều kiện khách quan, các nhóm đó cần có mô hình kinh doanh, hoặc bài bản hơn là kế hoạch kinh doanh tốt. Trong đó, sản phẩm hoặc dịch vụ tốt là quan trọng nhất nhưng chưa đủ. Nhóm còn phải xác định rõ thị trường mục tiêu, có kế hoạch tiếp thị, có các đối tác hoặc khách hàng đầu tiên, nắm rõ điểm mạnh yếu của mình và các đối thủ cạnh tranh, có nguồn tài chính ban đầu.
Kinh nghiệm của những người đi trước sẽ giúp các bạn trẻ rút ngắn thời gian trên con đường lập nghiệp, khởi nghiệp. Anh Bùi Anh Quân, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Anh Quân chia sẻ: "Điều đầu tiên là phải tìm hiểu xem sản phẩm mà mình tiêu thụ ở nơi nào người ta dùng nhiều nhất. Qua đó tìm ra kênh phân phối, tìm ai là người phân phối, từ đó nắm được mức tiêu thụ, lượng tiêu thụ. Đồng thời, tìm xem trong dòng sản phẩm này đang có những sản phẩm nào chiếm lĩnh thị trường, sức cạnh tranh và thị phần của nó rồi đưa ra những kế hoạch cụ thể cho mình''. Bên cạnh đó, muốn mở rộng thị trường phải quan tâm đến chất lượng sản phẩm, giá cả, phong cách, thái độ phục vụ. Marketing rất quan trọng trong quá trình kinh doanh, nó là bước quảng bá cho người ta biết đến thương hiệu cũng như sản phẩm của mình. Điều đầu tiên là chất lượng sản phẩm phải tốt, sau đó sẽ chọn những kênh truyền thông hợp lý để quảng bá, giới thiệu. Đối với DN Anh Quân, chi phí maketting chiếm 15% doanh số.
Lập nghiệp vừa có thể hiểu theo nghĩa là khởi sự kinh doanh hoặc theo nghĩa bắt đầu sự nghiệp. Việc các bạn trẻ bắt đầu đi làm có nghĩa là đang đi những bước đầu tiên trong con đường sự nghiệp của mình. Anh Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Doanh nhân trẻ Việt
