Cách đây 52 năm , ngày 29/4/1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh thành lập Bộ Kiến trúc (nay là ngành Xây dựng). Đồng thời, Uỷ ban hành chính tỉnh Thái Nguyên đã quyết định thành lập Ty Kiến trúc Thái Nguyên, tiền thân Sở Xây dựng Thái Nguyên ngày nay.
Qua 52 năm xây dựng và trưởng thành, lúc thăng, lúc trầm, song cán bộ, công nhân viên chức ngành Xây dựng (XD) Thái Nguyên không ngừng phấn đấu vươn lên, đoàn kết, vượt qua mọi khó khăn thử thách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đóng góp tích cực vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đặc biệt trong những năm gần đây, ngành XD đã bám sát nhiệm vụ chủ yếu là quản lý Nhà nước và sản xuất kinh doanh để tập trung lãnh đạo, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Vì vậy, ngành đã có nhiều đóng góp trong việc nghiên cứu, đề xuất tham mưu cho tỉnh ban hành các quy định về quản lý quy hoạch kiến trúc, quản lý xây dựng, vật liệu xây dựng, quản lý nhà và các công trình hạ tầng; góp phần đưa công tác quản lý quản lý đầu tư và xây dựng có bước phát triển ổn định. Trong đó, công tác quản lý quy hoạch - kiến trúc luôn được quan tâm hàng đầu.
Chỉ tính riêng năm 2009, Sở đã lập quy hoạch báo cáo UBND tỉnh triển khai tiếp 9 đồ án quy hoạch từ năm 2008 và triển khai thêm 3 đồ án quy hoạch mới (hồ Núi Cốc, quy hoạch chung xây dựng các khu, cụm công nghiệp; quy hoạch khu đồ thị phía Tây thành phố Thái Nguyên); chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, các ngành phối hợp với các địa phương đẩy mạnh công tác lập quy hoạch. Đồng thời rà soát các văn bản trình UBND tỉnh sửa đổi, bổ sung trên một số lĩnh vực nhằm giúp các địa phương thuận lợi, chủ động trong công tác quản lý. Sở đã thẩm định báo cáo UBND tỉnh phê duyệt 1 đồ án quy hoạch xây dựng vùng tỉnh; 49 đồ án quy hoạch xây dựng; 3 đồ án quy hoạch xây dựng đô thị; 45 đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị. Thẩm định ký duyệt 300 tổng mặt bằng định vị cho các tổ chức, cá nhân, trong đó có 20 tổng mặt bằng xây dựng ký túc xá sinh viên để xây dựng tại các trường cao đẳng, trung, đại học trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, ngành còn nghiên cứu các quy định của Nhà nước về lĩnh vực xây dựng, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản trong công tác quản lý Nhà nước về hạ tầng kỹ thuật đô thị và hoạt động xây dựng như: quản lý cây xanh đô thị; trình tự thủ tục cấp phép xây dựng công trình thu, phát thông tin di động; quy định quản lý chất thải rắn tại các đô thị, khu công nghiệp; quản lý tài nguyên môi trường; cấp phép xây dựng; cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng; thẩm định thiết kế cơ sở; phối hợp với các ngành chức năng xây dựng giá đất; định giá đất các khu dân cư; thanh lý tài sản phục vụ công tác giải phóng mặt bằng…
Đặc biệt, từ năm 2009 đến nay, Sở đã triển khai thực hiện tốt một số chương trình theo nhiệm vụ như: Chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định số 167 của Thủ tướng Chính phủ, Sở đã giúp UBND tỉnh soạn thảo các văn bản để tổ chức thực hiện hỗ trợ hộ nghèo làm nhà. Năm 2009, đã thực hiện hỗ trợ cho 4.270 hộ nghèo với tổng số vốn đã hỗ trợ 33,467 tỷ đồng. Về chương trình phát triển nhà ở sinh viên theo Quyết định số 65 của Thủ tướng Chính phủ với 9 dự án gồm 52 công trình nhà ở sinh viên. Ngành đã thành lập Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. Đến nay, các dự án đang trong giai đoạn hoàn thiện và dự kiến sẽ thực hiện theo đúng tiến độ. Đối với với chương trình phát triển nhà ở cho công nhân và người có thu nhập thấp theo Quyết định số 66 và 67 của Thủ tướng Chính phủ, Ngành đã nhanh chóng điều tra tổng hợp nhu cầu về nhà ở cho công nhân, người thu nhập thấp ở đô thị để báo cáo Bộ Xây dựng đề nghị bố trí vốn trong năm 2010 và dự kiến đến năm 2020.
Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp (DN) trong ngành Xây dựng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do biến động của suy thoái kinh tế thế giới và trong nước. Song với quyết tâm cao, các DN đã phát huy tính chủ động, năng động vượt khó, phát động các phong trào thi đua sôi nổi, thiết thực, nên hầu hết các DN đều hoàn thành toàn diện vượt mức kế hoạch đề ra, đạt tăng trưởng kinh tế năm 2009 cao hơn mức phấn đấu (trên 12%); đời sống, việc làm của người lao động bảo đảm với thu nhập năm sau cao hơn năm trước. Đối với các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở đã hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu đề ra. Đáng lưu ý, một số đơn vị chuyên môn đã thành lập được quy hoạch chi tiết xây dựng các khu dân cư của các thị trấn huyện lỵ; thẩm định nhiều đồ án quy hoạch chi tiết đạt kết quả tốt. Triển khai thực hiện các dự án đầu tư phát triển nhà đất, nhằm tạo ra quỹ đất, quỹ nhà thu hút đầu tư phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Do có những đóng góp tích cực, 52 năm qua, ngành Xây dựng đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý cho các tập thể, cá nhân. Trong năm 2009, Sở được Bộ XD tặng cờ thi đua xuất sắc; Công đoàn ngành XD, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc; được UBND tỉnh tặng Bằng khen. Ngoài ra, còn được tặng nhiều phần thưởng khác của Bộ XD và Công đoàn ngành, LĐLĐ tỉnh tặng Bằng khen, Giấy khen cho nhiều tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Tại Hội nghị tôn vinh Doanh nghiệp xuất sắc, DN tiêu biểu năm 2009 ngành có 2 DN xuất sắc được trao Bằng khen và trong 10 Cúp vàng tôn vinh doanh nhân tiêu biểu, ngành có 2 doanh nhân được trao Cúp vàng.
Phát huy những thành tích đã đạt được trong 52 năm qua, trong thời gian tới, ngành Xây dựng quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực. Trong đó, ngành sẽ tập trung chỉ đạo và đổi mới công tác quy hoạch xây dựng, phấn đấu năm 2010 xây dựng xong đề án nâng cấp T.P Thái Nguyên trở thành đô thị loại I và thực hiện việc công bố quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố; đôn đốc triển khai quy hoạch du lịch hồ Núi Cốc, khu dân du lịch ATK Định Hoá; khu, cụm công nghiệp; hồ điều hoà Xương Rồng; đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên. Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai các chương trình nhà ở cho học sinh, sinh viên, người có thu nhập thấp, nhà ở cho hộ nghèo; thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, nhất là giải quyết nhanh các thủ tục đầu tư xây dựng nhằm thu hút các dự án đầu tư vào tỉnh. Đi đôi là động viên các đơn vị trong ngành phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo trong các phong trào thi đua, phấn đấu hoàn thành tốt các chỉ tiêu đề ra theo định hướng phát triển của ngành giai đoạn 2006-2010, phấn đấu mức tăng trưởng kinh tế đạt 11% trở lên, lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI.
