Về nơi nguồn cội

07:54, 21/04/2010

Những ngày trung tuần tháng Tư, chúng tôi có dịp trở lại xóm Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa. Roòng Khoa là tên xa xưa, nay tên hành chính mới là xóm là Đồng Lá 3. Con đường từ tỉnh lộ 264B rẽ vào nơi đặt bia đánh dấu mốc lịch sử nơi ra đời Hội Nhà báo Việt Nam chưa đầy 1 km tuy chưa rộng thênh thang, song cũng đủ để các loại xe du lịch đưa du khách vào tham quan.

 

Dọc theo con đường dẫn vào Khu di tích là những đồi chè bát úp, sau những cơn mưa xuân xanh mơn mởn, búp chè cựa mình đâm những chồi non mập mạp. Nổi bật giữa những đồi chè là các nếp nhà sàn của đồng bào Tày, Nùng. Du khách sẽ thỏa mắt ngắm những đồi chè xanh ngát - nơi cách đây 60 năm là những khu rừng xanh, núi thẳm, che chở cho nhiều cơ quan của TW Đảng, Chính phủ trong những năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Nơi này cũng đánh dấu mốc lịch sử cách đây 60 năm đã ra đời Hội những người viết báo Việt Nam, nay là Hội Nhà báo Việt Nam.

 

Khi vừa giành chính quyền về tay nhân dân (năm 1945), việc nước bộn bề chống thù trong giặc ngoài, lo xây dựng chính quyền, củng cố quân đội…. song Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn nghĩ tới tổ chức của những người làm báo. Bác đã giao cho đồng chí Xuân Thủy với danh nghĩa là Chủ nhiệm báo Cứu quốc đứng ra tập hợp các nhà báo, lập nên Đoàn báo chí Việt Nam. Năm 1948, tại xóm Bờ Rạ, xã Tân Thái, huyện Đại Từ (Thái Nguyên), lớp báo chí Huỳnh Thúc Kháng được mở với 45 học viên từ các nơi gửi về. Cho đến năm 1950, báo chí cách mạng nước ta đã khá phát triển. Cả nước có 117 tờ báo được xuất bản để phục vụ cho từng chiến trường, từng địa bàn. Ở Việt Bắc tiêu biểu có tờ Cứu quốc quân của lực lượng chính quy, quân du kích; Báo Cứu quốc - cơ quan của Đảng Lao động Việt Nam… Số lượng người tham gia viết báo lúc này đã lên tới hơn 300 người. Hơn nữa, lúc này biên giới Việt - Trung đã khai thông, báo chí Việt Nam cũng cần có hoạt động với hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa. Trước tình hình trên, Trung ương Đảng, Bác Hồ quyết định cho thành lập một tổ chức những người viết báo để giúp đỡ lẫn nhau trong công việc và để đối ngoại.

 

Dưới sự chỉ đạo của Tổng Bí thư Trường Chinh, đồng chí Xuân Thuỷ được cử ra tổ chức Đại hội lần thứ nhất Hội những người viết báo Việt Nam tại Hội trường Mặt trận Liên Việt (nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam). Giữa những cánh rừng ở xóm Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, ngày 21/4/1950, Đại hội lần thứ nhất Hội những người viết báo Việt Nam đã diễn ra. Việc ra đời một tổ chức thống nhất của những người viết báo Việt Nam đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của báo chí cách mạng nước ta. Ngày này đã được quyết định là ngày truyền thống của Hội Nhà báo Việt Nam. 60 năm sau, đến nay báo chí Việt Nam đã phát triển rất hùng mạnh với 4 loại hình báo chí: báo in, báo hình, phát thanh và điện tử. Từ chỗ chỉ có 300 nhà báo, đến nay cả nước có gần 17 nghìn nhà báo, trong đó có gần 14 nghìn hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, hoạt động ở hơn 700 cơ quan báo chí, phát thanh - truyền hình trong cả nước. Những nhà báo không bao giờ quên cội rễ nơi sinh thành. Hằng năm, vào dịp kỷ niệm ngày thành lập Hội, đông đảo báo giới trong cả nước lại hành hương về thăm lại nơi ra đời ngôi nhà chung của báo giới Việt Nam. Các nhà báo cũng đã thể hiện trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của mình bằng những món quà tặng các gia đình chính sách, các em học sinh nghèo vượt khó học giỏi, những căn nhà tình nghĩa xây tặng tại địa phương. Đặc biệt, nhận thấy Khu di tích cần phải tôn tạo xứng với tầm vóc, Hội Nhà báo Việt Nam đã phối hợp với tỉnh Thái Nguyên lập hồ sơ đề nghị công nhận điểm di tích. Tháng 8/2004, Bộ Văn hóa - Thông tin (cũ) đã quyết định công nhận Di tích lịch sử nơi thành lập Hội Những người viết báo Việt Nam là Di tích lịch sử cấp Quốc gia. Ngày 20/4/2005, một tấm Bia di tích đã được dựng trên nền Hội trường Mặt trận Liên Việt, ghi lại điểm mốc lịch sử đáng nhớ của báo chí cách mạng Việt Nam. Đặc biệt, vào đúng dịp kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Hội Nhà báo Việt Nam, Ngân hàng Công thương Việt Nam đã tài trợ trên 1,1 tỷ đồng đầu tư xây dựng tại đây một công trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Nhà trưng bày Di tích nơi thành lập Hội Nhà báo Việt Nam.

 

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nông Đình Thân, Chủ tịch UBND xã Điềm Mặc cho biết: Điềm Mặc có vinh dự lớn là ngày 20/5/1947, Bác Hồ đặt chân đến đồi Khau Tý của xã, sau đó Người quyết định xây dựng căn cứ địa cách mạng ở Định Hóa và các huyện vùng giáp ranh. Tiếp đó, hàng loạt các cơ quan của TW Đảng đã đến đóng quân trên địa bàn. Hiện trên địa bàn xã có 24 điểm di tích lịch sử cách mạng, trong đó có 5 di tích lịch sử cấp Quốc gia, 6 điểm di tích cấp tỉnh, số còn lại đang lập hồ sơ trình lên cấp trên. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, nhân dân trong xã đã đùm bọc, chở che, bảo vệ cán bộ, các cơ quan của TW, ngày nay lại cùng nhau đồng lòng xây dựng quê hương ngày càng phát triển cũng như bảo quản các điểm di tích. Bên cạnh đó, những năm qua, các cơ quan, trong đó có Hội Nhà báo Việt Nam, có điểm di tích trên địa bàn đều đã đầu tư xây dựng các điểm di tích gắn với quy hoạch phát triển của địa phương. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập, Hội Nhà báo Việt Nam đã đầu tư xây dựng Nhà trưng bày Di tích lịch sử ở xã. Đây là công trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là ngôi nhà chung để các nhà báo tìm về cội nguồn, song cũng là điểm văn hóa nhân dân của xã tìm đến để học tập, nâng cao trình độ hiểu biết về mọi mặt…

 

Công trình Nhà trưng bày Di tích nơi thành lập Hội Nhà báo Việt Nam được xây dựng nằm trong quần thể các di tích lịch sử cách mạng được Đảng, Chính phủ xác định “là quần thể di tích quan trọng bậc nhất của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX”. Sau Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Hội Nhà báo Việt Nam được tổ chức trang trọng vào sáng 20-4 tại Thủ đô Hà Nội, thì sáng 21-4 tại Thủ đô kháng chiến năm xưa cũng đón chào các nhà báo hành hương về thăm lại nơi tổ chức nghề nghiệp của mình, đồng thời chung vui với sự kiện khánh thành công trình Nhà trưng bày Di tích nơi thành lập Hội Nhà báo Việt Nam