Chợ … không có người họp

Nhà ngay cổng chợ, nhưng hàng ngày nhiều người dân thị trấn Bắc Sơn (Phổ Yên) lại gánh vải vóc, quần áo, rau quả… để lên chợ Phúc Thuận bán cách đó hơn 1km. Điều này tưởng như đùa, nhưng lại là thực tế đang diễn ra ở đây hơn nửa tháng nay…

Nằm ngay trung tâm thị trấn, chợ Bắc Sơn là chợ đầu mối của thị trấn Bắc Sơn và một số xã phía Tây của huyện, phiên chợ chính vào các ngày 1, 3, 6, 8, 11, 13, 16, 18, 21, 23, 26, 28 hằng tháng. Chợ có diện tích gần 10 nghìn mét vuông với khoảng 200 hộ kinh doanh. Được sự chấp thuận của UBND huyện, Công ty Cổ phần tư vấn đầu Tư xây dựng - Xuất nhập khẩu SIAAI, tỉnh Phú Thọ (gọi tắt là Công ty SIAAI) đã lập dự án đầu tư xây dựng chợ dưới hình thức BOT (hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao). Theo đó, Công ty sẽ đầu tư vốn xây dựng chợ theo quy mô chợ loại 3, sau đó thu hồi lại vốn thông qua chuyển giao mặt bằng cho các hộ kinh doanh. Theo thiết kế, chợ gồm các công trình: 7 khu kiốt, bãi để xe, bể chứa nước cứu hoả, khu chợ trời, đường giao thông nội bộ, hệ thống cứu hoả, hệ thống rãnh thoát nước và nhiều công trình phụ trợ khác, tổng kinh phí đầu tư khoảng 29 tỷ đồng. Tháng 3, chợ bắt đầu được khởi công xây dựng. Theo kế hoạch, đến năm 2015 chợ sẽ hoàn thành, việc xây dựng chợ sẽ được Công ty thực hiện cuốn chiếu từng phần một, xong phần nào các hộ kinh doanh có thể đăng ký vào kinh doanh ngay phần đó nhằm tránh gây ảnh hưởng đến hoạt động mua, bán của nhân dân địa phương.

Trong khi Nhà nước không có kinh phí để đầu tư xây dựng chợ, việc kêu gọi các đơn vị, doanh nghiệp bỏ vốn ra đầu tư cơ sở hạ tầng đang là chủ trương đúng nhằm phục vụ nhu cầu phát triển của xã hội. Từ khi chợ Bắc Sơn được khởi công, việc xây dựng chợ vẫn được tiến hành khẩn trương và hoạt động buôn bán ở chợ vẫn diễn ra bình thường.

Chuyện bắt đầu từ cuối tháng 5/2010, khi Công ty SIAAI xây dựng xong khu vực dành cho hàng thịt và hàng rau, Công ty đã đề nghị các hộ kinh doanh thịt lợn vào khu dành cho hàng thịt. Các hộ kinh doanh thịt đã có phản ứng, chị Phan Thị Hà bày tỏ: Tôi bán thịt lợn ở chợ này đã 14 năm nay chỉ phải nộp phí 3.000 đồng/ngày. Gần đây, Công ty có thông báo xây dựng xong khu vực dành cho hàng thịt, yêu cầu chúng tôi đến đăng ký để vào kinh doanh, nhưng để đăng ký được chỗ kinh doanh phải nộp 30 triệu đồng, chúng tôi không đồng tình. Đến ngày 31/5, Công ty cho máy móc vào múc toàn bộ khu hàng thịt cũ khiến chúng tôi không có chỗ bán, chúng tôi đành ngồi ra lề đường để bán. Được biết, ban đầu khi Công ty SIAAI thông báo, đã có 3 hộ đăng ký kinh doanh, nhưng từ sự phản ứng của 1-2 hộ đã kéo theo các hộ khác cũng phản đối mức đóng tiền thuê điểm bán hàng. Hàng thịt không họp, rau, hàng vải, quần áo… cũng đồng loạt ra đi, người ra lề đường ngồi bán, người lên chợ Phúc Thuận, người lại nghỉ bán. Cùng thời điểm này, UBND xã Phúc Thuận lại ra thông báo tổ chức họp chợ tất cả các ngày trong tháng thay vì họp vào các ngày 4, 5, 9, 10, 14, 15, 19, 20, 24, 25, 29, 30 hàng tháng như thường lệ. Đối với các ngày không phải chính phiên, UBND xã còn miễn phí chợ cho các hộ kinh doanh. Hôm chúng tôi đến vào đúng ngày chính phiên chợ Bắc Sơn, nhưng trong chợ "vắng như chùa Bà Đanh". Chị Phạm Thị Mai, người bán hàng tạp hóa tại chợ nhiều năm cho biết: Mấy năm trước, tôi đầu tư làm lều bán hàng chỉ mất 1,5 triệu đồng, ngoài ra chỉ nộp 2.000 đồng/ngày phí chợ và 2.000 đồng/m2/tháng phí mặt bằng, nay phải bỏ ra mấy chục triệu đồng, lại phải nộp luôn một lần, bán hàng bao giờ mới hoàn được vốn. Hằng ngày tôi đành chịu khó kéo xe cải tiến lên chợ Phúc Thuận bán đỡ phải mất tiền.

Đem những ý kiến của người dân để phản ánh với Công ty SIAAI, ông Dương Văn Tuân, Trưởng ban Quản lý chợ Bắc Sơn được ủy quyền của Công ty làm việc với chúng tôi, ông cho biết: Sau 3 tháng thi công đến nay, Công ty đã hoàn thành xong khu hàng thịt, rau, cá, khu kiốt đã hoàn thành phần thô, hiện Công ty đang thực hiện xây dựng khu chợ đầu mối. Các điểm bán hàng đều được thiết kế theo đúng tiêu chuẩn chợ loại 3. Riêng hàng thịt có 38 điểm bán, mỗi điểm có diện tích sử dụng 5m2. Về giá thuê mỗi điểm, Công ty thực hiện theo Quyết định 69/2008/QĐ-UBND ngày 24/12/2008 của UBND tỉnh có ưu đãi. Theo Quyết định thì đối với khu vực hàng thịt, 1m2 có giá 25.000 đồng, nếu nhân với 5m2 và nhân với thời hạn thuê là 49 năm thì giá thuê mỗi điểm phải là trên 73 triệu đồng, nhưng Công ty tính giá ưu đãi là 30 triệu đồng.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Nguyễn Duy Phụng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Bắc Sơn cho biết: Công ty SIAAI đưa ra mức thu như vậy không phải là không có lý, tuy nhiên về cách thức tổ chức thực hiện thì Công ty làm chưa bài bản. Từ khi xây dựng đến nay, Công ty chưa tổ chức họp dân để thống nhất các bước thực hiện mà chỉ sau khi hoàn thành Công ty mới ra thông báo đề nghị các hộ kinh doanh đến đăng ký, làm cho nhân dân có tâm lý bị áp đặt. Về phía UBND thị trấn, chúng tôi cũng thẳng thắn thừa nhận rằng, chính quyền địa phương chưa sát sao với dự án nên nắm tình hình muộn. Mãi đến khi sự việc xảy ra, UBND thị trấn mới cử lực lượng công an đến đảm bảo an ninh. Hiện UBND thị trấn đã yêu cầu Công ty SIAAI chuẩn bị mặt bằng thuận lợi sẵn sàng để nhân dân vào kinh doanh, kể cả trong quá trình thi công các hạng mục khác, đồng thời Công ty cần tuyên truyền đến bà con nhân dân về chủ trương xây dựng chợ theo hình thức BOT. Sắp tới, UBND thị trấn sẽ tổ chức buổi làm việc với Công ty nhằm làm rõ các vấn đề về mức thu phí, hình thức thu và thời gian thu sao cho nhằm đưa ra cách thức làm thuận lợi và hợp lòng dân nhất.