Người dân xã Đông Cao (Phổ Yên) thường gọi các thành viên trong Ban Thanh tra nhân dân (BTTND) và Ban Giám sát đầu tư cộng đồng (BGSĐTCĐ) của xã với cái tên trìu mến “Bao Thanh thiên” trong thời đại mới. Bởi lẽ, nhờ những hoạt động tích cực của Ban trong việc điều tra, giải quyết những đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của người dân cũng như giám sát việc thi công những công trình có xây dựng một cách hiệu quả đã tạo dựng niềm tin trong nhân dân về sự công bằng, dân chủ, công khai.
BTTND xã Đông Cao gồm 7 thành viên, được thành lập từ năm 2006. Sau 5 năm hoạt động, Ban đã nhận được hàng chục đơn thư khiếu nại, tố cáo của người dân và đã xác minh, làm sáng tỏ nhiều sự việc. Nội dung tố cáo trong đơn chủ yếu về việc sai phạm trong thu chi các khoản đóng góp của nhân dân. Một số vụ việc sau khi được BTTND điều tra, làm rõ, đã giúp chính quyền xã xử lý nghiêm minh những sai phạm của cán bộ trong thu, chi một số quỹ, góp phần làm trong sạch đội ngũ cán bộ ở cơ sở, tạo niềm tin cho người dân. Ví dụ như năm 2006 ở xóm Trà Thị làm đường bê tông nông thôn. Xóm có thành lập Ban kiến thiết để quản lý quỹ cũng như giám sát chất lượng thi công công trình. Đồng chí Trưởng xóm được quyền ký và nhận tiền của Nhà nước hỗ trợ nhưng không giao cho Ban kiến thiết mà lại tự ý chi trên 7 triệu đồng. Sự việc được Ban điều tra, báo cáo với UBND xã. Xã đã làm đơn đề nghị công an kinh tế huyện về tiến hành xác minh, giao cho UBND xã kiểm điểm, nhắc nhở đồng chí Trưởng xóm và thu lại số tiền trên giao lại cho Ban kiến thiết của xóm… Năm 2008, Ban đã điều tra đã làm sáng tỏ sự việc Trưởng xóm Tân Thành thu các loại quỹ vận động (quỹ ủng hộ nạn nhân chất độc da cam, quỹ trẻ em, vì người nghèo, khuyến học, tình nghĩa) với tổng số tiền trên 2 triệu đồng nhưng chỉ nộp về ngân sách xã hơn 1 triệu đồng, số tiền còn lại Trưởng xóm giữ. Cộng với đó, tiền điện bơm nước trong năm của cả xóm Tân Thành (thông thường người dân nộp cho Trưởng xóm chuyển về Hợp tác xã nộp cho Chi nhánh điện huyện là trên 6 triệu đồng), do chưa thu được tiền của người dân đóng góp nên Trưởng xóm đã ứng tiền quỹ xóm ra nộp. Sau khi thanh tra vụ việc, BTTND đã báo cáo kết quả lên UBND xã và đề nghị xã ra quyết định kiểm điểm đồng chí Trưởng xóm tự ý ứng quỹ nộp và yêu cầu phải thu đủ tiền bơm nước của người dân để trả đủ số quỹ nói trên. Gần đây nhất là tháng 3-2010, nhận được đơn của quần chúng tố cáo Trưởng xóm Đình tự ý thu chi một số khoản không đúng quy định, Ban đã tiến hành điều tra sự việc, kết quả đúng như những gì người dân tố cáo trong đơn. Trưởng xóm Đình đã tự ý chi gần 12 triệu đồng mua sắm các trang thiết bị và xây dựng công trình phụ nhà văn hóa mà không thông qua ý kiến của người dân. Từ kết quả điều tra xác minh của Ban, UBND xã cũng đã tiến hành kiểm điểm đồng chí Trưởng xóm Đình.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hà, Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Trưởng BTTND xã cho biết: Các thành viên trong Ban đều hết sức nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ, làm việc một cách khẩn trương, nghiêm túc và công minh, không vì tình riêng mà ảnh hưởng đến việc công. Khi nhận được đơn khiếu nại, tố cáo của người dân, BTTND xã thẩm định, kiểm tra từng vụ việc và báo cáo kết quả xác minh về UBND xã để ra quyết định xử lý. Sau đó, cùng chính quyền xóm tổ chức một buổi họp dân để thông báo kết quả làm việc. Tại cuộc họp này, Ban biểu dương những người dân đã nêu cao tinh thần phê bình sai phạm của cán bộ. Các thành viên trong BTTND còn phân tích, giải thích để người dân hiểu nội dung tố cáo nào là đúng, là sai, vì vậy người dân rất tin tưởng vào sự hoạt động của Ban.
Ngoài hoạt động thanh tra nhân dân, BGSĐTCĐ xã Đông Cao với 5 thành viên cũng hoạt động rất tích cực, hiệu quả. Công việc của BGSĐTCĐ là giám sát thời gian, phát hiện và nhắc nhở những sai phạm của nhà thầu khi thi công các công trình có nguồn vốn đầu tư của Nhà nước và đóng góp của người dân, đảm bảo chất lượng các công trình tốt nhất. Sau 3 năm kể từ khi được thành lập và đi vào hoạt động, đến nay BGSĐTCĐ đã tham gia giám sát trên 10 công trình, chủ yếu là đường giao thông nông thôn, hệ thống kênh mương các xóm và Trường Mầm non, Trường THCS Đông Cao. Để thực hiện hiệu quả việc giám sát xây dựng đường giao thông nông thôn, ngoài 5 thành viên “cứng” trong BGSĐTCĐ của xã, Ủy ban MTTQ xã, các xóm đều cử Ban kiến thiết có nhiệm vụ giúp việc trực tiếp cho Ban, có trách nhiệm tập kết vật liệu xây dựng, giám sát kỹ thuật và thời gian khi đơn vị thi công, đảm bảo các công trình có nguồn vốn đóng góp của người dân đều được thực hiện công khai, dân chủ theo đúng phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.
Điển hình như năm 2009, khi giám sát thi công tuyến đường bê tông xóm An Phong; Trường Mầm non và THCS Đông Cao, BGSĐTCĐ đã phát hiện đơn vị thi công trộn cát sỏi không đúng tỷ lệ, có dấu hiệu “ăn bớt” xi măng, mua gạch không đảm bảo chất lượng… BGSĐTCĐ đã lập biên bản nhắc nhở và yêu cầu đơn vị thi công làm đúng theo thiết kế như đã cam kết ban đầu. Ông Nguyễn Văn Ngãi, 78 tuổi, một hộ dân ở xóm An Phong cho biết: Chúng tôi rất tin tưởng vào hoạt động của BGSĐTCĐ vì họ đều làm việc nhiệt tình, trách nhiệm.
Với những thành tích đã đạt được, tới đây, xã Đông Cao sẽ vinh dự được nhận Bằng khen của Ủy ban MTTQ tỉnh vì đã có thành tích xuất sắc trong 5 năm thực hiện công tác thanh tra nhân dân và 3 năm giám sát đầu tư cộng đồng.
Linh Lan
