Biện pháp tối ưu điều trị cho người nhiễm HIV

10:49, 11/01/2011

ARV (Anti Retro Virus) là thuốc dùng để điều trị cho người nhiễm HIV. Điều trị đa hóa trị liệu bằng ARV tuy không chữa khỏi bệnh nhưng làm giảm tối đa và ngăn chặn lâu dài sự nhân lên của virus HIV; cải thiện sức khỏe và thời gian sống cho người nhiễm HIV. Hiện đây là một trong những biện pháp tối ưu để có thể kéo dài cuộc sống cho người nhiễm HIV. Mặc dù vậy, vẫn nhiều người nhiễm HIV không được tiếp cận với thuốc vì những lý do khác nhau.

 

Anh Nguyễn Tiến Trung ở tổ 29, phường Cam Giá (T.P Thái Nguyên) từng là một người nghiện ma túy. Năm 2002, anh phát hiện mình bị nhiễm HIV. Chỉ sau 2 năm, HIV chuyển sang giai đoạn AIDS. Sức khỏe của anh sụt giảm trầm trọng bởi mắc nhiều bệnh nhiễm trùng cơ hội. Đặc biệt nghiêm trọng là mắt của anh hầu như đã không thể nhìn được. Anh đi khám và đo chỉ số CD4 (lượng tế bào bạch cầu lympo trong 1mm3 huyết tương) chỉ còn 9 trong khi ở người bình thường không nhiễm HIV con số này dao động trong khoảng từ 500-1.200.

 

Được một người bạn giúp đỡ, anh được tham gia điều trị khẩn cấp ARV và điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Sau một thời gian, sức khỏe của anh đã hồi phục, chỉ số CD4 đã tăng khá và đạt trên 200. Tuy nhiên, anh Trung bị mù vì nhiễm phải CMV (CytoMegaloVirus) trong thời gian dài. Đây là một loại virus có thể gây mất thị lực vĩnh viễn và mù loà. Virus này rất dễ lây nhiễm cho những người bệnh có chỉ số CD4 dưới 50.

 

Bác sĩ Trương Bế Thiện, Trưởng phòng Kế hoạch & Tổng hợp, Trung tâm Y tế T.P Thái Nguyên cho biết: Trường hợp bệnh nhân có chỉ số CD4 rất thấp như anh Trung cũng thường gặp trong nhóm những người nhiễm HIV lâu năm, không được điều trị bằng ARV. Hơn 13 năm tư vấn, điều trị cho người nhiễm HIV, bác sĩ Thiện đã gặp hàng trăm trường hợp bệnh nhân như vậy. “Rất đáng tiếc là có những bệnh nhân đến với chúng tôi khi sức khỏe đã sụt giảm trầm trọng và tử vong không lâu sau đó do mắc phải các bệnh nhiễm trùng cơ hội” – bác sĩ Thiện nói.

 

Ở người nhiễm HIV, mỗi ngày ước tính có hàng tỉ tế bào CD4 bị HIV tiêu diệt nhưng đồng thời cũng có hàng tỉ tế bào CD4 được sinh ra. Tuy nhiên theo thời gian, số lượng CD4 sinh ra không đủ để bù vào số lượng CD4 chết đi. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự giảm dần tế bào CD4. Bệnh nhân có lượng tế bào CD4 càng ít thì nguy cơ lây nhiễm các bệnh nhiễm trùng cơ hội như: lao, phổi, tiêu chảy, nấm miệng… và một số loại virus nguy hiểm càng cao.

 

Bác sĩ Trương Bế Thiện cho biết, điều trị đa hóa trị liệu bằng ARV (Anti Retro Virus) là một trong những biện pháp tối ưu nhất để có thể kéo dài cuộc sống, nâng cao sức khỏe cho người nhiễm HIV. Tuy không chữa khỏi bệnh nhưng ARV có làm giảm tối đa và ngăn chặn lâu dài sự nhân lên của virus HIV đồng nghĩa với việc giúp cho lượng CD4 của người bệnh ổn định trong một thời gian nhất định có thể kéo dài hàng chục năm. Bản thân bác sĩ Thiện đã từng được làm việc chung với một tình nguyện viên người Mỹ có 20 năm uống ARV mà vẫn khỏe mạnh. Thực tế, tại Trung tâm Y tế thành phố đã có hàng chục bệnh nhân uống thuốc ARV trong 5 năm mà vẫn khỏe mạnh, sinh hoạt và làm việc bình thường.

 

Cũng theo bác sĩ Thiện, với sự tài trợ của tổ chức Quỹ toàn cầu (Global Fund), tất cả những bệnh nhân nhiễm HIV có chỉ số CD4 dưới 250 đều được điều trị bằng ARV miễn phí tại Trung tâm Y tế thành phố và 5 điểm khác trên toàn tỉnh. Hiện tại, Trung tâm điều trị và cấp phát thuốc thường xuyên cho 179 bệnh nhân. Con số này tăng gần 7 lần so với năm 2006 – năm đầu tiên Trung tâm triển khai cấp phát, điều trị bằng ARV.

 

Trường hợp bệnh nhân nhiễm HIV có chỉ số CD4 thấp nhưng không được tiếp cập với ARV có nguyên nhân do không biết thông tin về bệnh như anh Trung theo bác sĩ Thiện thì hiện nay là rất ít. Tuy nhiên, lượng bệnh nhân không điều trị để giấu bệnh do tự ti, mặc cảm hay lo ngại tổn hại đến danh dự của gia đình, bản thân vẫn còn khá nhiều. Hậu quả của việc trên là nhiều bệnh nhân đã chết trong một khoảng thời gian ngắn khi bệnh chuyển sang giai đoạn AIDS. Những người may mắn hơn thì phải chịu nhiều phí tổn để điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội và đặc biệt là có thể để lại một số di chứng sau bệnh như anh Trung. Bản thân anh Trung cũng có một người anh trai nhiễm HIV nhưng không được tiếp cận, điều trị bằng ARV nên đã chết vì AIDS.

 

Hiện tại, mặc dù sức khỏe khá tốt và đã đoạn tuyệt với ma túy nhưng anh Trung không thể kiếm được việc làm để nuôi sống bản thân. Gánh nặng kinh tế gia đình do một mình mẹ anh - một người phụ nữ đã 60 tuổi gánh vác. Mỗi ngày, bà phải bán hàng gần 10 tiếng tại một chợ xép nhỏ trong trung tâm T.P Thái Nguyên để kiếm tiền nuôi sống gia đình 4 người bao gồm người chồng đau yếu, 1 người con nhiễm HIV bị mù và 1 cháu nội  8 tuổi - con của con trai cả đã chết.

 

Anh Trung cho biết, dù đã cố hết sức để kiếm việc làm nhưng đến giờ tôi vẫn phải sống phụ thuộc vào người mẹ già. Tôi mong có ai đó giúp tôi có được một công việc phù hợp để nuôi sống bản thân” - anh Trung nói.

 

* CD4 là tế bào bạch cầu lympo hỗ trợ đóng vai trò tổ chức hoạt động cho hệ thống miễn dịch chống lại sự tấn công của vi khuẩn, virus và nấm. HIV tấn công và tiêu diệt tế bào CD4 chính là nguyên nhân dẫn đến AIDS gây nhiễm trùng cơ hội và tử vong cho người nhiễm. Số lượng tế bào CD4 trong 1mm3 huyết tương (gọi tắt là chỉ số CD4) là một trong những chỉ số quan trọng nhằm chẩn đoán giai đoạn, đánh giá tiến triển của lây nhiễm, tiên lượng điều trị và tiên lượng bệnh của người nhiễm HIV.