Với chức năng sưu tầm, bảo quản, nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu di sản văn hóa, bằng chứng vật chất về thiên nhiên, con người và môi trường sống, 20 năm qua, Bảo tàng tỉnh đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao…
Ngay từ khi thành lập, Bảo tàng đã tiếp nhận, quản lý trên 300 tài liệu, hiện vật, 500 phim ảnh, 3 di tích được xếp hạng. Đến nay, Bảo tàng đã sưu tầm bổ sung, nâng tổng số hiện vật đang lưu giữ lên trên 31 nghìn đơn vị hiện vật, trong đó có nhiều bộ sưu tầm hiện vật và hiện vật tiêu biểu quý hiếm, như: bộ sưu tập Đồ đá thuộc di chỉ khảo cổ học Thần Sa (trên 13 nghìn đơn vị hiện vật); bộ sưu tập Đồ đồng (trống đồng thuộc văn hóa Đông Sơn); tài liệu hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh; tài liệu về cách mạng kháng chiến; tiền cổ Việt Nam, Trung Quốc; trống đồng Mỏ Nước; răng voi hóa thạch…
Đặc biệt, tháng 11 vừa qua, Bảo tàng đã tiếp nhận bộ ảnh "Đại tướng, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp" với gần 300 bức ảnh tư liệu quý do đồng chí Nguyễn Bắc Son, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tặng. Nói về công tác sưu tầm, tiếp nhận hiện vật, tài liệu, đồng chí Bùi Huy Toàn, Giám đốc Bảo tàng tỉnh cho biết: Trong những năm qua, Bảo tàng tỉnh đã tổ chức gần 100 cuộc nghiên cứu, sưu tầm, tiếp nhận tài liệu hiện vật; tổ chức trên 40 cuộc triển lãm tại chỗ và di động, như: Triển lãm những kiệt tác hội họa thế giới; Bắc Thái trên đường đổi mới; Triển lãm tranh tượng dân tộc và miền núi; Đảng Cộng sản Việt Nam - Đại hội và thành quả; Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên - Từ Đại hội đến Đại hội; 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ; 120 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; Thái Nguyên - điểm đến của các bạn; Cổ vật trà… Tiếp đón trên 4 triệu lượt khách tham quan, học tập, khai thác thông tin tư liệu tại Bảo tàng, Nhà trưng bày ATK…
Ngoài ra, Bảo tàng tỉnh còn phối hợp tổ chức trưng bày các hiện vật tại nhà truyền thống của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, T.X Sông Công, Trường Pphổ thông vùng cao Việt Bắc, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên, Mỏ sắt Trại Cau… Phục vụ Liên hoan Trà Quốc tế lần thứ nhất - Thái Nguyên, Việt Nam 2011, Bảo tàng đã tổ chức triển lãm "Việt Nam - Thái Nguyên - Điểm đến của các bạn", "Đại tướng, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp", "Cổ vật trà", "Trà Thái trong văn hóa trà Việt"; tiếp nhận, trưng bày, phục vụ và đón trên 60 nghìn lượt khách tham quan tại Không gian văn hóa Trà ở xã Tân Cương (T.P Thái Nguyên)…
Bên cạnh đó, Bảo tàng còn tiến hành tổng kiểm kê 780 điểm di tích trên địa bàn tỉnh. Lập hồ sơ khoa học xếp hạng 29 di tích cấp Quốc gia; 14 di tích cấp tỉnh và hàng trăm di tích được bảo vệ, phát huy giá trị lịch sử - văn hóa; trùng tu chống xuống cấp trên 15 di tích, lập hồ sơ công nhận 44 xã ATK. Bảo tàng tỉnh còn giúp tỉnh Bắc Kạn tổng kiểm kê 191 điểm di tích, lập hồ sơ khoa học, xếp hạng 7 di tích cấp quốc gia…
Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác bảo quản hiện vật, Bảo tàng tỉnh đã triển khai Dự án khoa học và công nghệ cấp tỉnh "Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, khai thác, quảng bá giá trị các hiện vật tại Bảo tàng", với việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, bảo quản hiện vật; kết nối Internet, mạng LAN nội bộ; xây dựng logo, thiết lập trang web để giới thiệu, quảng bá về truyền thống lịch sử, văn hóa, di sản văn hóa, về đất và người Thái Nguyên… Cùng với đó, đơn vị triển khai thực hiện chuyên đề khoa học "Thực trạng, nhiệm vụ và giải pháp trong công tác nghiên cứu, xây dựng sưu tập hiện vật tại Bảo tàng Thái Nguyên giai đoạn 2009-2015"; chuyên đề "Nâng cao chất lượng nghiên cứu, sưu tầm tài liệu hiện vật của Bảo tàng tỉnh giai đoạn 2009-2015"…
Với những đóng góp trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị của các tài liệu, hiện vật, Bảo tàng tỉnh đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen; năm 2010 được UBND tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc, 2 cá nhân được UBND tỉnh tặng Bằng khen… Đồng chí Phạm Tất Quynh, nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy nhận xét: Bảo tàng tỉnh nằm trong hệ thống công tác tư tưởng của Đảng, nơi có giáo cụ trực quan giáo dục truyền thống bằng các bằng chứng lịch sử. 20 năm qua, Bảo tàng tỉnh đã góp phần giáo dục tư tưởng cho các thế hệ, đặc biệt là thế hệ trẻ; giới thiệu với bạn bè các tỉnh đến thăm, làm việc tại Thái Nguyên để họ hiểu thêm về truyền thống yêu nước, cách mạng và tiến trình đổi mới của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc trong tỉnh…
Phát huy thành tích đã đạt được, trong thời gian tới, Bảo tàng tỉnh tiếp tục thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, viên chức; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đáp ứng tốt nhiệm vụ bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại địa phương; thực hiện tốt công tác tuyên truyền giáo dục truyền thống lịch sử - văn hóa; giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc; tổ chức các cuộc triển lãm tại chỗ và triển lãm lưu động phục vụ nhiệm vụ chính trị và giới thiệu với nhân dân, khách du lịch; tổ chức các cuộc điền dã nghiên cứu, sưu tầm tài liệu, hiện vật theo đề cương nghiên cứu, sưu tầm được phê duyệt, đáp ứng yêu cầu của hệ thống trưng bày Bảo tàng mới…