Sau một thời gian được nâng cấp, chợ Đồng Quang thuộc phường Quang Trung, T.P Thái nguyên đã đi vào hoạt động từ đầu tháng 10/2011, nhưng không còn cảnh nhộn nhịp bán mua như trước.
Có mặt tại chợ vào những ngày cuối tuần, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng khi hoạt động mua bán tại khu nhà chính không còn nhộn nhịp như trước kia và như những chợ khác trên địa bàn thành phố. Khu nhà chính của chợ gồm 3 tầng, trong đó tầng 1 và tầng 2 đã đi vào hoạt động, tầng 3 đang trong thời gian sửa chữa. Tại tầng 1 của khu nhà chính mới có khoảng 60% số quầy trong tổng số 180 quầy đã được mua và đang đi vào hoạt động, thì trái ngược hẳn không khí mua bán và sự tấp nập không còn như trước nữa. Anh Phạm Văn Sam, chủ 1 quầy hàng tạp hóa đã buôn bán gần 4 năm tại chợ nhớ lại: “Trước kia người mua, kẻ bán đông đúc, bình quân mỗi ngày trừ chi phí đi cũng thu về hơn 400 nghìn đồng, hiện nay khách đến mua hàng có thể đếm được trên đầu ngón tay, hôm nào cao nhất cũng chỉ thu về được trên 100 nghìn đồng”.
Tiếp tục leo khoảng 30 bậc cầu thang lên tầng 2 của khu chợ, chủ yếu bán giầy dép và quần áo. Tầng có 140 quầy, nhưng hàng chục quầy vẫn đóng cửa im lìm. Ở những quầy còn lại, chỉ thấy bày hàng, không mấy người mua và thậm chí không cả người ngồi bán. Sâu trong một góc khuất của chợ 3-4 người bán hàng đang ngồi chăm chú xem tivi, thong thả ngồi hút thuốc. Anh Nguyễn Xuân Hợp, đang xếp đi xếp lại những bộ quần áo, anh nói: “Ngày hai buổi, bày ra rồi lại xếp vào, cả ngày chỉ lác đác một vài khách đến hỏi. Mấy thứ này lấy về từ trước tết, giờ vẫn còn quá 2/3, nếu như lượng người mua hàng không tăng lên thì dù có lỗ cũng phải đi bán lô tại các chợ khác, để đến năm sau quần áo lỗi thời không bán được”. Một số quầy hàng tuy có treo biển quảng cáo nhưng vẫn thấy đóng cửa, qua tìm hiểu được biết họ đã chuyển đi nơi khác do bán không có lãi và chấp nhận mất tiền đặt cọc. Anh Hà Đăng Khoa là một người trong số đó. Anh cho biết: Lúc đầu nghĩ chợ vẫn tấp nập như thế nên đã đặt cọc 2 quầy, sau không bán được đành trả lại 1 quầy.
Trao đổi với Ban Quản lý (BQL) chợ Đồng Quang và những người buôn bán ở đây, chúng tôi được biết có nhiều nguyên nhân dẫn đến chợ hoạt động không hiệu quả, trước hết là do chợ mới được đưa vào sử dụng nên khách hàng chưa quen, trong khi công suất hoạt động của chợ cao hơn trước nhiều lần, trước đây tất cả các mặt hàng chỉ bán ở tầng 1 thì giờ khu nhà chính được thiết kế thêm tầng 2 và tầng 3, nên người mua hàng vẫn chưa biết. Trong thời gian nâng cấp, sửa chữa việc buôn bán một số mặt hàng phải đình trệ, những khách quen của chợ đã bỏ đi nơi khác hết. Một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng người mua đến chợ cũ nhiều hơn là vì việc bố trí các ngành hàng, gian hàng trong chợ chỉ có ở tầng 1, người tiêu dùng có thể đi lại mua sắm dễ dàng và thuận tiện hơn. Khách có thể ghé vào chợ mua hàng rồi đi ra mà có thể không phải gửi xe. Chị Loan, một khách hàng trước kia thường xuyên mua hàng tại chợ Đồng Quang cho biết: “Do con đường chạy qua chợ đang thi công nên mỗi khi vào chợ lại dắt xe hoặc gửi xe vì thế ít khi vào bên trong chợ, thường hay mua tại các quán bán trên vỉa hè, lòng đường gần chợ, lâu dần thành quen”.
Đặc biệt, nguyên nhân chính dẫn đến chợ Đồng Quang hoạt động không hiệu quả là do trong thời gian tu sửa xung quanh chợ đã xuất hiện vô số các chợ di động, hàng quán điều này đã ảnh huởng tới các hộ buôn bán cùng mặt hàng bên trong chợ. Mặt khác, khoảng cách giữa các chợ lại rất gần nhau đã ảnh hưởng không nhỏ tới lượng khách đến mua hàng. Với bán kính chưa đầy 3km mà có tới 3-4 chợ tạm như: chợ tạm Quang Trung, chợ tạm Sư Phạm… quy mô hoạt động ngày càng mở rộng mà các chi phí như chỗ ngồi, thuế môn bài, thuế kinh doanh, tiền dịch vụ vệ sinh, bảo vệ... của những chợ này lại thấp hơn chợ Đồng Quang. Điều này giúp cho các hộ buôn bán ở những chợ này hạ giá thành sản phẩm của mình, nhằm thu hút một lượng khách khá lớn chủ yếu là học sinh, sinh viên, họ thường quan tâm đến giá thành chứ ít khi quan tâm đến chất lượng.
Bà Chu Thị Hường - Trưởng ban quản lý (BQL) chợ Đồng Quang cho biết: “Trong thời gian tới BQL chợ sẽ tích cực quảng cáo, tuyên truyền rộng rãi hơn về việc hoạt động trở lại của chợ. Nếu như lúc đầu mới đưa vào hoạt động giá bán trung bình mỗi quầy hàng tại tầng 1 là 200 nghìn đồng/m2, tầng 2 là 120 nghìn đồng/m2 với thời gian thuê quầy là 2 năm trong thời gian tới BQL chợ sẽ có nhiều chương trình khuyến mại như: Thuê 2 năm không lấy tiền nửa năm; thuê 3 năm khuyến mãi 1 năm không lấy tiền, để số quầy còn lại trong chợ sẽ được lấp đầy bởi các mặt hàng, đồng thời nhằm giúp cho các hộ buôn bán hạ giá thành sản phẩm nhằm thu hút khách quay trở lại”.
Thiết nghĩ, các ngành chức năng cần cưỡng chế, dẹp bỏ các “chợ cóc” và các hàng quán hoạt động dưới vỉa hè, lòng đường quanh khu vực chợ nhằm đưa chợ Đồng Quang đi vào hoạt động có hiệu quả, phục vụ tốt hơn đời sống của nhân dân địa phương, để hoạt động mua bán tại chợ Đồng Quang ngày càng hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế của thành phố cũng như của tỉnh phát triển.