Đừng để “sự đã rồi…”

Có thể nói, T.P Thái Nguyên đã từng có những bài học đắt giá trong công tác quản lý trật tự xây dựng trong khoảng 3 năm trở lại đây.

Năm 2009, Dự án Đại học Việt Bắc được chọn địa điểm quy hoạch xây dựng tại xã Quyết Thắng. Tuy nhiên, trong một thời gian ngắn tại khu vực đã được công bố quy hoạch xảy ra tình trạng ồ ạt xây dựng đón đền bù với hàng trăm công trình của 114 hộ dân vi phạm. Công tác đền bù, giải phóng mặt bằng vì thế gặp muôn vàn trở ngại và kết quả là Dự án đã phải chuyển địa điểm.

Giữa năm 2011, tại khu vực xóm Cao Trãng, xã Phúc Xuân, công trình xây dựng Sân khấu chính, Trục Liên hoan Trà Quốc tế cũng bị chậm tiến độ đáng kể do hàng chục hộ dân tiến hành xây dựng trái phép nhằm đón đền bù. Mới đây nhất là tại xã Phúc Hà, 24 hộ dân đã xây dựng hàng trăm công trình trong một thời gian ngắn tại khu vực đã công bố quy hoạch để mở rộng khai trường mỏ than Khánh Hòa. Ở cả 3 ví dụ điển hình trên thì vai trò của cấp xã trong việc quản lý trật tự xây dựng cho thấy sự mờ nhạt, bởi không nắm thông tin kịp thời và chưa nhận thức được đầy đủ hậu quả nhãn tiền của vấn đề. Để giải quyết “sự đã rồi”, các cơ quan chức năng đã quyết liệt vào cuộc từ việc ra sức tuyên truyền thuyết phục người dân đến những biện pháp mạnh tay như cưỡng chế phá dỡ.

Nói về vai trò của công tác quản lý trật tự xây dựng, ông Trần Thăng Long, Đội trưởng Đội Trật tự Xây dựng và Giao thông T.P Thái Nguyên cho biết: Ngoài việc đảm bảo tính khả thi cho quy hoạch thì việc quản lý tốt trật tự xây dựng sẽ góp phần định hướng cho công tác quy hoạch ở cấp xã (nếu không sẽ xảy ra tình trạng xây dựng tự phát cả trên những phần đất không phải đất thổ cư, dẫn đến việc khó khăn cho công tác quy hoạch cũng như trong giải phóng mặt bằng); giảm bớt những thiệt hại không đáng có của người dân trong hoạt động xây dựng (vì những vi phạm khi được phát hiện sớm sẽ chỉ phải nhắc nhở hoặc áp dụng mức phạt thấp); góp phần tạo sự ổn định trong các khu dân cư bằng việc hạn chế những mâu thuẫn, kiện cáo phát sinh từ hoạt động xây dựng (trong năm 2011 đã có gần 200 đơn thư liên quan đến vấn đề này). Ngoài ra, việc làm tốt công tác quản lý trật tự xây dựng cũng sẽ hạn chế tình trạng xây dựng vi phạm lộ giới giao thông, góp phần đảm bảo mỹ quan đô thị…

Vì những lẽ đó, vài năm trở lại đây, thành phố đặc biệt coi trọng công tác quản lý trật tự xây dựng, bằng việc: Ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành; coi đây là nội dung quan trọng trong các cuộc họp thường kỳ của UBND, trong các cuộc giao ban; phân công rõ ràng trách nhiệm cho các đơn vị; tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật tới người dân; đốc thúc việc kiểm tra, xử lý vi phạm; thành lập và duy trì hoạt động hiệu quả các tổ trật tự xây dựng, mỹ quan đô thị và vệ sinh môi trường ở phường, xã… nhằm đưa hoạt động này dần đi vào nề nếp. Tuy nhiên, tốc độ đô thị hóa nhanh, hoạt động xây dựng diễn ra ngày càng rầm rộ cộng với ý thức cũng như nhận thức pháp luật của bộ phận không nhỏ người dân chưa cao đã làm cho tình trạng vi phạm trong lĩnh vực xây dựng còn phổ biến.

Riêng năm 2011, các ngành chức năng của thành phố kiểm tra 1.418 trường hợp xây dựng nhà ở và công trình thì đã phát hiện 596 trường hợp vi phạm và có dấu hiệu vi phạm, với các lỗi chủ yếu là xây dựng không phép, sai giấy phép, xây dựng trên đất nông nghiệp, không báo trước ngày khởi công với chính quyền cấp xã… Qua đó, xử phạt vi phạm hành chính trên 100 triệu đồng; 2 tháng đầu năm 2012, kiểm tra 176 trường hợp thì có 60 trường hợp xây dựng không phép hoặc sai giấy phép. Điển hình nhất trong năm 2011 là có 1 trường hợp hộ dân ở phường Đồng Quang đã bị phạt tổng cộng trên 20 triệu đồng cho 3 lỗi vi phạm do nhận thức pháp luật hạn chế.

Trong thời gian tới, để làm tốt hơn công tác này, T.P Thái Nguyên xác định trọng tâm là đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về xây dựng bằng nhiều hình thức tới người dân; cải cách hành chính trong lĩnh vực cấp phép xây dựng; tăng cường kiểm tra, nhắc nhở nhằm phát hiện sớm và ngăn chặn những vi phạm có thể xảy ra; chú trọng quản lý hoạt động xây dựng ngay từ khi công bố các quy hoạch; nắm bắt thông tin thường xuyên từ cơ sở và chỉ đạo các phường, xã tập trung làm tốt công tác này. Bên cạnh đó là việc xử lý nghiêm minh những trường hợp cố tình vi phạm bằng xử phạt hành chính, đình chỉ thi công và cưỡng chế phá dỡ công trình.