Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền cũng như thực hiện sự dân chủ, công khai minh bạch với người dân mà từ năm 2008 đến nay, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) ở xã Điềm Thuỵ (Phú Bình) đều diễn ra thuận lợi. Khi triển khai các dự án, người dân đều đồng thuận với phương án chi trả đền bù, bàn giao đất cho nhà thầu tạo điều kiện thuận lợi cho các công trình được thực hiện đúng tiến độ xây dựng.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Việt Thắng, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển TDT cho biết: Dự án xây dựng Nhà máy sản xuất hàng may sẵn, chăn ga, gối đệm của Công ty tôi có tổng mức đầu tư là 53 tỷ đồng. Nhờ sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương mà quá trình thoả thuận trực tiếp với 26 người dân ở xóm Nón (Nhã Lộng) và xóm Thuần Pháp (Điềm Thuỵ) về công tác GPMB diễn ra thuận lợi, hoàn thành chỉ trong thời gian 2 tháng. Đến tháng 8/2011, chúng tôi nhận bàn giao mặt bằng sạch với tổng diện tích trên 17.500m2 và tiến hành san lấp mặt bằng. Một tháng sau, chúng tôi triển khai xây dựng nền móng, nhà xưởng chính (rộng 3.600m2) và lắp đặt hệ thống máy móc. Từ 1/3/2012, chúng tôi đã hoàn thành xây dựng giai đoạn I và đưa vào hoạt động 8 dây truyền. Hiện, Nhà máy có 8 tổ sản xuất, thu hút 400 lao động may và 100 lao động phụ trợ (mức lương tối thiểu của các công nhân may là 2,4 triệu đồng/người/tháng). Dự kiến cuối năm nay, khi hoàn thành xây dựng giai đoạn II, Nhà máy sẽ có tất cả 18 dây truyền sản xuất, tạo công ăn việc làm cho khoảng 1.000 người, chủ yếu là lao động tại địa phương.
Dự án Xây dựng Nhà máy gạch Tuynel tại cụm công nghiệp Điềm Thuỵ của Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Nhân Trí Việt cũng được đánh giá thực hiện đúng tiến độ xây dựng do việc GPMB nhanh. Theo lãnh đạo Công ty thì nhờ sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương, sự đồng thuận của nhân dân mà công tác đền bù, GPMB của dự án đã được triển khai nhanh chóng. Công tác san lấp mặt bằng được thực hiện đúng tiến độ. Hiện, Công ty đang chuẩn bị xây dựng cơ sở hạ tầng Nhà máy.
Để tìm hiểu kinh nghiệm trong công tác giải phóng mặt tại địa phương này, chúng tôi đã tìm gặp và trao đổi với một số người dân xóm Trung, nơi Dự án Xây dựng Nhà máy gạch Tuynel đang triển khai. Ông Dương Trí Bách, Bí thư Chi bộ xóm Trung, cho biết: Dự án này ảnh hưởng tới 125 hộ dân của xóm với tổng diện tích 8ha, trong đó có 84 ngôi mộ của các dòng họ. Sau khi được tuyên truyền, phổ biến các chính sách liên quan tới công tác GPMB, người dân đã nhất trí bàn giao mặt bằng, nhất là đồng ý di chuyển các ngôi mộ của gia đình tới địa điểm khác. Được sự hỗ trợ 4,5 triệu đồng/ngôi mộ của chủ đầu tư, chỉ trong 2 ngày 24 và 26 tháng Chạp năm 2010 (đầu tháng 1-2011), các hộ dân đã chuyển xong toàn bộ phần mộ, đảm bảo yếu tố tâm linh xong trước Tết Nguyên Đán, bàn giao đất cho nhà thầu tiến hành thi công. Có những gia đình có nhiều ngôi mộ như ông Dương Văn Thời (13 ngôi), Lưu Văn Nội (6 ngôi).
Trong quá trình thực hiện GPMB, cũng có một số hộ chưa đồng ý bàn giao mặt bằng vì cho rằng giá đất thấp so với thời điểm hiện tại. Cũng có ý kiến thắc mắc về việc đề nghị chủ đầu tư đền bù diện tích con đường dân sinh (đi qua giữa Nhà máy) dài hơn 800m… Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi đã triệu tập họp dân, mời thành viên Ban Bồi thường GPMB huyện và chính quyền xã tới dự để giải thích về chính sách chi trả với từng loại đất theo quyết định của Nhà nước để bà con hiểu. Đồng thời, để người dân nắm được con đường dân sinh là đất công nên khi Nhà nước thu hồi không được hỗ trợ đền bù. Do vậy, bà con hiểu đã đồng thuận giao đất cho nhà thầu. Trong thời gian 3 tháng (từ tháng 1 đến tháng 4-2011), 100% các hộ dân đều nhận tiền đền bù và bàn giao mặt bằng, không có trường hợp nào khiếu kiện vượt cấp.
Cùng với 2 Dự án trên, Dự án Xây dựng khu công nghiệp Điềm Thuỵ do Công ty Cổ phần Đầu tư Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) đã được người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng 23ha cho nhà thầu trong thời gian 3 tháng (năm 2010). Mới đây nhất, Dự án Xây dựng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển huyện (với diện tích 3.200m2 tại xóm Thuần Pháp), trong hơn 2 tháng (từ tháng 1 đến tháng 3-2012) công tác GPMB đã hoàn thành. Như vậy, từ khi có các dự án đến nay, trên địa bàn xã đã GPMB được trên 330.000m2 đất cho phát triển công nghiệp. Trao đổi với chúng tôi, ông Dương Đại Đồng, Phó Chủ tịch UBND xã Điềm Thuỵ cho biết: Nhận thức được khi các dự án được đầu tư trên địa bàn sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của địa phương nên cấp uỷ Đảng, chính quyền và các đoàn thể, nhất là Mặt trận Tổ quốc đã tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới người dân để họ hiểu và làm theo. Kinh nghiệm quan trọng nhất trong GPMB của chúng tôi đó là đảm bảo sự dân chủ, công khai các chính sách liên quan tới GPMB cho nhân dân.
Trong các cuộc họp, người dân được nghe phổ biến về giá cả các loại đất theo quy định hiện hành của Nhà nước, cũng như phản ánh thắc mắc để nhà thầu và chính quyền giải đáp tại hội nghị. Đồng thời với từng Dự án, chúng tôi bầu trực tiếp người dân tham gia thành phần kê khai diện tích đất và là thành viên trong Hội đồng bồi thường. Nhờ đó, người dân đều hiểu và chấp hành bàn giao mặt bằng, không có đơn thư khiếu kiện vượt cấp về vấn đề này…
Bên cạnh đó, địa phương cũng phối hợp với các Công ty, doanh nghiệp định hướng, đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho các lao động tại địa phương bị mất đất cho phát triển công nghiệp. Đơn cử như Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển TDT đã phối hợp với Trung tâm Khuyến công (Sở Công Thương) đào tạo nghề may cho 345 người, sau đào tạo đều nhận vào làm tại Nhà máy. Hoặc Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Nhân Trí Việt đã ký cam kết khi hoàn thành xây dựng Nhà máy sẽ tạo công ăn việc làm cho khoảng trên 800 lao động tại địa phương.