Nhà nước và người dân đều thiệt

Biết là vi phạm nhưng một số hộ dân ở xã Phúc Hà (T.P Thái Nguyên) vẫn xây dựng một loạt các công trình nhằm đón đền bù.

Đây không phải lần đầu tiên, xã Phúc Hà có tình trạng người dân xây dựng không phép với mục đích đón đền bù. Điển hình phải kể đến thời điểm cuối năm 2011, hơn 24 hộ dân tiến hành xây dựng hàng trăm công trình khi biết tin Công ty TNHH một thành viên than Khánh Hòa (gọi tắt là Công ty than Khánh Hòa) chuẩn bị tiến hành thống kê, giải phóng mặt bằng để mởi rộng khai trường Mỏ than. Lần này, tình hình có vẻ khác hơn, nhưng bản chất của vấn đề không thay đổi. Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND T.P Thái Nguyên (sau buổi làm việc với xã ngày 16-4), xã đã phối hợp với các cơ quan chức năng của Thành phố và Công ty than Khánh Hòa tiến hành kiểm tra và xác định 8 điểm xung quanh bãi đổ thải của Mỏ than có nguy cơ sạt lở gây mất an toàn, 288 hộ dân và 7 cơ quan sẽ phải di dời đến địa điểm mới.

Khi biết thông tin này (dù chưa được thông báo chính thức), các hộ dân nằm trong diện sắp phải di dời đã “khẩn trương” mua nguyên vật liệu và tiến hành xây dựng “gấp rút” các công trình như sân, tường rào, cổng, lợp mái tôn… nhằm mục đích đón đền bù… Ngay sau khi nắm được thông tin (ngày 24-4), lãnh đạo UBND T.P Thái Nguyên đã có cuộc làm việc với xã và chỉ đạo UBND xã khẩn trương: Ban hành thông báo yêu cầu các hộ trong diện cần phải di chuyển sắp tới giữ nguyên hiện trạng nhà, đất; yêu cầu nhân dân tự tháo dỡ ngay những công trình xây dựng trái quy định, kiên quyết không để tái diễn…” Ngày 25-4, UBND xã Phúc Hà đã ra quyết định thành lập 4 tổ công tác (gồm cả lực lượng tăng cường từ thành phố) kiểm tra, nhắc nhở và lập biên bản các trường hợp cố tình vi phạm. Theo kết quả tổng hợp của các tổ kiểm tra ngày 25 thì có 8 hộ đang xây dựng với hàng chục công trình, 9 hộ khác đang tập kết vật liệu. Các tổ kiểm tra đã gửi 84 bản thông báo của xã tới các hộ dân đã, đang và có khả năng tiến hành hoạt động xây dựng không phép đón đền bù.

Theo ghi nhận của chúng tôi tại khu vực xóm 13, nơi các hoạt động xây dựng không phép đang diễn ra rầm rộ nhất thì dù đã được nhắc nhở, tuyên truyền nhưng các hộ dân vẫn cố tình xây dựng công khai ngay cả khi lực lượng chức năng “cắm chốt” thường xuyên ở đó. Một công an viên xã Phúc Hà nói: Họ chỉ tạm ngừng khi chúng tôi có mặt, khi các lực lượng vừa “quay lưng” đi thì lại tiếp diễn bình thường. Ông Nguyễn Minh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Phúc Hà cho biết thêm: Các hoạt động xây dựng không phép nhằm đón đền bù diễn ra với tốc độ cao, nhiều trường hợp làm vào ban đêm, nên khi chúng tôi kiểm soát được tình hình thì đã có không ít công trình “hoàn thiện”. Rút kinh nghiệm từ những lần trước, xã đã chủ động phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở trong việc nắm thông tin kịp thời, vào cuộc khẩn trương, quyết liệt hơn nên hy vọng lần này sẽ sớm lập lại được kỷ cương. Những trường hợp đã bị lập biên bản (cố tình vi phạm), chúng tôi sẽ kiên quyết xử lý bằng các hình thức như phạt hành chính, yêu cầu tự phá dỡ và cưỡng chế phá dỡ công trình.

Trong thời gian tới, để hạn chế sự tái diễn tình trạng xây dựng không phép nhằm đón đền bù, xã Phúc Hà bên cạnh việc xử lý kiên quyết những trường hợp cố tình vi phạm theo thẩm quyền, sẽ tăng cường công tác tuyên truyền để mọi người dân hiểu rằng, xây dựng không phép sẽ không được nhận bồi thường khi giải phóng mặt bằng. Vì thế, việc này làm thiệt hại kinh tế cho cả Nhà nước và người vi phạm.

Liên quan đến vấn đề này, xã Phúc Hà đang xây dựng phương án và kế hoạch di dời các hộ dân và công trình nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở gây mất an toàn. Trước hết là ưu tiên di chuyển các hộ dân và công trình nằm trong phạm vi bán kính dưới 50 m tính từ chân bãi đổ thải của Mỏ than. Xã cũng đã phối hợp với các phòng, ban liên quan của thành phố thống nhất được vị trí quy hoạch cho kế hoạch di chuyển sắp tới, với tổng quỹ đất xấp xỉ 25 ha. Trong khi đó, Công ty than Khánh Hòa đã cho dừng đổ thải tại những địa điểm được xác định có nguy cơ mất an toàn, huy động máy móc “quấn” lại vành đai bảo vệ và đang xây dựng phương án hỗ trợ di chuyển…