Điện - có cũng như không

Mang tiếng là có điện lưới Quốc gia, nhưng hơn chục năm nay, một nửa dân số của xã Yên Ninh vẫn sống trong cảnh ăn cơm dưới ánh đèn dầu bởi điện quá yếu. Với nhiều gia đình ở đây, đường điện và các thiết bị chạy điện chỉ dùng để… trang trí, chưa kể các thiết bị này liên tục hỏng.

Đến với bà con xã Yên Ninh vào đúng những ngày hè nóng nực mới thấy hết được những khó khăn trong cuộc sống của những người dân nơi đây khi không thể sử dụng quạt điện để làm mát. Để xua đi cái oi bức, cách duy nhất là họ vẫn phải dùng những chiếc quạt bằng lá cọ. Bà Hà Thị Thơn, xóm Bằng Ninh cho biết: Không riêng gì quạt điện mà tất cả các thiết bị chạy điện khác đều không thể sử dụng được, không ít lần gia đình tôi phải ăn cơm sống vì điện quá yếu, cơm nấu không chín nổi. Chỉ vào đống bóng tuýp đã bị cháy đen, bà cho biết thêm: Điện quá yếu cũng là nguyên nhân dẫn đến hỏng hóc các thiết bị, chỉ tính từ đầu năm đến nay, gia đình tôi đã phải thay hàng chục bóng đèn và 2 chiếc ổn áp cùng một số đồ dùng khác nữa.

Điện yếu, sinh hoạt hằng ngày đã vất vả, đối với những hộ sản xuất kinh doanh có nhu cầu sử dụng điện lớn càng khó khăn gấp bội. Ông Đặng Văn Hiên, chủ doanh nghiệp Thiên Hương ở xóm Bằng Ninh cho biết: Gia đình tôi kinh doanh, chế biến lâm sản, tạo việc làm cho hàng chục lao động tại địa phương. Nhu cầu dùng điện  rất lớn, điện lưới quá yếu khiến chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn. Để sản xuất và đảm bảo điều kiện làm việc cho công nhân cũng như sinh hoạt, tôi đã phải đầu tư 2 máy phát điện loại 10kVA. Việc sử dụng máy phát điện tốn kém gấp nhiều lần so với sử dụng điện lưới, chính vì vậy đã hạn chế việc mở rộng sản xuất kinh doanh của chúng tôi hạn chế rất nhiều…

Qua tìm hiểu mạng lưới điện ở xã, chúng tôi được biết, toàn xã có 5 trạm biến áp là: Yên Ninh 1, 2, 3, Yên Phú và Đồng Danh, trong đó có 3 trạm công suất 100KVA, còn lại là trên 100KVA. Những trạm biến áp này đều được đầu tư lắp đặt từ năm 1999 và 2000. Hệ thống đường dây đã xuống cấp, nhất là đối với đường dây dẫn về các xóm do nhân dân tự bỏ tiền kéo thì càng nghiêm trọng hơn. Trong khi đó xã có tới 16 xóm, trên 1.800 hộ với trên 6.800 nhân khẩu. Hiện nay, chỉ có trạm biến áp Yên Ninh 1 là cung cấp điện ổn định cho khu vực trung tâm xã, còn lại đều trong tình trạng điện chập chờn do quá tải. Riêng trạm biến áp Yên Ninh 2, cung cấp điện cho 4 xóm: Bắc Bé, Suối Bốc, Bằng Ninh, Suối Hang với trên 500 hộ sử dụng. Chính vì quá tải, nên điện năng không đảm bảo cung cấp đủ cho các hộ dân sử dụng, 50% số hộ trong xã luôn trong cảnh thiếu điện. Điện yếu nhất vào buổi tối, thời điểm này bóng điện cũng không thể lên nổi, vì vậy người dân vẫn phải ăn cơm bằng đèn.

\Suối Hang là một trong những xóm khó khăn nhất về điện, xóm có 70 hộ dân thì 50 hộ luôn trong tình trạng có điện cũng như không bởi không thể sử dụng bất cứ thiết bị chạy điện gì, bóng điện chỉ sáng như con đom đóm. Đường dây điện của xóm giờ đây được trải ngay trên mặt đất dọc theo núi lẫn vào lá cây, các công tơ điện cũng được đặt ngay dưới các bụi tre ẩn chứa mối nguy hiểm lớn đối với người dân. Ông Triệu Hữu Ngữ, Trưởng xóm Suối Hang cho biết: Trước đây, bà con trong xóm cũng đã đóng góp tiền kéo đường điện từ trạm biến áp Yên Ninh 2 về xóm, lúc kéo điện bà con cũng dựng cột điện bằng các cây tre, nhưng do thời gian quá lâu, các cây tre này đã mục nát đổ gẫy hết. Giá như điện sử dụng tốt thì chúng tôi sẵn sàng đóng góp tiền tu sửa lại đường dây, nhưng đằng này, từ ngày kéo điện chỉ dùng được vài tháng rồi sau đó có điện cũng như không, nên chúng tôi chẳng sửa lại làm gì cho tốn tiền. Gia đình tôi nhiều năm nay vẫn phải quạt lúa bằng tay, tôi rất muốn tìm hiểu các thông tin về sản xuất nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu cây trồng thế nào cho phù hợp với vùng núi non này trên các phương tiện thông tin đại chúng nhưng ti vi không lên hình được, nên đành chịu.

Đem những vất vả vì thiếu điện của bà con xã Yên Ninh chia sẻ với ông Hà Tiến Châu, Giám đốc Chi nhánh điện Phú Lương, ông cho biết: Trước đây khi đầu tư mạng lưới điện trạm biến áp Yên Ninh 2 lúc đó mới chỉ có khoảng 300 hộ sử dụng, nhưng hiện nay tăng lên trên 500 hộ, nhu cầu sử dụng điện cũng tăng cao dẫn đến quá tải. Để khắc phục tình trạng này, hiện nay tỉnh đã có dự án đầu tư đường điện trung thế tại đây. Theo kế hoạch, trong năm 2012, đường điện này sẽ được hoàn thành và xã Yên Ninh sẽ có lưới điện mới đảm bảo nhu cầu sử dụng của nhân dân.

Đây là thông tin rất đáng vui mừng đối với toàn thể bà con xã Yên Ninh. Tuy nhiên, sự đổi thay này có đến được với bà con đúng hẹn hay không vẫn còn phải trông chờ vào sự tích cực của ngành Điện.