Nước sạch góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống ở Khôi Kỳ

Chính thức đưa vào sử dụng từ tháng 6-2012, công trình nước sinh hoạt tự chảy tại xã Khôi Kỳ (Đại Từ) cấp nước sinh hoạt cho 11 xóm với 736 hộ dân, đạt gần 40% số hộ trong xã, góp phần cải thiện điều kiện sống của người dân ở xã đặc biệt khó khăn này.

Ông Ngô Kim Thịnh, Chủ tịch UBND xã Khôi Kỳ cho biết: Trước đây, hầu hết người dân trong xã dùng nước giếng khơi, trong khi ở nhiều xóm nguồn nước lại không đảm bảo do khu dân cư sinh sống gần nghĩa địa như các xóm Bão Pháo, Sơn Mè, Gò Chòi, Đồng Hoan. Một số xóm như Phú Nghĩa, Gò Gia, Chùa, Đức Long khu dân cư lại liền kề với cánh đồng lúa nên nguồn nước bị thẩm thấu nhiều chất độc hại từ thuốc bảo vệ thực vật. Thậm chí có hộ gia đình gần nghĩa địa mang mẫu nước giếng đi xét nghiệm còn phát hiện có thành phần mỡ trong nước. Vì vậy, khỏi phải nói bà con đã vui mừng thế nào khi có công trình nước sạch được đầu tư về xã.

Công trình nước sinh hoạt tự chảy tại xã Khôi Kỳ thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn, trị giá trên 8 tỷ đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 90%, nhân dân đối ứng 10%, ngoài ra người dân trong xã đã hiến đất và tài sản trên đất trị giá gần 1 tỷ đồng để chôn lấp đường ống và đặt các điểm điều tiết nước. Sau 2 năm thi công, đến cuối năm 2011, công trình đã được đưa vào cho nhân dân dùng thử nghiệm miễn phí.

Bãi Pháo là một trong số những xóm khu dân cư nằm liền kề ngay dưới chân nghĩa địa của xóm, hầu hết các giếng tự đào của bà con nguồn nước đều bị ô nhiễm. Ông Phạm Văn Đông, Bí thư Chi bộ phấn khởi chỉ vào vòi nước sạch được đặt ngay trước cửa nhà: Trước đây, giếng của nhiều nhà trong xóm có váng như váng mỡ, nước đun sôi rồi vẫn đỏ quạch. Nhiều nhà phải mua nước lọc đóng bình hoặc đi xin nước ở nơi khác về để nấu ăn và uống. Nước giếng chỉ để tắm giặt, nhưng cũng chỉ được vài bận quần áo trắng ố hỏng hết. Giờ thì tốt rồi, nước máy trong vắt, đảm bảo chất lượng, ăn cơm, uống nước thấy ngon miệng hơn.

Chỉ đi mua hoặc xin nước về ăn đã cực, nhưng giếng nước của gia đình anh Vũ Thái Sơn cùng xóm ngay đến để tắm giặt cũng không đảm bảo nên khi có nước sạch về tới tận nhà, anh đã ví “nhà mình ngang bắt được vàng”. Anh chia sẻ: Gia đình tôi đã 3 lần khoan giếng vẫn không dùng được vì khi tắm nước giếng mọi người đều bị mẩn ngứa, khổ nhất là lũ nhỏ, có hôm tắm xong gãi xây xát hết người. Giờ nước máy sạch chảy về tận nhà, giá cả hợp lý, mỗi tháng nhà tôi dùng hết khoảng 5, 6 khối là thoải mái.

Gia đình chị Nguyễn Thị Huyền xóm Sơn Mè trước đây vừa ăn, uống bằng nước giếng vừa sợ vì xung quanh nhà chị là mương nước thải. Nhà hàng xóm nuôi lợn với số lượng lớn, lại là điểm giết mổ gia súc nên nước giếng nhà chị cũng bị ảnh hưởng. Chị tâm sự: Nhà tôi có bố mẹ già và con nhỏ, trước đây dùng nước giếng thỉnh thoảng các cụ bị đau mắt rất lâu khỏi, còn bọn trẻ nhiều khi hay mắc bệnh tiêu chảy. Từ ngày có nước sạch về tận nhà sức khỏe của mọi người trong gia đình tôi được cải thiện hẳn.

Tuy nhiên, khi mới đưa vào khai thác công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy ở Khôi Kỳ có tỷ lệ thất thoát nước lên đến 60%. Nguyên nhân do một gia đình đã lợi dụng buổi đêm để tháo nước xuống ao và tưới chè. Trước tình hình đó, đơn vị quản lý công trình là Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh môi trường  đã phối hợp với UBND xã đề ra quy chế quản lý công trình. Cụ thể, UBND xã tăng cường tuyên truyền và yêu cầu các hộ dân ký cam kết sử dụng nước đúng mục đích và phải có trách nhiệm bảo vệ công trình. Những gia đình cố tình để thất thoát nước sẽ bị phạt. Đã có 9 gia đình trong xã bị phạt hành chính vì có hành vi lấy trộm nước. Bằng hình thức này, ý thức tham gia bảo quản và sử dụng hợp lý nguồn nước của người dân đã được nâng lên. Từ đầu năm 2013 đến nay, lượng nước thất thoát chỉ còn 20% và công trình đang được khai thác một cách hiệu quả.

Ông Ngô Kim Thịnh, Chủ tịch UBND xã bày tỏ: Trong thời gian tới chúng tôi mong muốn hệ thống nước sạch này sẽ vươn thêm sang 2 xóm khó khăn là Đồng Cà và Gốc Quéo, để có nhiều hơn bà con được thụ hưởng nguồn nước đảm bảo hợp vệ sinh.