Lưu lượng phương tiện tham gia vận tải quá lớn, tình trạng xe ô tô chở hàng quá tải ngày càng phổ biến đã làm cho tuyến đường tỉnh 269 (ĐT 269) hiện nay bị xuống cấp nghiêm trọng…
Đường hỏng do xe chở quá tải
Tuyến ĐT 269 Chùa Hang đi Hợp Tiến có chiều dài 27,3km, tải trọng cho phép đối với xe vận tải là 25 tấn (bao gồm tự trọng xe và hàng trên xe) và 10 tấn/1 trục xe. Hiện nay, trên tuyến đường này xuất hiện tình trạng xe ô tô 3 trục bánh và 4 trục bánh chở quặng từ thị trấn Trại Cau về thị trấn Chùa Hang rồi tỏa đi các tuyến vượt quá tải trọng thiết kế của cầu đường.
Đi dọc tuyến đường ĐT 269 từ Chùa Hang đến Hợp Tiến chúng tôi thấy trên mặt đường rất nhiều thùng, vũng sâu tới 30-40 cm. Nhiều đoạn đường từ xã Linh Sơn đến Nam Hòa đi Trại Cau mặt đường bị lột hết lớp thảm nhựa còn trơ lại đá, đất đỏ. Từ thị trấn Trại Cau đi xã Cây Thị nhiều đoạn đường xuất hiện ổ gà, đường bị vỡ, nứt...
Chị Lê Thị Bình, xóm Thanh Chử, xã Linh Sơn (Đồng Hỷ) bức xúc: “Ngày xưa đường đất nhân dân chúng tôi mơ ước có con đường nhựa để đi lại đỡ vất vả. Giờ có đường nhựa cũng như không, đất đá lổn nhổn, ổ gà, ổ voi dày đặc trên mặt đường khiến việc đi lại rất nguy hiểm. Nhà tôi bán hàng tạp hóa ngay bên đường nên hàng ngày chứng kiến nhiều xe quá tải chở quặng lặc lè từ Trại Cau đi qua khu vực này ra Chùa Hang. Những ngày nắng nóng thì kéo theo bụi mù mịt, hôm mưa người đi đường không để ý thì bị té bắn bẩn hết quần áo”.
Gặp anh Trần Văn Chính ở xóm Đầm Diềm, xã Nam Hòa trên đường anh đi mua thức ăn chăn nuôi, biết chúng tôi tìm hiểu viết bài về sự xuống cấp của tuyến đường này, anh bảo: “Nếu chị vào đây tầm 8-9 giờ sáng, 11 giờ trưa, 3 giờ chiều hoặc chập tối thì mới thấy xe chở quặng đi lại rầm rập như con thoi. Trung bình mỗi xe 1 ngày chở khoảng 3-4 chuyến. Xe chở quặng thì toàn xe tải trọng lớn, trọng lượng của xe và hàng lên tới 60-70 tấn thì làm gì đường chẳng nát”. Còn anh Nguyễn Văn Tuấn, nhà xóm Tân Lập, xã Linh Sơn ngay sát Trạm kiểm tra khoáng sản của huyện Đồng Hỷ tỏ ra bức xúc hơn: “Nhà tôi ở ngay sát mặt đường, mỗi lần xe chở quặng chạy qua là cửa nhà rung lên bần bật. Mà tôi thấy lái xe cũng chỉ vào Trạm kiểm tra khoáng sản ký giấy tờ rồi đi luôn, chẳng thấy bao giờ bị công an bắt hạ tải mới được đi cả. Vậy thử hỏi cái trạm này lập ra để làm gì?”. Ngay trong buổi tiếp xúc cử tri ngày 2/7/2013 của đại biểu HĐND huyện Đồng Hỷ tại xã Linh Sơn, các cử tri cũng có nhiều ý kiến đề nghị tuyến đường tỉnh 269 xuống cấp nghiêm trọng chủ yếu là do xe chở quá khổ, quá tải đi lại nhiều lần, cần có biện pháp xử lý…
Chở quá tải vẫn không bị phạt
Làm việc với Sở Giao thông Vận tải, ông Hoàng Minh Đức, Phó Chánh Thanh tra cho biết: Chúng tôi đã tham mưu cho lãnh đạo Sở có văn bản gửi đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các doanh nghiệp như: Doanh nghiệp Anh Thắng, Công ty cổ phần Luyện kim đen, Công ty cổ phần Nhẫn… không được sử dụng các loại xe ô tô 3 trục bánh và 4 trục bánh chở quặng quá tải theo thiết kế của cầu, đường trên tuyến. Đồng thời, khi phê duyệt phương án vận chuyển quặng, đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường không cho các doanh nghiệp đăng ký các loại xe ô tô từ 3 trục bánh và 4 trục bánh hoạt động trên tuyến đường ĐT 269. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì Sở Tài Nguyên và Môi trường vẫn phê duyệt phương án vận chuyển quặng sắt từ khu vực Mỏ sắt Trại Cau cho một số doanh nghiệp với đa số xe đăng ký đều từ 3 trục đến 4 trục bánh. Thực tế lực lượng Thanh tra của Sở rất mỏng, hiện có 6 thanh tra viên. Để xử lý được các xe chở quá tải, chúng tôi phải phối hợp với các lực lượng khác như công an, quản lý thị trường”.
Trên ĐT 269 có 2 Trạm kiểm tra khoáng sản liên ngành của huyện Đồng Hỷ, đặt tại xóm Tân Lập, xã Linh Sơn và xóm Cầu Lưu, xã Tân Lợi. Theo Đại úy Nguyễn Thanh Tùng, Đội phó Đội Cảnh sát Kinh tế, Công an huyện Đồng Hỷ: “Ở các Trạm này này có cán bộ của Đội Quản lý thị trường, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Ban Chỉ huy Quân sự huyện, Phòng Bảo vệ Mỏ sắt Trại Cau và Công an huyện là cơ quan thường trực. Thời điểm trước, tình trạng khai thác quặng trái phép nhiều thì tất cả các lực lượng trên đều thường trực. Hiện nay, thường trực tại Trạm 24/24 giờ chỉ có lực lượng Công an và Bảo vệ Mỏ sắt. Khi các xe chở quặng qua, Trạm có nhiệm vụ kiểm tra xem doanh nghiệp có phương án vận chuyển không; có hóa đơn hoặc phiếu xuất kho; phiếu cân hàng và biển kiểm soát xe ô tô có trùng với đăng ký của doanh nghiệp thì cán bộ của Trạm ký xác nhận vào hóa đơn cho doanh nghiệp vận chuyển, đồng thời lập sổ theo dõi… Do Trạm không có cân nên không thể kiểm tra thực tế là tải trọng hàng hóa ghi trong phiếu cân của doanh nghiệp có đúng với thực tế không nhưng bằng con mắt quan sát thực tế so sánh với phiếu cân của doanh nghiệp thì đa số các xe đều vượt tải trọng thiết kế của cầu và đường”.
Làm việc tại Trạm kiểm tra khoáng sản đặt tại xóm Tân Lập, xã Linh Sơn chúng tôi nhận thấy hiện có 6 doanh nghiệp đăng ký và được cấp phép vận chuyển quặng từ khu vực mỏ sắt Trại Cau và các xã lân cận như Cây Thị, Nam Hòa, đi các tuyến, xa nhất là vận chuyển xuống cảng Đa Phúc. Trong đó, doanh nghiệp đăng ký ít nhất cũng gần 20 xe ô tô vận chuyển quặng, nhiều nhất là trên 200 xe. Các xe đăng ký đều là xe 3 trục bánh và 4 trục bánh. Xem cuốn sổ ghi chép của Trạm, chúng tôi nhận thấy các xe đều chở quá tải trọng thiết kế của cầu và đường. Hầu hết số lượng ghi trên hóa đơn hàng đều trên 20 tấn, trung bình trên 50 tấn, cá biệt có xe chở gần 60 tấn quặng. Có doanh nghiệp 1 ngày chở thấp nhất 40 chuyến, cao nhất 85 chuyến.
Tuy nhiên những xe chở quá tải trọng thiết kế của cầu và đường vẫn thản nhiên lưu thông vì Đội liên ngành không có chức năng xử phạt, Đội chỉ có thể xử phạt quá tải nếu có lực lượng cảnh sát giao thông phối hợp. Hơn nữa, Trạm kiểm tra cũng không có phương tiện để kiểm tra tải trọng thực tế của các xe. Theo báo cáo của Đội Cảnh sát Giao thông Công an huyện Đồng Hỷ thì 6 tháng đầu năm Đội cũng chỉ xử phạt được 27 trường hợp chở hàng vượt quá trọng tải trên tuyến đường này!.
Việc các doanh nghiệp đẩy mạnh việc khai thác, sản xuất, chế biến khoáng sản phục vụ nhu cầu trong tỉnh và thông thương ra ngoài tỉnh là điều tất yếu. Song, nếu không có sự quản lý, giám sát chặt chẽ của các cơ quan chức năng nhằm xử lý nghiêm các trường hợp xe quá tải tham gia giao thông, kịp thời bố trí nguồn vốn để tu sửa các tuyến đường, thì ĐT 269 sẽ xuống cấp nghiêm trọng hơn nữa.