Trước ngày khai giảng năm học mới (5-9) ít giờ, vào hồi 21 giờ 30 phút ngày 4-9, các thầy giáo, cô giáo và học trò Trường THCS Can Hồ A, huyện Sa Pa phải chịu nỗi đau quá lớn, khi hàng chục người bị lũ quét cuốn đi gây thương tích nặng hoặc mất tích. Các cấp chính quyền, đoàn thể của tỉnh Lào Cai đang khẩn trương khắc phục hậu quả, nhanh chóng ổn định cuộc sống và sản xuất của người dân.
Sáng 5-9, trời mưa nặng hạt, con thác Lạnh gầm gừ, tuôn nước nhấn chìm đường vào thôn Can Hồ A, xã Bản Hồ. Theo chân các cán bộ, chiến sĩ của Công an huyện Sa Pa và Ðại đội 20 trinh sát của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lào Cai, chúng tôi cắm cúi lội bộ trên bùn lầy, lấp đầy củi rác để đến hiện trường xảy ra vụ lũ quét. Thôn Can Hồ A gồm những dãy nhà ở của giáo viên Trường THCS và nhiều nhà đồng bào dân tộc Dao và Mông, nằm ven đường liên xã, sát trụ sở UBND xã Bản Khoang. Trận lũ quét dữ dội xảy ra vào lúc 21 giờ 30 phút ngày 4-9 đã biến nơi đây thành một bình địa hoang tàn. Lũ dữ bẩy tung những tảng đá lớn, đường kính 5 đến 6 m; làm gãy đổ những cây cổ thụ; cuốn phăng nhà cửa của người dân trên đường đi của nó. Khi lũ đi qua, Can Hồ A, thôn khá giả nhất của xã vùng sâu Bản Khoang chỉ còn ngổn ngang đá tảng, cột kèo nhà lẫn trong bùn đất nhão. Theo thống kê của Ban PCLB và TKCN tỉnh Lào Cai, lũ quét đã cuốn mất tích 11 người (trong đó có năm trẻ em), làm bị thương 12 người (trong đó có nhiều giáo viên của Trường THCS Can Hồ A), cuốn trôi 14 ngôi nhà cùng toàn bộ tài sản. Ðường liên xã Bản Khoang - Tả Giàng Phình bị ách tắc, do hàng trăm mét khối đá tảng tràn lấp mặt đường.
Ðiều khiến mọi người xót xa, thương cảm là hàng trăm em học sinh của Trường THCS Can Hồ A không được dự lễ khai giảng, dù đã chuẩn bị chu tất từ trước đó một ngày. Giữa đống đổ nát, nhiều học sinh lăn vào đào bới bùn đất, khiêng những tảng đá lớn để dọn dẹp nhà cửa còn sót lại. Ngay sau khi lũ quét xảy ra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Thanh Dương đã vượt thác Lạnh vào tận hiện trường trực tiếp chỉ đạo các ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT), Giao thông vận tải, Y tế, Công an, Quân đội và chính quyền huyện Sa Pa tập trung ưu tiên tìm kiếm người bị mất tích, mai táng những nạn nhân bị chết, lo lương thực và chỗ ở cho những gia đình bị trôi mất nhà ở. Ngay trong ngày 5-9, Công an tỉnh Lào Cai đã điều động hơn 30 chiến sĩ của Phòng cảnh sát PCCC dùng xe ô-tô chuyên dụng đến thôn Can Hồ A cùng với lực lượng tại chỗ tìm kiếm người mất tích, tài sản, khắc phục hậu quả lũ quét.
Ðại tá Thái Minh Ðường, Chỉ huy phó kiêm Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lào Cai cho biết, đã điều động đến hiện trường hơn 50 người, bao gồm các chiến sĩ của C20 trinh sát, để tìm kiếm nạn nhân bị mất tích, dọc theo con suối Bản Khoang; số còn lại giúp đồng bào ổn định chỗ ăn, ở trước mắt. Ðơn vị cũng đã chuẩn bị một số lều bạt dã chiến để dựng tạm cho bà con ở trong đêm.
Ngành giao thông vận tải chủ động điều động tất cả các máy xúc, máy ủi đang thi công các công trình ở gần nơi xảy ra lũ quét tổ chức bốc xúc đất đá, san gạt cây cối gãy đổ, thông từng đoạn đường, tạo điều kiện thuận lợi cho lực lượng cứu hộ vào hoạt động. Hội Chữ thập đỏ tỉnh Lào Cai đã chuyển tới trụ sở UBND xã Bản Khoang 25 kiện mì tôm, ba thùng quần áo, và bước đầu hỗ trợ gia đình mỗi nạn nhân tử vong hai triệu đồng, mỗi người bị thương một triệu đồng.
Theo Phó Giám đốc Sở NN và PTNT Nguyễn Thanh Dự, đây là trận lũ quét mạnh, gây hậu quả nặng nề về người và tài sản của Nhà nước và người dân. Vệt lũ quét rộng từ 200 đến 500 m, kéo dài gần 3 km, dọc theo khu dân cư thôn Can Hồ A. Ước tính thiệt hại trận lũ gây ra khoảng 200 tỷ đồng. Do có sự chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ, đến cuối ngày 5-9, lực lượng cứu hộ đã tìm thấy thi thể của chín nạn nhân bị lũ cuốn mất tích. Những người bị trôi mất nhà cửa được phân tán đến ở nhờ nhà người thân hoặc đến ở tạm trụ sở UBND xã. Người dân Can Hồ A đang rất cần sự sẻ chia từ cộng đồng, để giúp họ vượt qua nỗi đau, mất mát lớn này.