Đối chiếu với các tiêu chuẩn thành lập thành phố thuộc tỉnh quy định tại điều 4, Nghị định số 62/2011/NĐ-CP của Chính phủ Về thành lập thành phố thuộc tỉnh, thị xã, quận, phường, thị trấn thì T.X Sông Công đã đạt được 5/10 tiêu chuẩn. Trong 5 tiêu chuẩn thị xã chưa đạt, có 3 tiêu chuẩn thị xã dự kiến sẽ hoàn thiện đúng tiến độ, còn 2 tiêu chuẩn là Quy mô dân số và hoàn thiện Hệ thống các công trình hạ tầng đô thị thì cần sự vào cuộc tích cực của các ban, ngành liên quan mới có thể hoàn thiện được theo đúng tiến độ.
T.X Sông Công triển khai thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 21-11-2011 về xây dựng và phát triển T.X thành thành phố trực thuộc tỉnh vào năm 2015 trong tình hình kinh tế trong nước và thế giới có nhiều diễn biến bất lợi, gây ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp và giảm thu hút đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng của thị xã. Với các biện pháp nỗ lực vượt qua khó khăn, đến nay, thị xã đã hoàn thiện được 5 tiêu chuẩn là: Chức năng đô thị; Đã được cấp thẩm quyền công nhận là đô thị loại III trở lên; Mật độ dân số khu vực nội thị đạt từ 6 nghìn người/km2 trở lên; Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp khu vực nội thành đạt từ 80% trở lên; Tỷ trọng công nghiệp - xây dựng và thương mại - dịch vụ trong cơ cấu kinh tế đạt từ 80%. Để được công nhận là thành phố, thị xã phải đạt được 5 tiêu chuẩn còn lại gồm: Quy mô dân số đạt từ 150 nghìn người trở lên; Hoàn thiện hệ thống các công trình hạ tầng đô thị; Có quy hoạch chung đô thị được cấp có thẩm quyền phê duyệt và có từ 70% trở lên các đơn vị hành chính trực thuộc có quy hoạch chi tiết. Tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cùng cấp trực thuộc đạt từ hai phần ba trở lên; Thời gian xây dựng đồng bộ từ 1 năm trở lên.
Trao đổi với chúng tôi về việc làm thế nào để hoàn thiện được 5 tiêu chuẩn trên, đồng chí Nguyễn Khắc Lâm, Phó Bí thư Thị ủy, Chủ tịch UBND thị xã cho biết: Trong số 5 tiêu chuẩn chưa đạt được trên chúng tôi đã tập trung tổ chức triển khai các nhiệm vụ trọng tâm và có thể hoàn thiện được 2 tiêu chuẩn là: có quy hoạch chung đô thị được cấp có thẩm quyền phê duyệt và có từ 70% trở lên các đơn vị hành chính trực thuộc có quy hoạch chi tiết; tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cùng cấp trực thuộc đạt từ hai phần ba trở lên. Các biện pháp cụ thể để thực hiện hoàn thiện 2 tiêu chuẩn này là, thị xã đã triển khai phân khu 6 phường nội thị, trong đó có 3 phường đã quy hoạch xong, 3 phường còn lại dự kiến sẽ hoàn chỉnh quy hoạch trong quý IV của năm 2013. Bên cạnh đó, cả 4/4 xã đang triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới đều đã phê duyệt xong quy hoạch. Như vậy, trong năm 2013, thị xã sẽ thực hiện xong tiêu chuẩn có quy hoạch chung đô thị được cấp có thẩm quyền phê duyệt và có từ 70% trở lên các đơn vị hành chính trực thuộc có quy hoạch chi tiết. Hiện tại, thị xã đang tập trung xây dựng xã Vinh Sơn và Bá Xuyên cơ bản hoàn thành tiêu chí nông thôn mới vào năm 2014. Trong lộ trình, thị xã sẽ đề nghị UBND tỉnh cho quy hoạch phân khu 1 xã để có cơ sở nâng cấp 1 xã thành phường vào năm 2015. Như vậy, dự kiến sẽ hoàn thành tiêu chuẩn 9 - Tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cùng cấp trực thuộc đạt từ hai phần ba trở lên vào năm 2015.
Tuy nhiên, theo ông Lâm khó khăn nhất của chúng tôi là hoàn thiện được 2 tiêu chuẩn về Quy mô dân số và tiêu chuẩn về hoàn thiện Hệ thống các công trình hạ tầng đô thị. Hiện tại, thị xã Sông Công có quy mô dân số quy đổi gần 80 nghìn người, thiếu so với tiêu chuẩn thành phố 70 nghìn người. Với đặc điểm là một đô thị công nghiệp, Sông Công đẩy mạnh thu hút đầu tư phát triển Công nghiệp, lấp đầy KCN Sông Công I, KCN Sông Công II 250ha, cụm công nghiệp Bá Xuyên 48,5ha và các cụm công nghiệp nhỏ khác của thị xã giai đoạn 2012 - 2015 dự kiến sẽ thu hút số lượng công nhân đạt khoảng 30 đến 35 nghìn lao động đến làm việc. Tuy nhiên, số lượng này chưa đủ để thị xã hoàn thành tiêu chuẩn về quy mô dân số. Để hoàn thiện được tiêu chuẩn này, thị xã cần mở rộng địa giới hành chính về phía Đông gồm xã Lương Sơn, Thành phố Thái Nguyên, một phần của xã Hồng Tiến, Phổ Yên tiếp giáp với thị xã. Tổng diện tích mở rộng là 1.000ha với 8 nghìn dân. Nếu như tỉnh chỉ đạo quyết liệt và 2 địa phương bạn ủng hộ, thì dự kiến đến năm 2014, T.X Sông Công sẽ hoàn thiện tiêu chuẩn 3 về quy mô dân số. Chúng tôi đề nghị tỉnh đồng ý cho thị xã mở rộng địa giới như đề xuất ở trên, các ban ngành chức năng nhanh chóng hoàn thiện thủ tục liên quan để thị xã có thể thực hiện được tiêu chuẩn về quy mô dân số.
Đối với tiêu chuẩn hoàn thiện Hệ thống các công trình hạ tầng đô thị, theo quy định tại khoản 5 Điều 12 Nghị định số 42/2009/NĐ-CP ngày 7-5-2009 của Chính phủ về việc phân loại đô thị thì hệ thống các công trình hạ tầng của thị xã còn 10 dự án, công trình dự kiến đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách với tổng giá trị đầu tư là trên 500 tỷ đồng. Trong đó có 3 công trình trung tâm văn hóa, thể thao, 2 công trình trung tâm thương mại - dịch vụ, 1 công trình đầu mối giao thông, 1 khu không gian công cộng của đô thị. Trên thực tế, đây là tiêu chuẩn khó khăn nhất trong thực hiện 10 tiêu chuẩn để Sông Công nâng cấp thành thành phố. Chúng tôi cũng đề nghị tỉnh có sự hỗ trợ đặc biệt về kinh phí và cơ chế để Sông Công có thể hoàn thành tiêu chuẩn này, phát triển thành thành phố đúng tiến độ đề ra.