Quản lý chặt chẽ các cơ sở y tế sử dụng thiết bị bức xạ

Thái Nguyên hiện có khoảng 40 cơ sở khám, chữa bệnh sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ. Việc ứng dụng năng lượng nguyên tử đã mang lại hiệu quả to lớn trong chẩn đoán bệnh. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát chặt chẽ thì rất dễ gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người nhất là các chứng bệnh nan y.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, do nhiều nguyên nhân, hàng năm tình trạng vi phạm về an toàn bức xạ hạt nhân (ATBXHN) vẫn xảy ra, tuy không nghiêm trọng nhưng phần nào ảnh hưởng đến môi trường và chất lượng cuộc sống xung quanh khu vực có ứng dụng năng lượng nguyên tử. Điều đó, đòi hỏi cần có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn lĩnh vực này. Trao đổi cùng chúng tôi, đồng chí Đỗ Đức Thụ, Chánh Thanh tra Sở Khoa học & Công nghệ cho biết: “Để quản lý chặt chẽ việc ứng dụng năng lượng nguyên tử trong các lĩnh vực nói chung, công tác khám, chữa bệnh nói riêng, khi các cơ sở có sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ đều được các phòng chuyên môn của Sở hướng dẫn chặt chẽ về thủ tục hành chính, việc khai báo, lưu giữ, sử dụng nguồn bức xạ, công tác đảm bảo an toàn… Đồng thời, hằng năm, chúng tôi đều thành lập đoàn Thanh tra liên ngành để kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc, nhắc nhở cũng như xử phạt để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm”.

Để tìm hiểu về vấn đề này, chúng tôi đến Bệnh viện Trường Đại học Y Dược  Thái Nguyên, nơi đang đăng ký 3 máy X-quang chuyên dùng. Th.s BSCKII Nguyễn Vũ Phương, Giám đốc Bệnh viện cho biết: “Bệnh viện đang sử dụng thiết bị X-Quang chẩn đoán nhiều bệnh. Để đảm bảo về ATBXHN, khi Bệnh viện mua các thiết bị mới liên quan đến vấn đề ATBXHN, chúng tôi đều lập hồ sơ xin cấp phép sử dụng các thiết bị X-Quang. Các nhân viên làm ở bộ phận này đều có đầy đủ chứng chỉ. Trong quá trình vận hành đều có kế hoạch ứng phó sự cố tại trước bàn điều khiển”.

Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược là một trong nhiều cơ sở y tế trên địa bàn thực hiện khá tốt các quy định về ATBXHN. Thực tế kết quả thành tra liên ngành về đo lường, ATBXHN năm 2013, trên địa bàn tỉnh với sự tham gia của Thanh tra Sở Khoa học & Công nghệ, Trung tâm Kiểm định tiêu chuẩn đo lường chất lượng tỉnh và Thanh tra Sở Y tế đối với 16 cơ sở y tế (trong đó 6 bệnh viện đa khoa, 2 chuyên khoa và 8 phòng khám) trên địa bàn tỉnh có sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ và các phương tiện đo dùng trong khám, chữa bệnh cho người dân cho thấy: Về ATBXHN hầu hết các cơ sở chấp hành tốt các quy định về khai báo cấp phép, lập và quản lý hồ sơ nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ, hồ sơ nhân viên bức xạ. Toàn bộ cơ sở được thanh tra đều có quyết định bổ nhiệm người phụ trách ATBX, trang bị đầy đủ liều kế cá nhân cho nhân viên bức xạ, xây dựng nội quy ATBX, quy trình vận hành thiết bị, kế hoạch ứng phó sự cố, kiểm soát liều chiếu xạ đối với nhân viên bức xạ, đối với công chúng... Tuy nhiên, việc thực hiện theo dõi đánh giá liều kế cá nhân của nhân viên bức xạ và lập hồ sơ theo dõi sức khỏe định kỳ cho nhân viên bức xạ ở một số cơ sở nhỏ lẻ, ở vùng sâu, vùng xa còn chưa đầy đủ, đều đặn. Một số cơ sở có thiết bị bức xạ bị hỏng đang chờ thanh lý hoặc đã tháo dỡ để trong kho nhưng không làm thủ tục khai báo hoặc làm công văn khai báo gửi Sở Khoa học & Công nghệ. Công tác báo cáo thực trạng ATBX hằng năm cho cơ quan quản lý không thường xuyên, đầy đủ. Qua thanh tra, phát hiện 1 cơ sở ở xã Hùng Sơn, Đại Từ vi phạm về quy định khai báo thiết bị bức xạ với cơ quan quản lý Nhà nước (trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày có thiết bị bức xạ). Song xét thấy sai phạm của cơ sở do nhận thức chưa đầy đủ, sự thiếu hiểu biết về pháp luật, sau khi lập biên bản vi phạm hành chính, xử phạt cảnh cáo cơ sở, Đoàn thanh tra đã hướng dẫn cơ sở thực hiện khai báo với cơ quan quản lý Nhà nước theo quy định của pháp luật. Cũng theo đồng chí Đỗ Đức Thụ, Chánh Thanh tra Sở Khoa học & Công nghệ: Qua kết quả thanh tra các nội dung tại các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh cho thấy đã có sự chuyển biến rõ rệt về vấn đề đảm bảo ATBXHN. Nếu như năm 2012 số có 3 cơ sở vi phạm về lĩnh vực này, chiếm 14,28% số cơ sở thanh tra; thì năm 2013 số vi phạm giảm xuống còn 1 cơ sở,  chiểm 6,25% số cơ sở thanh tra).

Thông qua kết quả thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về năng lượng nguyên tử cũng như các quy định pháp luật của các cơ sở y tế sử dụng thiết bị bức xạ và các thiết bị y tế khác đã góp phần tăng cường công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực này. Đồng thời nâng cao hiểu biết pháp luật cho các tổ chức, cá nhân, góp phần đưa các hoạt động khám, chữa bệnh của cơ sở y tế mang lại hiệu quả khám, chữa bệnh cao cho nhân dân, đảm bảo an toàn cho môi trường và xã hội.