Ngăn ngừa văn bản quy phạm pháp luật… phạm luật!

Qua các đợt kiểm tra mới đây của Phòng Tư pháp T.P Thái Nguyên đã phát hiện lượng lớn các loại văn bản quy phạm pháp luật, văn bản áp dụng pháp luật do 28 phường, xã trên địa ban hành có vi phạm về thể thức và nội dung. Không ít văn bản quy phạm pháp luật, văn bản áp dụng pháp luật do phường, xã ban hành trái quy định của pháp luật, vượt thẩm quyền; quá thời hạn thi hành; sai địa chỉ, thời gian…

Đây là vấn đề đáng cảnh báo bởi thể hiện sự thiếu nghiêm túc, thiếu hiểu biết của một số cán bộ đang công tác tại các phường, xã trong quá trình tham mưu, thẩm định trước khi ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản áp dụng pháp luật (Nghị quyết của HĐND và quyết định của UBND). Lỗi sai về thể thức như đánh số văn bản, ngày tháng, hình thức thể hiện thì không quá nguy hiểm, dễ khắc phục nhưng văn bản quy phạm pháp luật sai so với quy định của pháp luật, vượt quá thẩm quyền, quá thời hạn thi hành cần cơ quan chức năng có thẩm quyền kiểm điểm nghiêm túc, đưa ra biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Qua kiểm tra 3.643 nghị quyết, quyết định (chiếm khoảng 50% số văn bản đã ban hành) của 14 phường, xã, Phòng Tư pháp T.P Thái Nguyên đã phát hiện có 89 văn bản sai về thể thức, 21 văn bản sai về nội dung. Đơn cử như: HĐND phường Tân Long đã ra Nghị quyết về cấp kinh phí hoạt động cho các đoàn thể của phường với mức 8 triệu đồng/năm (trong khi quy định của Bộ Tài chính và Nghị quyết của HĐND cấp trên chỉ ở mức 4,5 triệu đồng/năm); UBND phường Quang Trung ban hành nhiều Quyết định xử phạt hành chính trái thẩm quyền và quá thời hiệu thi hành…

Ông Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng phòng Tư pháp T.P Thái Nguyên cho biết: “Đây là vấn đề nghiêm trọng vì cơ quan quản lý Nhà nước thực thi pháp luật cần phải làm đúng quy định của pháp luật và còn có nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho các tầng lớp nhân dân. Đặc biệt, đối với các quyết định xử phát vi phạm hành chính quá thời hiệu, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện để đòi lại số tiền đã nộp. Do vậy, chúng tôi đang tham mưu với lãnh đạo UBND T.P Thái Nguyên thành lập đoàn kiểm tra việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật đối với 14 phường, xã còn lại trong tháng 6 và tháng 7 tới để tiếp tục kiểm soát, thẩm tra nhằm kịp thời phát hiện những sai phạm trong quá trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Từ đó, sẽ giúp đỡ các đơn vị từng bước khắc phục hạn chế, tồn tại trong công tác này”.

Các phường, xã của T.P Thái Nguyên có lợi thế hơn cấp xã của 8 huyện, thị khác trong tỉnh vì 100% cán bộ tư pháp và các chức danh chuyên môn khác đều có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên; lãnh đạo UBND, HĐND có năng lực. Vậy tại sao vẫn để xảy ra tình trạng ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản áp dụng pháp luật vi phạm về thể thức và nội dung? Một số lãnh đạo phường, xã khi trả lời câu hỏi này đều có chung một ý đó là quá tin vào trình độ chuyên môn, sự tham mưu của cán bộ cấp dưới, thực hiện không đầy đủ quy trình và có cả phần thiếu hiểu biết, cập nhật các văn bản hướng dẫn pháp lý của cơ quan chuyên môn cấp trên. Khi được cơ quan tư pháp chỉ rõ về những thiếu sót, sai phạm trong quá trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật, các phường, xã đã nghiêm túc tiếp thu và có biện pháp khắc phục.

Mỗi năm, các phòng, ban, đơn vị là cơ quan quản lý Nhà nước và 28 phường, xã của T.P Thái Nguyên ban hành gần 3 vạn văn bản quy phạm pháp luật, văn bản áp dụng pháp luật để thực hiện vai trò quản lý Nhà nước trên mọi lĩnh vực, phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy, việc có một số văn bản quy phạm pháp luật chưa đúng về thể thức, nội dung là điều khó tránh nhưng cũng cần sớm có sự chuyên nghiệp hóa, thường xuyên kiểm tra, thẩm tra trước khi ban hành để phòng ngừa sự sai sót như đã nêu ở trên…