Năm 2007, xóm Chiểm 1, xã Quân Chu (Đại Từ) được Nhà nước đầu tư xây dựng công trình nước sạch tự chảy với số vốn trên 1 tỉ đồng để cấp nước cho 60 hộ dân trong xóm. Đến nay, công trình đã bị xuống cấp nghiêm trọng, nguồn nước cung cấp cho người dân không đủ sử dụng, nhất là vào mùa khô, người dân sở tại và chính quyền địa phương hiện chưa có biện pháp khắc phục, sửa chữa…
Công trình nước sạch xóm Chiểm 1 lấy nguồn nước từ suối Khuôn Vụ, qua hệ thống bể lọc, sau đó dẫn nước theo đường ống chính về xóm rồi cấp nước đến từng hộ gia đình. Khoảng cách từ bể lọc đến các hộ dân sử dụng có chiều dài khoảng 1km, hộ xa nhất là 1,5km, theo thiết kế, nguồn nước sạch của công trình này có thể đáp ứng đủ cho hơn 100 hộ dân. Thời gian đầu khi đưa vào sử dụng, lượng nước cung cấp cho người dân ổn định nên nhiều hộ dân đã phá bỏ giếng đào để sử dụng nước của hệ thống, tuy nhiên hiện nay, công trình đã xuống cấp nên chỉ có 20 hộ dân được sử dụng nước thường xuyên, 10 hộ dân chỉ có nước sử dụng vào mùa mưa khi khe suối có nhiều nước, các hộ còn lại thường không có nước để sử dụng.
Được biết, sau khi hoàn thành công trình, chính quyền địa phương thành lập Ban quản lý, ông Đỗ Hoàng Quý (lúc đó làm Phó Chủ tịch UBND xã Quân Chu) làm Trưởng ban, ông Bàn Sinh Lợi (Trưởng xóm Chiểm 1) làm Phó ban và trực tiếp quản lý. Hơn một năm nay, Ban quản lý công trình nước sạch của xóm Chiểm 1 đã không còn tồn tại do những người được giao nhiệm vụ trước đây đã thay đổi công tác hoặc đã mất. Thay vào đó, Chính quyền xã Quân Chu giao cho ông Bàn Văn Cường (hiện tại là trưởng xóm Chiểm 1) và một số người dân trong xóm tự quản lý, sử dụng.
Khoảng 4 năm trở lại đây, công trình xuống cấp khiến nhiều hộ dân không có nước để sử dụng. Hàng năm, mỗi hộ dân trong xóm phải đóng là 50 nghìn đồng để phục vụ việc duy tu, bảo dưỡng công trình, nhưng nhiều gia đình cho rằng họ không có nước dùng nên đã không đóng tiền. Kinh phí để sửa chữa không có, khi công trình hư hỏng, người dân trong xóm cũng đã bàn bạc để khắc phục, tuy nhiên do không có kinh phí và không nắm được kỹ thuật sửa chữa nên người dân không thể làm được.
Hiện tại, ở bể lọc có nhiều chỗ đã bị nứt vỡ, nước chảy ra bên ngoài, nhiều van khóa bị vỡ nắp. Có mặt tại một số hộ dân có nước sử dụng ổn định nhất trong xóm, tuy không phải thời gian cao điểm về dùng nước nhưng cũng chỉ có một lượng nước rất nhỏ chảy ra từ ống dẫn.
Anh Dương Thanh Bình, một người dân ở xóm Chiểm 1 cho biết: “Mặc dù gia đình tôi ở dưới thấp, nhưng lượng nước quá ít nên đành phải mua téc nước để dự trữ, nếu không vào giờ cao điểm thì thường không có nước dùng”. Nhiều hộ gia đình khác như gia đình ông Triệu Tiến Ngọc, Triệu Tiến Minh, Bàn Đức Bào phải đi xin nước ở các hộ bên cạnh hoặc quay trở lại dùng nước giếng đào.
Ông Đặng Hoàng Nhâm, Phó Chủ tịch UBND xã Quân chu cho biết: “Thời gian đầu nguồn nước rất ổn định, nhưng sau đó, do nhiều gia đình thiếu ý thức trong việc sử dụng, tháo đồng hồ nước ra để cho nước chảy xuống ao hoặc ra ruộng lúa… nên những hộ dân ở trên cao không có nước sử dụng. Hiện tại chính quyền địa phương chỉ quản lý chung, còn việc duy trì hoạt động, sửa chữa là vẫn do người dân trong xóm tự làm, xã chưa có quỹ để duy tu, sửa chữa”. Người dân ở đây còn cho biết thêm, do hệ thống ống kẽm có đường kính 5cm dẫn nước từ suối vào bể có độ dài hơn 100m, nhiều mối nối khúc khuỷu nên lá cây rừng và cát sỏi mắc lại ở trong ống, khiến lượng nước không đủ cấp vào bể lọc.
Công trình nước sạch ở xóm Chiểm 1 đã và đang mang lại nhiều lợi ích tốt đẹp cho người dân, thiết nghĩ, chính quyền xã Quân Chu và người dân xóm Chiểm 1 cần làm tốt công tác quản lý, sử dụng, huy động mọi người cùng đóng góp, kịp thời sửa chữa các hỏng hóc, để công trình đầu tư của nhà nước không bị lãng phí.
