Dịch viêm não Nhật Bản đã tăng tốc

Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện (BV) Nhi T.Ư đã bắt đầu ghi nhận các ca viêm não Nhật Bản (VNNB). Mặc dù đã được cảnh báo, đây là căn bệnh cần được phát hiện sớm để điều trị kịp thời khi bệnh ở giai đoạn cấp, tránh di chứng, nhưng những trường hợp đến BV muộn vẫn rất nhiều.

Mỗi vụ dịch ghi nhận 400 - 600 ca bệnh

Cháu Lê Đình Thắng (Mỹ Đức, Hà Nội) sốt ở nhà vài ngày, có biểu hiện nôn, co giật nên được gia đình đưa đến BV Hà Đông. Tại đây, cháu được chẩn đoán là VNNB và được chuyển tiếp lên BV Nhi TƯ. Sau 1 tuần điều trị, cháu vẫn còn lơ mơ, chưa tỉnh. Theo điều dưỡng Đặng Thị Dung - người trực tiếp chăm sóc bệnh nhân - cho hay: “Cháu có biểu hiện bị di chứng thần kinh và vận động”. Hằng ngày, chị tập vận động cho bệnh nhân và hướng dẫn người nhà tập để hạn chế những di chứng vận động, cũng như tránh tình trạng viêm phổi.

Theo bác sĩ Đỗ Thiện Hải - Phó Trưởng khoa Truyền nhiễm, BV Nhi TƯ: Khoa đang điều trị cho 14 ca viêm não, trong đó có một số ca VNNB. Với bệnh nhân viêm não, tỷ lệ bị di chứng thường cao 10-15%, có cả di chứng vận động và thần kinh. Nguyên nhân thường là do các cháu phát hiện bệnh muộn, qua giai đoạn cấp. Các di chứng nặng về thần kinh và vận động khiến các cháu bị co cứng cơ, nên chỉ nằm im, mọi sinh hoạt tại chỗ, không ho hoặc hắt hơi được. Lâu ngày, dịch mũi họng ứ trong phổi gây nên tình trạng viêm phổi và bệnh nhân dễ tử vong về viêm phổi.

Những năm gần đây, riêng BV Nhi TƯ tiếp nhận khoảng 400 -600 ca viêm não/năm, trong đó 10% là VNNB. So với trước, bệnh nhân VNNB chiếm khoảng 40-50% viêm não nói chung. Theo PGS, TS Trần Đắc Phu - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế: “Năm 2013, khoảng 93% số trẻ từ 1-5 tuổi vùng nguy cơ được tiêm 3 mũi vaccine VNNB. Trong các nguyên nhân viêm não do virus, mới chỉ có vaccine VNNB”.

Tiêm chủng mở rộng VNNB lần đầu tiên phủ 63 tỉnh/thành phố

BS Hải cho biết: “Qua phỏng vấn gia đình có trẻ bị VNNB, chúng tôi thường thấy các cháu đều không được tiêm phòng hoặc tiêm phòng không đầy đủ. Vì thế, các bậc cha mẹ cần cho con đi tiêm phòng đầy đủ để tránh mắc căn bệnh có thể dẫn đến hậu quả nặng nề này. Năm 2014 là năm đầu tiên chương trình tiêm chủng mở rộng thực hiện tiêm phòng VNNB toàn bộ 63 tỉnh/TP chứ không chỉ phủ những vùng có nguy cơ cao”.

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, đối với trẻ dưới 5 tuổi, nên tiêm cho trẻ khi được 12-15 tháng tuổi. Mũi 1 lúc 1 tuổi, mũi 2 sau mũi 1 từ 1 - 2 tuần, mũi 3 cách mũi 2 là 1 năm. Sau đó cứ 3 - 4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi. Đối với trẻ trên 5 tuổi, nếu chưa từng được tiêm vaccine VNNB thì tiêm ngay càng sớm càng tốt, theo lịch tiêm đủ 3 mũi cơ bản, mũi tiêm nhắc sau 5 năm. Đối với người lớn, nếu chưa từng tiêm thì nên tiêm ngay, theo lịch tiêm 3 mũi cơ bản. Nếu đã tiêm liều cơ bản thì chỉ cần tiêm nhắc 1 mũi.

Đến nay, cả nước đã ghi nhận 258 trường hợp mắc VNNB và các viêm não khác, trong đó đã có 4 ca tử vong. TS Hải hướng dẫn những dấu hiệu nhận biết bệnh viêm não: Bệnh nhân thường sốt 1 - 2 ngày rồi có nôn khan, đau đầu. Trẻ nhỏ chưa nói được thường quấy khóc, kém ăn rồi có biểu hiện chậm chạp. Trường hợp nặng có thể co giật, động kinh, sốt cao 39 - 400C. Vì thế, khi có dấu hiệu trẻ sốt cao cùng với các triệu chứng liên quan đến tổn thương thần kinh, cần đưa trẻ đi khám ngay.