Chiều 2/12, tại buổi họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Trần Đắc Phu cho biết: Dịch hạch được ghi nhận lần đầu tiên ở Việt Nam vào năm 1898 tại Nha Trang. Từ năm 2003 đến nay, Việt Nam chưa phát hiện ca bệnh dịch hạch trên người.
Tuy nhiên, Việt Nam là nước đã từng lưu hành bệnh dịch hạch; đồng thời sự lưu hành các loài chuột là khá phổ biến. Bên cạnh đó, chuột mang mầm bệnh có thể theo các phương tiện vận chuyển hàng hóa và du lịch như tàu biển, tàu hỏa, ô tô... xâm nhập và lây bệnh cho các loài gặm nhấm và người. Chính vì vậy, bệnh dịch hạch có thể xâm nhập vào Việt Nam.
Tháng 11/2014, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo về dịch hạch xảy ra tại Madagascar và đến ngày 16/11 đã ghi nhận 119 trường hợp mắc, trong đó có 40 trường hợp tử vong (chỉ 2% các ca bệnh là thể phổi). Ngoài ra, tại Trung Quốc ghi nhận 1 trường hợp mắc bệnh dịch hạch thể phổi tại tỉnh Cam Túc. Tại Mỹ ghi nhận 4 trường hợp mắc bệnh dịch hạch (trong đó có 3 trường hợp có triệu chứng viêm phổi và 1 trường hợp không rõ triệu chứng) tại hạt Adam, bang Clorado.
Trước tình hình đó, Cục Y tế dự phòng đã có văn bản chỉ đạo sở y tế các tỉnh, thành phố tăng cường công tác phòng chống bệnh dịch hạch; đồng thời tiến hành giám sát chặt chẽ dịch tễ học dịch hạch hằng năm tại một số tỉnh, vùng có nguy cơ (như các tỉnh, vùng dịch lưu hành cũ).
Các địa phương tổ chức kiểm dịch đối với các phương tiện vận tải đường biển, đường sắt, đường bộ tại các cửa khẩu lưu lượng quốc tế lớn và những nơi có nguy cơ dịch hạch xâm nhập cao (như một số các cửa khẩu đường bộ biên giới với các nước đang lưu hành bệnh dịch hạch trên người và động vật) có nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam.
Bộ Y tế đã ban hành kế hoạch giám sát trọng điểm một số bệnh truyền nhiễm gây dịch tại Việt Nam năm 2014, trong đó có bệnh dịch hạch với mục tiêu: xác định tỷ lệ nhiễm vi khuẩn dịch hạch trên người và vật chủ; xác định sự phân bố và đặc điểm của vật chủ trung gian truyền bệnh dịch hạch (chuột); xác định các chỉ số và đặc điểm của véc tơ truyền bệnh (bọ chét); xác định mức độ nhạy cảm và tính kháng hóa chất diệt côn trùng của bọ chét và xác định một số đặc điểm của vi khuẩn dịch hạch (đặc điểm phân tử, tính kháng kháng sinh...).
Thời gian tới, các trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế, các đơn vị kiểm dịch y tế quốc tế tiến hành kiểm tra, giám sát chặt chẽ đối với người, phương tiện và hàng hóa nhập khẩu vào nước ta, đặc biệt đối với các phương tiện vận tải xuất phát từ vùng đang lưu hành dịch hạch; tăng cường vệ sinh môi trường khu vực cửa khẩu (như loại bỏ chất thải, rác và nguồn cung cấp thực phẩm động vật gặm nhấm); diệt chuột và bọ chét trên tàu biển, máy bay, ở sân bay, bến cảng theo quy định.
Trung tâm y tế dự phòng các tỉnh, thành phố tổ chức giám sát chặt chẽ các trường hợp bệnh nhân có biểu hiện sốt cao, nổi hạch, bệnh nhân có biểu hiện viêm đường hô hấp cấp tại các vùng dịch hạch lưu hành trong thời gian gần đây, đặc biệt lưu ý các trường hợp mới trở về Việt Nam từ vùng dịch bệnh để theo dõi, phát hiện và xử lý kịp thời nhằm hạn chế thấp nhất sự lây lan trong cộng đồng. Khi có trường hợp nghi ngờ, Trung tâm y tế dự phòng các tỉnh, thành phố phải lấy mẫu bệnh phẩm gửi về Viện vệ sinh dịch tễ/Pasteur để xét nghiệm chẩn đoán xác định. Các cơ sở khám chữa bệnh sẵn sàng thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân tại địa phương, đảm bảo việc chẩn đoán sớm, chính xác, điều trị có hiệu quả ngay khi có ca bệnh đầu tiên...
Tại buổi họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long yêu cầu: Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan cần tăng cường cảnh giác và ngăn chặn bệnh dịch hạch xâm nhập vào Việt Nam. Các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát đối với sự lưu hành của chuột, bọ chét; rà soát trang thiết bị, thuốc men, hóa chất diệt chuột, bọ chét.
Bộ Y tế có hướng dẫn chi tiết về các biện pháp diệt chuột đối với cảng biển, tàu biển; đào tạo, tập huấn cho cán bộ y tế tại các địa phương về qui trình xét nghiệm, chẩn đoán, điều trị bệnh dịch hạch. Hệ thống điều trị cần rà soát, cập nhật lại phác độ điều trị cho phù hợp với tình hình hiện nay. Cục Y tế dự phòng chỉ đạo các địa phương tăng cường giám sát để phát hiện và xử lý kịp thời các ca bệnh đầu tiên nếu có.../.