Năm 2014, huyện Định Hóa bắt đầu triển khai chương trình cai nghiện bằng thuốc Cedemex với kết quả bước đầu khá lạc quan, đem đến cho người nghiện cơ hội làm lại cuộc đời. Tuy nhiên, số người nghiện đăng ký tham gia cai nghiện bằng Cedemex vẫn còn ít. Nguyên nhân chủ yếu là do các đối tượng thường xuyên đi làm ăn xa hoặc chưa đủ tự tin, quyết tâm cai nghiện...
Khác hoàn toàn với những gì mường tượng về tình huống trước lúc gặp, anh Đặng Hà Đại, sinh năm 1979, hiện ở cư trú ở thôn Đèo Tọt 2, xã Đồng Thịnh (Định Hóa) đã chia sẻ với chúng tôi rất thẳng thắn, cởi mở về việc mình bị sa ngã vào con đường nghiện ngập. Trước kia, anh từng là một thầy giáo dạy thể dục ở một trường cấp 2 ở tỉnh Hà Giang. Là thầy giáo trẻ, anh cũng ươm trong mình bao ước mơ, hoài bão về tương lai tốt đẹp như nhiều chàng trai trẻ khác. Thế nhưng một sự việc không mong muốn đã xảy ra do tính nông nổi của tuổi trẻ đã khiến anh lâm vào vòng lao lý và bị đình chỉ công tác. Trở về quê với tâm trạng ân hận, hối tiếc và chán nản, anh đã bị một số bạn bè xấu rủ rê, lôi kéo vào những cuộc rượu chè, hát - nhảy triền miên. Và thế rồi, anh đã sa vào con đường nghiện ngập lúc nào không hay. Khi nhận thức được điều này, anh đã không còn đủ lòng can đảm thú thực với bố mẹ và những người thân là mình đã bị nghiện. Và cứ thế, anh trở thành "đệ tử" của "nàng tiên nâu" suốt 5 năm nay. Anh nghĩ, mình sẽ chẳng bao giờ còn có cơ hội làm lại cuộc đời. Thế nhưng, nụ cười đã hé nở trên môi anh khi được tham gia chương trình cai nghiện bằng thuốc Cedemex. Anh Đại chia sẻ: Khoảng 3 ngày đầu sử dụng thuốc Cedemex, tôi vẫn thấy thèm thuốc kinh khủng, luôn cảm thấy mệt mỏi, bức bối trong người, tối không thể ngủ được. Đến ngày thứ 9, mới hết cảm giác thèm thuốc. Ngày thứ 10, tôi đã bắt đầu ngủ ngon. Sau hơn 1 tháng, do ăn ngủ tốt nên tôi đã tăng được 8kg. Đến bây giờ, tôi hoàn toàn không còn nghĩ đến ma túy nữa...
Cũng do bạn bè xấu lôi kéo rủ rê, anh Đặng Văn Vinh, sinh năm 1981 hiện cư trú ở xóm Vũ Lương 1, xã Trung Lương (Định Hóa) cũng bị sa vào con đường nghiện ngập 7-8 năm nay. Khác với anh Đại, anh Vinh đã được bố anh là ông Đặng Quang Địch đưa đi cai nghiện cả ở cơ sở công lập lẫn tư nhân. Cứ thấy bảo có chỗ cai nghiện tốt là đến. Song, anh Vinh vẫn không tài nào lìa xa được "nàng tiên nâu". Điều đó khiến hai vợ chồng ông Địch vô cùng lo lắng và thất vọng. Ông Địch cho biết: Trước khi dùng Cedemex, em nó cứ đi suốt, đi thâu đêm suốt sáng, nhiều khi cả hai vợ chồng tôi phải đi tìm cả đêm. Song, cứ hôm trước tìm được về, hôm sau lại đi. Và niềm hy vọng về sự hoàn lương của Vinh lại được nhen nhóm khi được các anh ở Ban Công an xã đến tuyền truyền về tác dụng cai nghiện của thuốc Cedemex. Sau 3 tháng dùng thuốc, tôi thấy cháu không còn thèm thuốc, không còn cáu gắt nữa, tích cực giúp bố mẹ công việc trong nhà. Anh Đặng Văn Vinh cũng chia sẻ: Cho tới thời điểm hiện tại, tôi hoàn toàn không còn cảm giác thèm thuốc, đêm ngủ ngon, tinh thần thấy thoải mái.
Thuốc Cedemex là sản phẩm của Đề tài khoa học cấp Nhà nước do Viện nghiên cứu điều trị các bệnh hiểm nghèo nghiên cứu và sản xuất năm 2003. Năm 2004, Bộ Y tế đã cho phép ứng dụng Cedemex tại các trung tâm cai nghiện. Thuốc được sản xuất hoàn toàn trong nước, nguyên liệu là dược liệu có nguồn gốc Việt Nam, không độc, không gây nghiện. Thuốc có tác dụng bình ổn tối đa các triệu chứng của hội chứng cai nghiện, đặc biệt là dị cảm (như có dòi bò trong người) và thèm đói ma túy. Tuy nhiên, đến nay, các đối tượng đăng ký cai nghiện bằng thuốc này trên địa bàn huyện Định Hóa vẫn còn rất ít. Theo số liệu thống kê của Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện: Hiện Định Hóa có 232 đối tượng nghiện có hồ sơ quản lý (số liệu cập nhật đến 15-10-2014). Tuy nhiên, ngoài 6 đối tượng đang dùng thuốc Methadone, cả huyện mới chỉ có 20 người đăng ký cai nghiện bằng thuốc Cedemex, tập trung ở các xã: Phượng Tiến, Phúc Chu, Trung Lương, Kim Sơn, Đồng Thịnh, Tân Dương, Quy Kỳ và thị trấn Chợ Chu. Trong khi đó, khi tham gia chương trình cai nghiện bằng Cedemex, các đối tượng bị nghiện ma túy thuộc diện hộ nghèo, người có công được miễn phí hoàn toàn thuốc điều trị, đối tượng thuôc diện hộ cận nghèo được hỗ trợ 80%, đối tượng khác là 50% kinh phí thuốc điều trị.
Trao đổi với chúng tôi về nguyên nhân của việc cai nghiện bằng Cedemex vẫn chưa được nhiều người đón nhận, ông Hứa Đức Hùng, Phó trưởng Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Định Hóa cho rằng: Hầu hết các đối tượng nghiện ma túy đều không có mặt tại địa phương do đi làm ăn xa. Có thời điểm, có tới khoảng 40% số đối tượng nghiện thường xuyên vắng mặt tại địa phương. Mặt khác, nhiều đối tượng một mực không tham gia cai nghiện, cho dù đã nhiều lần tuyên truyền, động viên, thuyết phục. Ngoài những nguyên nhân trên, ông Phan Thanh Nam, Trưởng Công an xã Đồng Thịnh chia sẻ: Có một thực tế là bà con, làng xóm ai cũng biết đối tượng ấy nghiện ma túy, chúng tôi cũng có hồ sơ quản lý, theo dõi. Song, khi đến tận nhà tuyên truyền, vận động, thuyết phục người thân người nghiện và bản thân người nghiện đăng ký tham gia cai nghiện thì họ đều một mực cho rằng con cái mình hoặc bản thân mình không nghiện nên không đi cai. Điều đó cho thấy rằng việc cai nghiện rất cần đến sự tự giác của những người thân và của chính người bị nghiện.
Khi tìm hiểu viết bài này, chúng tôi nhận thấy bên cạnh những người nghiện thể hiện quyết tâm rất cao, cai nghiện bằng được và kết quả đã cắt được cơn nghiện, không còn cảm giác thèm thuốc, tinh thần thoải mái, tích cực tham gia lao động. Tuy nhiên, trong số 20 trường hợp đăng ký cai nghiện trên, có những trường hợp đã không đủ nghị lực vượt qua giai đoạn khó khăn nhất trong quá trình cai nghiện, đó là 1 tuần đầu tiên và họ đã bỏ cuộc. Nhưng có lẽ, điều quan trọng hơn hết là sau khi cai nghiện, các đối tượng bị nghiện sẽ phải làm gì để không tái nghiện sau khi đã cai nghiện thành công? Đây là một vấn đề mà người thân người nghiện và những người làm công tác cai nghiện trăn trở nhất. Bởi, khi hòa nhập cộng đồng, những người đã cai nghiện thành công thường hay bị các đối tượng nghiện khác tìm cách lôi kéo trở về con đường cũ...